The outcomes of the activities of the Voivodeship Office for the Protection of Monuments in Wrocław in the perspective of cultural security from the local point of view in the years 2015-2019

• Autorzy: Landmann Tomasz

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0016.1762

Warianty tytułu

PL

Efekty działań Dolnośląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w perspektywie bezpieczeństwa kulturowego w ujęciu lokalnym w latach 2015-2019

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The aim of the article is to determine and evaluate the effects of the activities of the Voivodeship Office for the Protection of Monuments in Wrocław related to the implementation of tasks in selected areas of protection and care of monuments in the Dolnośląskie Voivodeship in the years 2015-2019. In the study, research methods such as critical analysis of the scientific literature, analysis of legal acts and – to a large extent – analysis of documents are applied. The diversity of the outcomes of the activities of the Voivodeship Office for the Protection of Monuments in Wrocław in the described area was determined. Administrative activities concerned the necessity to enter non-movable monuments into the register of monuments at the request of the owner or the entity in charge of that monument, making new entries in the voivodeship register of monuments or recommending changes in local spatial development plans to local government units. Issuing of permits for conducting archaeological research dominated the issues related to the regulation of other legally permitted activities in relation to monuments. The great activity of the Voivodeship Office for the Protection of Monuments in Wrocław related to issuing conservation recommendations has been demonstrated.

PL

Celem rozważań podjętych w artykule jest określenie i ocena efektów działań Dolnośląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w realizowaniu zadań w wybranych obszarach ochrony i opieki nad zabytkami w województwie dolnośląskim w latach 2015-2019. W artykule zastosowano metody badawcze w postaci krytycznej analizy piśmiennictwa naukowego, analizy aktów prawnych, a także – w zasadniczym zakresie – analizy dokumentów. Ustalono zróżnicowanie efektów działań Dolnośląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w opisywanym obszarze. Działania administracyjne dotyczyły istotnej roli dokonywania wpisu zabytków nieruchomych na wniosek właściciela lub posiadacza do rejestru zabytków, dokonywania nowych wpisów w wojewódzkiej ewidencji zabytków, czy rekomendowania samorządom zmian w lokalnych planach zagospodarowania przestrzennego. Wydawanie pozwoleń na prowadzenie badań archeologicznych dominowało nad regulowaniem innych dozwolonych prawnie działań wobec zabytków. Wykazano dużą aktywność DWKZ w wydawaniu zaleceń konserwatorskich.

Słowa kluczowe

EN

cultural security; Voivodeship Office for the Protection of Monuments; Wrocław; DWKZ; monument

PL

bezpieczeństwo kulturowe; Dolnośląski Wojewódzki Konserwator Zabytków; zabytek

• Wydawca: Wydawnictwo Akademii Wojsk Lądowych imienia generała Tadeusza Kościuszki
• Czasopismo: Scientific Journal of the Military University of Land Forces
• Rocznik: 2022
• Tom: Vol. 54, No. 4(206)
• Strony: 524--539
• Opis fizyczny: Bibliogr. 35 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Landmann Tomasz

• Faculty of Logistics and Transport, The International University of Logistics and Transport in Wrocław, Poland

• https://orcid.org/0000-0002-9753-9373

Bibliografia

• 1. Czaja J. Kulturowy wymiar bezpieczeństwa. Aspekty teoretyczne i praktyczne. Kraków: Oficyna Wydawnicza AFM; 2013.
• 2. Hrynicki WM. Potrzeba działań na rzecz bezpieczeństwa kulturowego w aspekcie jego współczesnych zagrożeń. Kultura Bezpieczeństwa. Nauka – Praktyka – Refleksje. 2015;20:219-37.
• 3. Landmann T. Entry in the register of monuments as a form of administrative and legal protection of cultural heritage in Poland – legal and practical aspects. Scientific Journal of the Military University of Land Forces. 2020;52;3(197):574-86.
• 4. Tokarz G. Bezpieczeństwo kulturowe III Rzeczpospolitej – przegląd zagrożeń. Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego. 2010;4:197-204.
• 5. Cherka M, Wąsowski K. Organizacja organów ochrony zabytków. In: Cherka M (ed.). Ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Komentarz. Warszawa: WKP; 2010.
• 6. Ustawa z dnia 23 lipca 2003 roku o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. 2021, poz. 710).
• 7. Zalasińska K. Decentralizacja zadań z zakresu ochrony zabytków – stan obecny i perspektywy zmian ustroju administracji konserwatorskiej. Ochrona Zabytków. 2015;2:163-70.
• 8. Trzewik J. Status procesowy wojewódzkiego konserwatora zabytków w postępowaniu cywilnym na tle art. 95 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Roczniki Nauk Prawnych. 2017;27(2): 77-96.
• 9. Belof M, Bartczak J, Halicka-Borucka M, Kasprzak M, et al. Program Opieki nad Zabytkami Województwa Dolnośląskiego na lata 2021-2024. Wrocław: Instytut Rozwoju Terytorialnego; 2021.
• 10. Wystąpienie pokontrolne NIK z dnia 31 lipca 2019 roku. Kontrola P/19/023 – Ochrona materialnego dziedzictwa kulturowego mniejszości narodowych. Wrocław: NIK. Delegatura we Wrocławiu; 2019.
• 11. Gwoździewicz P. Ograniczenia prawa własności zabytków. Roczniki Administracji i Prawa. 2009;9: 111-30.
• 12. Sprawozdanie z działalności Dolnośląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków za rok 2015. WUOZ we Wrocławiu (materiały pozyskane z WUOZ we Wrocławiu); 2016.
• 13. Sprawozdanie z działalności Dolnośląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków za rok 2016. WUOZ we Wrocławiu (materiały pozyskane z WUOZ we Wrocławiu); 2017.
• 14. Sprawozdanie z działalności Dolnośląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków za rok 2017. WUOZ we Wrocławiu (materiały pozyskane z WUOZ we Wrocławiu); 2018.
• 15. Sprawozdanie z działalności Dolnośląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków za rok 2018. WUOZ we Wrocławiu (materiały pozyskane z WUOZ we Wrocławiu); 2019.
• 16. Sprawozdanie z działalności Dolnośląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków za rok 2019. WUOZ we Wrocławiu (materiały pozyskane z WUOZ we Wrocławiu); 2020.
• 17. Dobosz P. Aktualne problemy prawne i finansowe ochrony zabytków w Polsce w dobie przekształceń ustrojowych państwa. Ochrona Zabytków. 2000;53(1):12-8.
• 18. Lis W. Rola miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego w ochronie zabytków. Studia Prawnoustrojowe. 2018;39:5-20.
• 19. Pilarz K. Ochrona dziedzictwa kulturowego i zabytków jako czynnik determinujący proces planowania przestrzennego. Metropolitan. Przegląd Naukowy. 2019;1:40-9.
• 20. Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 roku Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. 2021, poz. 735).
• 21. Postanowienie NSA z dnia 23 maja 2012 roku, II OSK 1136/12, [online]. Available at: https://sip.lex.pl/orzeczenia-i-pisma-urzedowe/orzeczenia-sadow/ii-osk-1136-12-postanowienie-naczelnego-sadu-521345452 [Accessed: 27 May 2021].
• 22. Bąkowski T. Uzgodnienie projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego w trybie art. 106 k.p.a. In: Gryszczyńska A, Konieczna B (eds.). Ochrona zabytków militarnych Helu. Toruń: TNOiK; 2007.
• 23. Wyrok NSA z dnia 8 listopada 2012 roku, II OSK 2024/12. LEX nr 1291954.
• 24. Gawroński K, Hernik J. Planistyczno-przestrzenne i inwestycyjne problemy związane z występowaniem obiektów zabytkowych i stanowisk archeologicznych. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich. 2012;3(2):5-15.
• 25. Misiuk Z, Oniszczuk A, Wrzosek J, Sekuła M. Standardy prowadzenia badań archeologicznych, cz. 2. Badania inwazyjne lądowe. Warszawa: NID; 2019.
• 26. Zalasińska K. Charakter prawny zaleceń konserwatorskich. Kurier Konserwatorski. 2010;6:11-5.
• 27. Sikora D. Specyfika działań konserwatorskich w ogrodach regularnych. Kurier Konserwatorski. 2010; 7:32-42.
• 28. Kaczmarek J, Zeidler K. Karnoprawna ochrona zabytków. Prokuratura i Prawo. 2004;2:71-85.
• 29. Landmann T. Criminal law and practical approaches to fighting crime in the area of protection of cultural property as an element of forming the cultural security of the Third Polish Republic. Scientific Journal of the Military University of Land Forces. 2019;51;2(192):238-52.
• 30. Sobczak J. Ochrona prawnokarna dóbr kultury. Środkowoeuropejskie Studia Polityczne. 2009;3:5-37.
• 31. Golat R. Szczególne zasady nadzoru nad muzeami. Muzealnictwo. 2009;50:294-8.
• 32. Wyrok NSA z dnia 2 lutego 2010 roku, II OSK 235/09, [online]. Available at: https://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/EA402E4B42 [Accessed: 27 May 2021].
• 33. Wyrok NSA z dnia 23 lutego 2010 roku, I OSK 1169/09. LEX nr 591217.
• 34. Wyrok WSA w Warszawie z dnia 10 lipca 2012 roku, I SA/Wa 131/12. LEX nr 1270631.
• 35. Ustawa z dnia 17 czerwca 1966 roku o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. 2022, poz. 479).

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MEiN, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2022-2023).