Skały ilaste z wybranych złóż węgli brunatnych w Polsce jako potencjalne surowce przemysłu ceramicznego

• Autorzy: Gąsiński A. , Sałaciński R. , Michalska M.

Warianty tytułu

EN

Clays from selected lignite deposits in Poland as a potential raw material for ceramic industry

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Kopaliny ilaste towarzyszące złożom węgla brunatnego w środkowej Polsce przebadano pod kątem przydatności jako surowiec ceramiki budowlanej. Stwierdzono, że decydujący wpływ na właściwości technologiczne skał ilastych ma ich skład mineralny. Kopaliny zawierające odpowiednie proporcje kaolinitu, smektytów i kwarcu charakteryzują się najlepszymi właściwościami ceramicznymi. Takie skały występują głównie w kopalni "Adamów". Z drugiej strony większość badanych kopalin pochodzących z odkrywki "Szczerców" wykazała zbyt wysoką skurczliwość suszenia i plastyczność. Te właściwości mogą być łatwo skorelowane z bardzo wysoką zawartością smektytów. Nieliczne spośród tych kopalin posiadają korzystne właściwości ceramiczne, ale nawet wtedy zawierają zbyt dużo margla ziarnistego, by móc stosować te kopaliny do produkcji ceramiki budowlanej.

EN

Accompanying clay raw materials from lignite mines located in Central Poland were tested as raw materials for building ceramics industry. It was concluded that mineral composition has a decisive impact on technological properties of clay rocks. Rocks containing mixture of kaolinite, smectites and quartz have the best properties for ceramic uses. Clayey rocks overlie "Adamów" lignite deposit. On the other hand, most of clayey rocks from "Szczerców" deposit showed too high shrinkage and plasticity. This property can be easily correlated with very high content of smectites. Only few samples from "Szczerców" deposit have good ceramic properties, but unfortunately contain too many larger grains of carbonates, which makes them impossible to use in building ceramics industry.

Słowa kluczowe

PL

kopaliny towarzyszące; iły poznańskie; surowce ceramiki budowlanej

EN

accompanying raw materials; Poznań clays; clays for buiding ceramics

• Wydawca: Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Ceramiki i Materiałów Budowlanych
• Czasopismo: Szkło i Ceramika
• Rocznik: 2013
• Tom: R. 64, nr 4
• Strony: 10--14
• Opis fizyczny: Bibliogr. 10 poz., fot., rys., tab.

Twórcy

autor

Gąsiński A.

• Uniwersytet Warszawski, Wydział Geologii

autor

Sałaciński R.

• Uniwersytet Warszawski, Wydział Geologii

autor

Michalska M.

• Uniwersytet Warszawski, Wydział Geologii

Bibliografia

• [1] Konta J.: Clay and man: Сlay raw materials in the service of man [w:] "Applied Clay Science" 1995 No 10.
• [2] Jończyk M.W., Skórzak A.: Złoże węgla brunatnego "Bełchatów" - porównanie występowania kopalin towarzyszących w polu "Bełchatów" i w polu "Szczerców" [w:] Górnictwo Odkrywkowe, Wrocław 2001 nr 2-3.
• [3] Jończyk M.W. i in.: Kopaliny towarzyszące w kopalni Bełchatów - stan aktualny oraz perspektywy wydobycia i zagospodarowania [w:] "Górnictwo Odkrywkowe", Wrocław 2010 nr 2.
• [4] Wyrwicki R.: Kopaliny ilaste w KWB Bełchatów [w:] Węgiel Brunatny 1996 nr 1.
• [5] Jachna-Filipczuk G., Mazurek S., Widera M.: Wykorzystanie kopalin towarzyszących w KWB Konin S.A. i KWB Adamów S.A. [w:] "Górnictwo Odkrywkowe" 2001 nr 2-3.
• [6] Galos K., Kot-Niewiadomska A.: Możliwości i perspektywy stosowania surowców ilastych z kopalń węgla brunatnego? [w:] "Górnictwo Odkrywkowe" 2012 nr 1-2.
• [7] Sałaciński R., Gąsiński A.: Charakterystyka mineralogiczna surowców ilastych z plioceńskich iłów z KWB "Bełchatów" [w:] "Szkło i Ceramika" 2011 nr 2.
• [8] Gąsiński A., Sałaciński R.: Kopaliny ilaste z nadkładu KWB "Bełchatów", pole Szczerców - skład mineralny a parametry surowcowe [w:] "Górnictwo Odkrywkowe" 2012 nr 1-2.
• [9] Bajda Т., Ratajczak Т.: Możliwość wykorzystania bełchatowskich iłów beidellitowych jako sorbentów pierwiastków toksycznych na przykładzie związków chromu [w:] "Górnictwo Odkrywkowe" 2005 nr 2.
• [10] Gąsiński A., Sałaciński R.: Właściwości sorpcyjne plioceńskich iłów z KWB "Bełchatów" do neutralizacji kationów metali ciężkich [w:] "Szkło i Ceramika" 2011 nr 5.