Kryterium mineralogiczne jako element oceny przydatności niektórych polskich surowców ilastych do budowy przesłon hydroizolacyjnych

• Autorzy: Ratajczak T. , Hycnar E. , Bożęcki P.

Warianty tytułu

EN

Mineralogical criterion as a part of suitability assessment of some polish raw clay for waterproofing barriers construction

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Zagadnienia ochrony środowiska związane z koniecznością ograniczenia szkodliwego oddziaływania na środowisko zgromadzonych na składowiskach odpadów są jednym z podstawowych wyzwań cywilizacyjnych XXI wieku. Zjawiska te można ograniczyć za pomocą przesłon hydroizolacyjnych. Wieloletnie doświadczenia związane z budową i funkcjonowaniem składowisk wskazują, że najlepsze efekty uzyskuje się poprzez wykorzystanie do ich budowy skał ilastych. Spośród wielu parametrów decydujących o takich możliwościach wykorzystania skał ilastych najważniejszy jest ich skład mineralny. W artykule dokonano charakterystyki zróżnicowanych litostratygraficznie skał ilastych występujących na terenie Polski w kontekście możliwości ich wykorzystania do budowy przesłon hydroizolacyjnych.

EN

The environmental issues associated with the need to reduce negative environmental impact accumulated in waste landfills are one of the major challenges of the XXI century civilization. These effects can be reduced using waterproofing barriers. Years of experience with the construction and functioning of the barriers show that the best results are achieved by the use of clay rocks for their construction. Out of the many parameters which determine the possibilities of using such clay rocks the most important is their mineral composition. The mineral composition of clay rocks is the most important out of the many parameters which determine such possibility of using. The article presents the characteristics of different lithostratigraphic clay rocks, occurring on Polish territory in the context of their use for the construction of waterproofing barriers.

Słowa kluczowe

PL

składowiska odpadów; skały ilaste; skład mineralny; przesłony hydroizolacyjne

EN

waste landfills; clay rocks; mineral composition; hydro-insulation membranes

• Wydawca: Instytut Górnictwa Odkrywkowego "Poltegor-Instytut"
• Czasopismo: Górnictwo Odkrywkowe
• Rocznik: 2016
• Tom: R. 57, nr 4
• Strony: 19--25
• Opis fizyczny: Bibliogr. 18 poz.

Twórcy

autor

Ratajczak T.

• Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN, Kraków

autor

Hycnar E.

• WGGiOŚ, AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków

autor

Bożęcki P.

• WGGiOŚ, AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków

Bibliografia

• [1] Aprobata techniczna 2002. IMUZ/18-001-00. Materiały do stosowania w budownictwie melioracyjnym roztworu hydroizolującego na bazie glin polimineralnych. Falenty. Instytut Melioracji i Użytków Rolnych
• [2] Bilans kopalin i wód podziemnych w Polsce wg stanu na 31 grudnia 2005. Wydawnicwto PIG-PIB
• [3] Brański P., 2007: Ocena możliwości wykorzystania wybranych przedkenozoicznych kopalin ilastych z obszaru Polski do celów ochrony środowiska. Przegląd Geologiczny t. 55 nr 6
• [4] Grelewicz M., Kuś R., Wójcik Ł., 2008: Badania przydatności istniejących i rozpoznanych złóż minerałów ilastych do wykorzystania w celu sporządzenia ultradrobnych stabilnych spoiw mineralnych – badania petrograficzne, składu mineralnego, granulometryczne, chemiczne ultradrobnych stabilnych spoiw mineralnych. Projekt Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego „Zastosowanie ultradrobnych spoiw na bazie gliny do wykonywania przesłon hydroizolacyjnych”
• [5] Kościówko H., Dyjor S., 1993: Surowce skalne regionu dolnośląskiego w ochronie środowiska. Wyd. PIG-PIB
• [6] Łukwiński S., Szczęśniak H., 1995: Iły jako surowce do masowego uszczelniania gruntów. Materiały Ogniotrwałe nr 3, str. 93 – 96
• [7] Majer E., 2005: Zastosowanie iłów beidellitowych z nadkładu KWB Bełchatów jako materiału do budowy składowisk odpadów. Górnictwo Odkrywkowe t. 45 nr 6, str. 56 – 61
• [8] Nieć M., Ratajczak T., 2004: Surowce mineralne Polski. Surowce skalne. Surowce ilaste (pod red. R. Neya). Wydawnictwo IGSMiE PAN. Kraków
• [9] Panna A., Wyszomirski P., Myszka R., 2014: Charakterystyka surowcowa odpadu eksploatacyjnego z kopalni w Wysoczanach (woj. podkarpackie). Zeszyty Naukowe IGSMiE PAN nr 88, str. 183 – 193
• [10] Ratajczak T., Hycnar E., Bożęcki P., 2015: Kryterium mineralogiczne jako element oceny przydatności niektórych polskich surowców ilastych do budowy przesłon hydroizolacyjnych. Studia, Rozprawy, Monografie. Wyd. IGSMiE PAN
• [11] Rosik-Dulewska C., 2006: Podstawy gospodarki odpadami. Wydanie III uaktualnione. PWN
• [12] Rozporządzenie Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów naturalnych i Leśnictwa z dnia 24 grudnia 1997 roku w sprawie klasyfikacji odpadów (Dz.U. 1997 nr 167 poz. 1135)
• [13] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24 marca 2003 roku w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących lokalizacji, budowy, eksploatacji i zamknięcia, jakimi powinny odpowiadać poszczególne typy składowisk odpadów (Dz.U. 2003 nr 61 poz. 549)
• [14] Smiczyjew P., Jasiński A. W., 1997: Zakres badań skał ilastych o cechach hydroizolacyjnych. Górnictwo Odkrywkowe, t. 39, nr 1 – 2
• [15] Ustawa o odpadach z dnia 14 grudnia 2013 roku (Dz.U. 2013 poz. 21) [16] Wysokiński L., 1999: Zagadnienia geotechniczne w budowie składowisk. W: Szkoła Gospodarki Odpadami 1999. Rytro
• [17] Wysokiński L. (red.)., 2007: Zasady oceny przydatności gruntów spoistych Polski w budownictwie mineralnych przesłon izolacyjnych. Wydawnictwo Instytutu Techniki Budowlanej. Warszawa
• [18] Wyszomirski P., 1995: Badania nad uszlachetnianiem iłów ze złoża glin ogniotrwałych „Rusko-Jaroszów”. Archiwum Katedry Mineralogii, Petrografii i Geochemii AGH