Rozwój technologii wytwarzania komponentów paliw do turbinowych silników lotniczych

• Autorzy: Lubowicz J. , Pałuchowska M.

Identyfikatory

DOI

10.15199/62.2018.3.15

Warianty tytułu

EN

Progress in technology for manufacturing turbine aviation engine fuel components

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przedstawiono rozwój technologii produkcji paliwa do turbinowych silników lotniczych Jet A-1. Paliwo to spełnia wymagania normy1). Oprócz konwencjonalnych komponentów uzyskiwanych w wyniku przeróbki ropy naftowej, do stosowania wdrażane są nowe syntetyczne komponenty węglowodorowe wytwarzane z biomasy, węgla czy produktów odpadowych. Do przeróbki tych surowców stosuje się różnego rodzaju procesy technologiczne, takie jak hydrokonwersja, piroliza, zgazowanie, synteza Fischera i Tropscha (F-T). Każdy nowy komponent podlega procesowi długotrwałej i kosztowej certyfikacji, której zasady określone zostały w normie2). Po uzyskaniu certyfikatu nowy komponent może zostać wpisany do normy3), która określa jego parametry jakościowe oraz graniczną zawartość w finalnym, handlowym paliwie lotniczym.

EN

A review with 27 refs.

Słowa kluczowe

PL

silnik lotniczy; turbinowy silnik lotniczy; paliwo lotnicze; benzyna lotnicza; technologia produkcji paliwa; komponenty paliwowe

EN

aviation engine; turbine aviation engine; aviation fuel; aviation gasoline; fuel production technology; fuel components

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Przemysł Chemiczny
• Rocznik: 2018
• Tom: T. 97, nr 3
• Strony: 420--425
• Opis fizyczny: Bibliogr. 29 po., rys., tab.

Twórcy

autor

Lubowicz J.

• Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy, ul. Łukasiewicza 1, 31-429 Kraków

autor

Pałuchowska M.

• Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy, Kraków

Bibliografia

• [1] ASTM D 1655-17, Standard specification for aviation turbine fuels.
• [2] ASTM D4054-16, Standard practice for qualification and approval of new aviation turbine fuels and fuel additives.
• [3] ASTM D7566-17a, Standard specification for aviation turbine fuel containing synthesized hydrocarbons.
• [4] J. Lubowicz, Nafta Gaz 2009, nr 9, 712.
• [5] J. Lubowicz, Wpływ biokomponentu otrzymanego w wariancie co-processing na właściwości oleju napędowego, Prace Naukowe Instytutu Nafty i Gazu, nr 208, Kraków 2016.
• [6] DEF STAN 91-091/9: 2016, Turbine fuel. Aviation kerosine type, Jet A-1 Nato code: F-35 Joint Service Designation: Avtur.
• [7] J. D. Kinder, T. Rahmes, T. M. Henry, 9th AIAA Aviation Technology, Integration, and Operations Conference (ATIO), South Carolina, USA, 21-23 września 2009, http://enu.kz/repository/2009/AIAA-2009-7002.pdf, dostęp 15 czerwca 2017 r.
• [8] A. Zschocke, S. Scheuermann, J. Ortner, High Biofuel Blends in Aviation (HBBA), ENER/C2/2012/ 420-1, Final Report 2016, http:// www.hbba.eu/study/index.html, dostęp 6 grudnia 2017 r.
• [9] J. D. Kinder, T. Rahmes, Evaluation of bio-derived synthetic paraffinic kerosene (Bio-SPK), Sustainable biofuels research & technology program, 2009 http://www.safug.org/assets/docs/biofuel-testing-summary.pdf, dostęp 15 grudnia 2017 r.
• [10] M. Pearlson, Ch. Wollersheim, J. Hileman, Biofuel. Bioprod. Bior. 2013, 7, nr 1, 89.
• [11] R. Zennaro, [w:] Greener Fischer-Tropsch processes for fuels and feedstocks (red. P. M. Maitlis, A. de Klerk), Wiley-VCH, Niemcy, 155.
• [12] DEF STAN 91-91/3: 1999, Turbine fuel. Aviation kerosine type, Jet A-1 Nato code: F-35 Joint Service Designation: Avtur.
• [13] C. A. Moses, G. Wilson, P. Roeds, Evaluation of Sasol synthetic kerosene for suitability as jet fuel, Aviation Fuels Committee Documentation, Report no. SwRI 08-04438, USA, December 2003, 7.
• [14] C. A. Moses, Evaluation of FT kerosenes containing synthesized aromatics as blending streams to make semi-synthetic Jet fuel, Report USA, New Braunfels March 2013.
• [15] http://www.greencarcongress.com/2008/04/sasol-100-ctl-s.html, dostęp 6 grudnia 2017 r.
• [16] DEF STAN 91-091/7: 2009, Turbine fuel, aviation kerosine type, Jet A-1 Nato code: F-35 Joint Service Designation: Avtur.
• [17] J. Woodger, New Biofuels Symposium, Berlin, 6-7 maja 2008, http://www.fnr-server.de/cms35/fileadmin/allgemein/pdf/veranstaltungen/NeueBiokraftstoffe/6_UOP.pdf, dostęp 15 czerwca 2017 r.
• [18] Total, Amyris, USAFRL: Evaluation of synthesized iso-paraffins produced from hydroprocessed fermented sugars (SIP Fuels), Total company information, USA, Feb. 2014, 15.
• [19] H. Pflaum, Qualitätssicherung und Nachhaltigkeit bei der Bereitstellung von Biokraftstoffen für die Luftfahrt - Schlussbericht Fraunhofer UMSICHT, Joint project "Quality assurance and sustainability in the provision of biofuels for aviation“ - QuaNaBioL, Report, DOI:10.2314/ GBV:826757960, Germany, Juni 2014, 17.
• [20] E. N. Coppola, Evaluation of hydroprocessed esters and fatty acids (HEFA) synthetic kerosene containing aromatics (SKA) Readijet Renewable Jet Fuel, ARA/ Chevron Report, USA, June 2014, 1.
• [21] http://biomassmagazine.com/articles/8563/ara-partners-with-blue-sunfor-demonstration-plant.
• [22] https://www.ara.com/products/readijet, dostęp 6 grudnia 2017 r.
• [23] T. Trewella, J. Sanchez, V. Leisenring, Evaluation of hydroprocessed depolymerized cellulosic Jet (HDCJ) fuels and blends, Final Report, USA, April 2014, 8.
• [24] Virent Inc., http://www.virent.com/technology/bioforming/, dostęp 6 grudnia 2017 r.
• [25] P. Blommel, R. Cortright, Production of conventional liquid fuels from sugars, Virent’s White Paper, 2008, http://www.etipbioenergy.eu/images/Virent_Technology_Whitepaper.pdf.
• [26] B. Dally, C. Ginestra, T. Edwards, G. Heminghaus, Evaluation of Hydrodexygenated Synthesized Kerosene (HDO-SK) and Blends, Report, USA, March 2014, 18.
• [27] B. Dally, C. Ginestra, T. Edwards, G. Heminghaus, Evaluation of Hydrodexygenated Synthesized Aromatic Kerosene (HDO-SKA) and Blends, Report, USA, May 2014, 11.
• [28] http://www.renewableenergyworld.com/articles/2016/02/the-usual-suspects-in-renewable-jet-fuels.html, dostęp 6 grudnia 2017 r.
• [29] Alternative Aviation Fuels: Overview of Challenges, Opportunities and Next Steps, U.S. Department of Energy’s Office of Energy Efficiency and Renewable Energy (EERE), DOE/EE-1515, March 2017.