Poznań – współczesne przekształcenia w historycznej przestrzeni miasta. Stan obecny, dokonania i perspektywy.

• Autorzy: Marciniak Piotr , Bielawska-Pałczyńska Joanna , Rumież Agnieszka

Identyfikatory

DOI

10.35784/odk.8

Warianty tytułu

EN

Poznań – contemporary transformations in the historical city space. Achievements, current state and the prospects

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

W artykule, na podstawie analizy sytuacji miasta Poznania, wykazano, że status pomnika historii nie musi prowadzić do zahamowania rozwoju miasta w obszarze historycznym, ale pozwala także na jego wielokierunkowy i dynamiczny rozwój. Miasto w naturalny sposób podlega żywotnym przekształceniom i zabiegi ochronne nie stają w kontrze do tego zjawiska. Poznań, szczególnie w obszarze, które było areną wydarzeń historycznych od najdawniejszych jego dziejów, miał szansę wykształcenia specyficznego ducha miejsca, którego zachowanie stało się celem służb konserwatorskich już od lat 70-tych XX wieku. Rozwijane od tamtego momentu instrumenty planistyczne umożliwiają rzeczywistą ochronę dziedzictwa, jednak nie stają na drodze modernizacji przestrzeni publicznej. W artykule omówione zostały istniejące narzędzia konserwatorskie, ze szczególnym uwzględnieniem roli miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, i podkreślona została rola zarządzania i finansowania na poziomie zarówno samorządowym jak i prywatnym.

EN

The article discusses issues concerning the choice and difficult selection of historic buildings from the area of the city of Przemyśl, which were put forward for inclusion in the list of Monuments of History. Due to geographical and historical factors, it was decided to place the main emphasis on the military value of the city. In the application for the list of monuments of history, apart from the old town within the remnants of the city walls, the list of objects was extended to include castellated Carmelite, Franciscan (FPOs) and Benedictine monasteries, in Zasanie, whose fortifications supported the defense of the city. The buildings of the barracks of the Fortress were also selected. All these elements made up a very large area, “insularly” scattered around the city and neighboring communes, with a varying degree of preservation of the historical substance. The text discusses the problem of the extent of the entry on the list of Historical Monuments, landscape, historical and artistic values of the city, the issues of protection and increasing the tourist value, and also poses a question about further prospects for the development of the city and the Fortress.

Słowa kluczowe

PL

pomnik historii; ochrona dziedzictwa; modernizacja; instrumenty planistyczne

EN

historical monument; heritage protection; modernization; plannistic instruments

• Wydawca: Polski Komitet Narodowy Międzynarodowej Rady Ochrony Zabytków ICOMOS ; Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej
• Czasopismo: Ochrona Dziedzictwa Kulturowego
• Rocznik: 2019
• Tom: Nr 7
• Strony: 111--121
• Opis fizyczny: Bibliogr. 14 poz., ryc., fot.

Twórcy

autor

Marciniak Piotr

• Poznan University of Technology Polska

autor

Bielawska-Pałczyńska Joanna

• Miejski Konserwator Zabytków w Poznaniu Polska

autor

Rumież Agnieszka

• Poznan University of Technology Polska

Bibliografia

• 1. J. Bielawska-Pałczyńska, (2018). Pomnik historii – kamienny monument czy żywa tkanka miejska. [w:] M. Moszyński, M. Słomiński (red.), Poznań Pomnik historii - Historia w Pomniku, ss. 38-48, Poznań: Centrum Turystyki Kulturowej TRAKT.
• 2. H. Brendel, G. Kodym-Kozaczko, G. Klause, P. Marciniak (2008). Prolegomena do ochrony obiektów architektonicznych i zespołów urbanistycznych Poznania XX wieku. Poznań: Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej
• 3. Kowalski W., Zalasińska K. (2011). Prawo ochrony dziedzictwa kulturowego w Polsce – próba oceny i wnioski. [w:] B. Szmygin (red.), Systemy ochrony zabytków w Polsce – analiza, diagnoza, propozycje, Lublin-Warszawa: Polski Komitet Narodowy ICOMOS, Biuro Stołecznego Konserwatora Zabytków Urzędu Miasta Stołecznego Warszawa, Politechnika Lubelska
• 4. Marciniak P. (2017). Ochrona dziedzictwa powojennego modernizmu na przykładzie Poznania. Sposoby ochrony i waloryzacja. [w:] R. Hirsch, J.Sołtysik (red.), Modernizm w Europie – modernizm w Gdyni. Architektura XX wieku i jej waloryzacja w Gdyni i w Europie, ss. 215-220, Gdynia: Urząd Miasta Gdyni
• 5. Lista współczesnych obiektów wskazanych do ochrony, [w:] „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania”, Uchwała nr LXXII/1137/VI/2014 z 23 września 2014 r., Załącznik nr 2, pkt 4.2.4. Dobra kultury współczesnej, s. 69.
• 6. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego "Obszar Staromiejski w Poznaniu" (2002), Uchwała Rady Miasta Poznania Nr XCIII/1055/III/2002 z 09.07.2002.
• 7. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego "Rejon Ostrowa Tumskiego" w Poznaniu - część katedralna (2012), Uchwała Rady Miasta Poznania Nr XL/595/VI/2012 z 06.11.2012.
• 8. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego „Rejon Ostrowa Tumskiego - część południowa" (2011), Uchwała Rady Miasta Poznania Nr XI/105/VI/2011 z 17.05.2011.
• 9. Plan ogólny zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania (1994), Uchwała Nr X/58/II/94 Rady Miejskiej Poznania z dnia 6 grudnia 1994 r.
• 10. Raport o stanie zabytków miasta Poznania, http://bip.poznan.pl (30.05.2019)
• 11. Rejestr zabytków nieruchomych m. Poznania i woj. Wielkopolskiego (pozycje Nr A 006/559/Wlkp/A, A195, A 225, A 231, A 239, A 274).
• 12. Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie uznania za pomnik historii "Poznań - historyczny zespół miasta" (Dz.U. 2008 nr 219 poz. 1401).
• 13. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego m. Poznania z 23 listopada 1999 roku (Uchwała Nr XXII/276/III/99 Rady Miasta Poznania z dnia 23 listopada 1999 roku) oraz jego zmiana z dnia 10 lipca 2003 roku (Uchwała Nr XXV/171/IV/2003 Rady Miasta Poznania z dnia 10 lipca 2003 roku).
• 14. Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2019 r. poz. 506).