Światło i jego antynomie jako narzędzie narracyjne w architekturze

• Autorzy: Petelenz M.

Warianty tytułu

EN

Light and its Antinomies as a Narrative Tool in Architecture

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Mgła i półmrok budzą wyoraźnię pisał Juhani Pallasmaa. XX i XXI wiek to czas postępującego zanieczyszczenia świetlnego. Ciemność obserwowana w naturze jest dziś stanem w mieście niespotykanym. Jednocześnie rozwijają się działania twórcze konstytuujące się poprzez świetlne eksperymenty. Ograniczenie światła pełni dziś rolę intencjonalnie stosowanego zabiegu formalnego stanowiącego o narracji znaczeniowej dzieła. Architektura eksploatuje zarówno światło jak i mrok, a interpretacji każdej z tych kategorii można dokonać przez odniesienie do jej przeciwieństwa. Autorka bada zastosowanie ciemności i półmroku w architekturze, a także symbolikę światła i cienia, zarówno jako środków sobie przeciwstawnych, jak i tworzących wspólnie pełnię kompozycji.

EN

Juhani Pallasmaa wrote that the mist and twilight stimulate the imagination. The XX and XXI century is a time of constantly increasing light pollution. The darkness that is observed in nature is currently a state that cannot be encountered in the city. At the same time, creative activities that constitute themselves through experiments in lighting are being developed. The limiting of light currently fulfils the role of an intentionally used formal measure that defines the narration of the sense of a work. Architecture exploits both light and darkness, and the interpretation of both of these categories can be performed through referring to their opposite. The author analyses the use of total and partial darkness in architecture, as well as the symbolism of light and shadow, both as opposing measures, as well as those that mutually shape the fullness of a composition.

Słowa kluczowe

PL

mrok; światło; symbolika; ekspresja; akcent; zanieczyszczenie świetlne; narracja

EN

darkness; light; symbolism; expression; accent; light pollution; narration

• Wydawca: Katedra Kształtowania Środowiska Mieszkaniowego, Instytut Projektowania Urbanistycznego, Wydział Architektury, Politechniki Krakowskiej
• Czasopismo: Środowisko Mieszkaniowe
• Rocznik: 2017
• Tom: nr 18
• Strony: 58--66
• Opis fizyczny: Bibliogr. 15 poz., il.

Twórcy

autor

Petelenz M.

• Instytut Projektowania Urbanistycznego, Wydział Architektury, Politechnika Krakowska

tłumacz

Barnaś K.

Bibliografia

• [1] Bartnicka Małgorzata, Magia cienia w zabawie z architekturą, Czasopismo Techniczne, 9-A, 2015, dostępny online, 03.04.2017.
• [2] Berleant Arnold, Wrażliwość i zmysły – estetyczna przemiana świata człowieka, Kraków, Polskie Towarzystwo Estetyczne, 2010, ISBN 97883-242-1663-5.
• [3] Binet Hélène, Tajemnica cienia. Światło i cień w architekturze, [w:] Co to jest architektura vol. 2; Kraków, Manggha, 2008, ISBN 978-83-924407-8-9.
• [4] Charciarek Marcin, Związki idei i materii w architekturze betonowej, Kraków, Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki,2015, ISSN 0860-097X.
• [5] Feldhorn Juliusz, Dzieła i twórcy, popularny zarys historii sztuki, Warszawa, Wiedza Powszechna, 1961.
• [6] Gyurkovich Jacek, Architektura wczoraj, dziś, jutro – pomiędzy pięknem i oryginalnością, dostępny https://suw.biblos.pk.edu.pl/downloadResource&mId=189832,data dostępu 03.04.2017.
• [7] Gyurkovich Mateusz, Współczesne muzeum w strukturze miasta, Kraków, Politehcnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki, 2007, ISSN 0860 – 097X.
• [8] Le Corbusier, W stronę architektury, Kraków, Centrum Architektury, 2012, ISBN 978-83-934574-9-6.
• [9] Libeskind Daniel, Przełom: Przygody w życiu i architekturze, Warszawa, Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, 2008, ISBN 978-83-204-3474-3.
• [10] Pallasmaa Juhani, Oczy skóry – Architektura i zmysły, Kraków, Instytut architektury, 2012, ISBN 978-83-63786-01-4.
• [11] Rassmussen Steen Eiler, Odczuwanie architektury, Warszawa, Wydawnictwo Murator, 1999, ISBN 83-904692-9-4.
• [12] Słownik terminologiczny sztuk pięknych, pod.red. Stefena Kozakiewicza, Warszawa, PWN, 1969.
• [13] Wąs Cezary, Antynomie współczesnej architektury sakralnej, Wrocław, Muzeum Architektury we Wrocławiu, 2008, ISBN 978-83-89262-45-5.
• [14] Węcławowicz-Gyurkovich Ewa, Architektura najnowsza w historycznym środowisku miast europejskich, Kraków, Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki, 2013, ISBN 977-83-7242-715-1.
• [15] Wierzbicka Anna Maria, Architektura jako narracja znaczeniowa, Warszawa, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, 2013, ISBN 978-83-7814-136-5.