Wykorzystanie tablic alkoholometrycznych w oznaczaniu mocy bioetanolu stosowanego jako biokomponent benzyn silnikowych

• Autorzy: Altkorn B. , Rosiak A.

Warianty tytułu

EN

Use of alcoholometric tables for alcoholic strength measurement of bioethanol, used as a biocomponent in motor gasoline

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł zawiera przegląd aktów prawnych i normalizacyjnych (krajowych i unijnych) dotyczących oznaczania mocy alkoholu oraz specyfikacji jakościowej bioetanolu stosowanego jako biokomponent benzyn silnikowych. Autorki dokonały analizy metod oznaczania mocy alkoholu. Norma PN-A-79528-3:2007 Destylat rolniczy i alkohol rolniczy. Metody badań. Część 3: Oznaczanie mocy opisuje sposób oznaczenia mocy alkoholu. Zasada oznaczenia mocy alkoholu polega na oznaczeniu gęstości próbki alkoholu w temperaturze 20°C i odczytaniu na tej podstawie mocy z tablic alkoholometrycznych. Odpowiednimi metodami oznaczania gęstości są: metoda piknometryczna, metoda pomiaru gęstościomierzem cyfrowym, pomiar alkoholomierzem lub areometrem. Norma ta przywołuje, jako właściwe do dokonania obliczeń, dwa rodzaje tablic alkoholometrycznych. Tymczasem, jak udowodniono w artykule, polskie tablice nie są w pełni zgodne z obligatoryjnymi, międzynarodowymi tablicami alkoholometrycznymi. Z formalnego punktu widzenia posługiwanie się nimi prowadzi do uzyskania innych wartości liczbowych, niż zawarte w tablicach z aktualnego rozporządzenia. Pokazano to w artykule na przykładach dla dwóch podstawowych przeliczeń danych: zależności gęstości od mocy wyrażonej w ułamku objętościowym i zależności gęstości od mocy wyrażonej w ułamku masowym. W oparciu o przedstawione różnice w wartościach mocy, uzyskane przy użyciu polskich i międzynarodowych tablic alkoholometrycznych, autorki proponują wycofanie polskich tablic alkoholometrycznych z normy PN-A-79528-3.

EN

The article provides an overview of legislation and standards (national and EU) for the determination of alcoholic strength and quality specification of bioethanol used as a gasoline biocomponent. The authors examined the methods for determining the alcoholic strength. PN-A-79528-3:2007 Distillate rural and agricultural alcohol. Test methods. Part 3: Determination of alcoholic strength. The principle of alcoholic strength determination involves determination of the density at 20°C and the subsequent reading of the corresponding strength from the alcohol tables. Suitable methods for determining the densities are determined by pycnometry, digital densimeter measurement method, measurement alcoholmeter or hydrometer. This standard refers to, two types of alcohol tables as appropriate for the calculation. However, as demonstrated in the article, the Polish tables are not fully compatible with the mandatory, international (basic) alcoholometric tables. From a formal point of view, their use, lead to different results than those contained in the tables in the current regulation. This is shown in this article in examples of two basic data conversions: depending on the strength, expressed as a volume fraction versus density of alcohol, dependance expressed as a mass fraction. Based on the differences in the values of bioethanol strength obtained from the use of the Polish and international alcohol tables, the authors propose the withdrawal of the Polish alcohol tables from the PN-A-79528-3 standard.

Słowa kluczowe

PL

alkohol etylowy; bioetanol; tablice alkoholometryczne; specyfikacja normatywna

EN

ethyl alcohol; bioethanol; alcoholometric tables; normative specification

• Wydawca: Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Nafta-Gaz
• Rocznik: 2013
• Tom: R. 69, nr 2
• Strony: 163--172
• Opis fizyczny: Bibliogr. 19 poz., il.

Twórcy

autor

Altkorn B.

• Zakład Analiz Naftowych, Instytut Nafty i Gazu, Kraków

autor

Rosiak A.

• PKN ORLEN S.A., Płock

Bibliografia

• [1] Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/17/UE z dnia 9 marca 2011 r. w sprawie uchylenia dyrektyw Rady 71/317/EWG, 7/347/EWG, 71/349/EWG, 74/148/EWG, 75/31/EWG, 76/765/EWG, 76/766/EWG i 86/217/EWG w odniesieniu do metrologii (Dz.U. L 71/1–71/3).
• [2] Dyrektywa Rady z dnia 27 lipca 1976 r. w sprawie zbliżenia ustawodawstw Państw Członkowskich odnoszących się do tablic alkoholometrycznych (76/766/EWG) (Dz.U. L 262, 27/09/1976, s. 0149–0152).
• [3] EN 15376:2007 Automotive fuels – Ethanol as a blending component for petrol – Requirements and test methods.
• [4] Plebański T., Ogonowska B.: Wzorcowe tablice alkoholometryczne w temperaturze 20°C. Warszawa, Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 2007.
• [5] PN-A-79528:1980 Spirytus – Metody badań.
• [6] PN-A-79528-03:1993 Spirytus (alkohol etylowy) – Metody badań – Oznaczanie mocy.
• [7] PN-A-79528-3:2007 Destylat rolniczy i alkohol etylowy rolniczy. Metody badań. Część 3: Oznaczanie mocy.
• [8] Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 24 lutego 2009 r. w sprawie maksymalnych norm dopuszczalnych ubytków i dopuszczalnych norm zużycia wyrobów akcyzowych (Dz.U. Nr 32., poz. 242, wraz z późniejszymi zmianami).
• [9] Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 30 sierpnia 2010 r. w sprawie dokumentu dostaw, ewidencji wyrobów akcyzowych objętych zwolnieniem od akcyzy ze względu na ich przeznaczenie, warunków i sposobu ich zwrotu oraz środków skażających alkohol etylowy (Dz.U. Nr 160, poz. 1075).
• [10] Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 19 października 2005 r. w sprawie wymagań jakościowych dla biokomponentów, metod badań jakości biokomponentów (Dz.U. Nr 218, poz. 1845).
• [11] Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 5 lutego 2003 r. w sprawie liczbowych danych odniesienia dla mieszanin alkoholu etylowego i wody (Dz.U. Nr 38, poz. 331).
• [12] Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 17 grudnia 2010 r. w sprawie wymagań jakościowych dla biokomponentów, metod badań jakości biokomponentów oraz sposobu pobierania próbek biokomponentów (Dz.U. Nr 249, poz. 1668).
• [13] Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 25 maja 2006 r. w sprawie liczbowych danych odniesienia dla mieszanin alkoholu etylowego i wody (Dz.U. Nr 106, poz. 716).
• [14] Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 25 stycznia 2007 r. w sprawie metod analiz alkoholu etylowego pochodzenia rolniczego oraz metody pobierania próbek do celów urzędowej kontroli pod względem jakości handlowej (Dz.U. Nr 24, poz. 154).
• [15] Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. Prawo o miarach (Dz.U. Nr 63, poz. 636).
• [16] Ustawa z dnia 18 października 2006 r. o wyrobie napojów spirytusowych oraz o rejestracji i ochronie oznaczeń geograficznych napojów spirytusowych (Dz.U. Nr 208, poz. 1539).
• [17] Ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o biokomponentach i biopaliwach ciekłych (Dz.U. Nr 169, poz. 1199).
• [18] ZN/MGiPS/NF-214/2003 Etanol paliwowy – Bioetanol.
• [19] ZN-96/MPIH/NF-214 Etanol paliwowy – Bioetanol.