Zasoby wód podziemnych systemu wodonośnego wschodniej części Pojezierza Wielkopolskiego

• Autorzy: Dąbrowski S. , Rynarzewski W. , Straburzyńska-Janiszewska R. , Zachaś J. , Pawlak A.

Warianty tytułu

EN

The groundwater resources of hydrogeological system in the eastern Wielkopolska Lake Region

• Konferencja: Współczesne problemy hydrogeologii = Current challenges in hydrogeology : sympozjum
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono wyniki rozpoznania hydrogeologicznego systemu wodonośnego wschodniej części Pojezierza Wielkopolskiego. W obrębie analizowanego systemu rozpoznano wody pitne w utworach czwartorzędowych, neogeńsko-paleogeńskich i lokalnie mezozoicznych górnej kredy i górnej jury, do głębokości 200 m. Na podstawie badań modelowych określono zasoby odnawialne i dyspozycyjne wód podziemnych, łącznie z zasobami w strukturach lokalnych określonych analitycznie, w nawiązaniu do podziału wodnogospodarczego regionu wodnego Warty. Uzyskana w wyniku badań wielkość odnawialności z infiltracji opadów dla poziomów piętra czwartorzędowego koresponduje z odpływem podziemnym z badań hydrologicznych dla zlewni tego obszaru, natomiast dla poziomu mioceńskiego, z wielkościami uzyskanymi w badaniach modelowych dla innych obszarów Wielkopolski o podobnych warunkach. System wodonośny tej części Pojezierza Wielkopolskiego jest intensywnie wykorzystywany przez ujęcia wód podziemnych, czego efektem jest obniżenie ciśnienia piezometrycznego wód w poziomie międzyglinowym dolnym czwartorzędu i w poziomie mioceńskim.

EN

The results of hydrogeological research of the groundwater flow system of the eastern Wielkopolska Lake Region, based on the documentation of the Środa–Gniezno highland are presented. The disposable resources for this region were documented in 2010 y. The area of current research is about 5739 km2. In this region the geological conditions of the Quaternary, the Paleogene and top part of the Mesozoic deposits were characterized until 200 m depth. The Quaternary deposits are divided into 4 aquifers: shallow groundwater aquifer, upper intertill aquifer, middle intertill aquifer and lower intertill aquifer (tab.1). The shallow groundwater aquifer (Toruń–Eberswalde Ice-Marginal Valley and Warsaw–Berlin Ice-Marginal Valley) and lower intertill aquifer (Wielkopolska Buried Valley) are the main exploitation and the most wide-spread aquifers in this area. As far as the Paleogene-Neogene is concerned there are 2 aquifers: Miocene and Oligocene formation. The most important is Miocene aquifer, for its region – wide range. Although in the south-eastern part of the Wielkopolska region the most significant groundwater capture takes place in the Cretaceous aquifer. The groundwater renewal of the Quaternary aquifers calculated during modeling investigation came to 5,45 m3/h•km2 and for Tertiary-Mesozoic aquifers was equal to 0,79 m3/h•km2, compared to disposable resources rate close to 2,69 m3/h•km2 for Quaternary aquifers and to 0,63 m3/h•km2 for Tertiary–Mesozoic stage (tab. 2). The largest groundwater capture amounts to 65% disposable resources and takes place in the Miocene formation.

Słowa kluczowe

PL

system wodonośny; badania modelowe; zasoby wód podziemnych

EN

hydrogeological system; modelling researches; groundwater resources

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
• Rocznik: 2011
• Tom: nr 445 Hydrogeologia z. 12/1
• Strony: 75--85
• Opis fizyczny: Bibliogr. 11 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Dąbrowski S.

• Hydroconsult Sp. z o.o., ul. Smardzewska 15, 60-161 Poznań

autor

Rynarzewski W.

• Hydroconsult Sp. z o.o., ul. Smardzewska 15, 60-161 Poznań

autor

Straburzyńska-Janiszewska R.

• Hydroconsult Sp. z o.o., ul. Smardzewska 15, 60-161 Poznań

autor

Zachaś J.

• Hydroconsult Sp. z o.o., ul. Smardzewska 15, 60-161 Poznań

autor

Pawlak A.

• Hydroconsult Sp. z o.o., ul. Smardzewska 15, 60-161 Poznań

Bibliografia

• [1] DĄBROWSKI S., 1990 — Hydrogeologia i warunki ochrony wód podziemnych wielkopolskiej doliny kopalnej CPBP 04.10, z. 65. Wyd. SGGW-AR. Warszawa.
• [2] DĄBROWSKI S., 1997 — Odnawialność trzeciorzędowego zbiornika wód podziemnych Wielkopolski. Współczesne problemy hydrogeologii t. 8. Wrocław.
• [3] DĄBROWSKI S., RYNARZEWSKI W., STRABURZYŃSKA-JANISZEWSKA R., JANISZEWSKA B., PAWLAK A., 2004 — Wpływ oddziaływania gospodarczego wykorzystania zasobów wód podziemnych w obszarze regionu Warty na ich stan ilościowy. Arch. Hydroconsult Sp. z o.o., Poznań.
• [4] DĄBROWSKI S., PRZYBYŁEK J., GÓRSKI J., 2007 — Subregion Warty nizinny. W: Hydrogeologia regionalna Polski, tom I. Wody słodkie. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• [5] DĄBROWSKI S., RYNARZEWSKI W., STRABURZYŃSKA-JANISZEWSKA R., JANISZEWSKA B., DĄBROWSKA M., FLIEGER M., PÓŹNIAK J., NOWICKI K., PAWLAK A., 2009 — Warunki korzystania z wód. Ocena stanu ilościowego i jakościowego wód podziemnych w wydzielonych rejonach wodnogospodarczych dla użytkowych poziomów wodonośnych w regionie wodnym Warty. Arch. Hydroconsult Sp. z o.o. Poznań.
• [6] DĄBROWSKI S., RYNARZEWSKI W., STRABURZYŃSKA-JANISZEWSKA R., 2009 — Identyfikacja zmian zwierciadła wód podziemnych wskutek presji antropogenicznej w regionie wodnym Warty. Biul. Państw. Inst. Geol. Hydrogeologia z. IX/1, 436.
• [7] DĄBROWSKI S. i zespół, 2010 — Dokumentacja hydrogeologiczna ustalająca zasoby dyspozycyjne wód podziemnych obszaru wysoczyzny średzko-gnieźnieńskiej. Konsorcjum: Hydroconsult Sp. z o.o. Poznań, PG POLGEOL S.A. Warszawa, PG we Wrocławiu PROXIMA S.A. Wrocław, SEGI–AT Sp. z o.o. Warszawa, HYDROEKO Warszawa. Arch. Hydroconsult Sp. z o.o., Poznań.
• [8] ORSZTYNOWICZ J., 1988 — Średnie roczne i wieloletnie odpływy podziemne na obszarze Polski w okresie 1951-1980. IMGW, Warszawa.
• [9] PACZYŃSKI B., SADURSKI A. red., 2007 — Hydrogeologia regionalna Polski, tom I – Wody słodkie. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• [10] PASŁAWSKI Z., 1992 — Hydrologia i zasoby wodne dorzecza Warty. W: Ochrona i racjonalne wykorzystanie zasobów na terenach rolniczych Wielkopolski: 3-28. Oddział Poz. PAN. Poznań, AR w Poznaniu.
• [11] PASŁAWSKI Z., KOCZOROWSKA J., 1974 — Odpływy podziemne rzek na obszarze dorzecza Warty. Prz. Geol., 19, 1.