Wpływ odziaływania narracyjnego na sposób radzenia sobie ze stresem traumatycznym, związanym z przeżyciem wypadku drogowego

• Autorzy: Odachowska E. , Trzebiński J.

Warianty tytułu

EN

The effect of narrative impact in coping with traumatic stress caused by participation at the road accident

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przeżycie wypadku drogowego, zwłaszcza poważnego u wielu osób powoduje różnego rodzaju trudności emocjonalne, mogące przekształcić się w głębokie i długo utrzymujące się zmiany wyrażające się w zaburzeniach somatycznych i psychicznych, określane jako PTSD (Post-traumatic Stress Disorder) (APA, 1994). Z dotychczasowych analiz wynika, iż zaburzenia pourazowe występują u mniej więcej 45% ofiar wypadków komunikacyjnych (Blanchard, Hickling, 2004), ponadto u 63 % badanych stwierdza się ASD (Acute Stress Disorder) do miesiąca po zdarzeniu, co pozwala z dużym prawdopodobieństwem przewidywać w przyszłości rozwój PTSD (Bryant, Harvey, 1996). Istotnym elementem terapii osób z tego rodzaju zaburzeniami jest narratyzowanie przeżytego doświadczenia, dające możliwość skonsolidowania śladów pamięciowych i restrukturyzacji poznawczej, a brak takiej umiejętności często stanowi podstawę pojawiających się objawów dysfunkcjonalnego zachowania. Ponadto, jak pokazują badania w tym zakresie, konstruowanie reprezentacji poznawczej wydarzenia w formie narracji jest jednym z mechanizmów prowadzących do wzrostu potraumatycznego (Neimeeyer, 2006; Pals, 2006; Smyth, True i Suoto, 2001). Prezentowany artykuł analizuje skuteczność metody narracyjnego konstruowania rzeczywistości w pomocy uczestnikom wypadków komunikacyjnych.

EN

Traffic accident, especially serious one, satisfies all criteria for a traumatic event, and thus affects the functioning of the persons involved, often changing the mentality of victims and causing trauma for life. Many people who participated in these events are all kinds of emotional difficulties that may develop into a deep and long-lasting changes expressed in somatic and psychiatric disorders, known as PTSD (Post-Traumatic Stress Disorder) (APA, 1994). Previous studies suggests that post-traumatic disorders affects approximately 45% of the victims of traffic accidents (Blanchard, Hickling, 2004), moreover, 63% of respondents say the ASD (Acute Stress Disorder) to the month after the incident can with high probability predict the development of PTSD (Bryant, Harvey, 1996). An important component of the treatment of people with this kind of disorder is narrative the experience, providing the ability to consolidate memory traces and cognitive restructuring, underlying dysfunctional behavior. Moreover, as the research in this area, constructing representations of cognitive events in a narrative form is one of the mechanisms leading to posttraumatic growth (Neimeeyer, 2006; Pals, 2006; Smyth, True and Suoto, 2001). The present study analyzes the effectiveness of the method of constructing a narrative reality in assistance to victims and perpetrators of traffic accidents.

Słowa kluczowe

PL

stres traumatyczny; wypadki drogowe; oddziaływanie narracyjne

EN

traumatic stress; road accidents; narrative impact

• Wydawca: Sieć Badawcza Łukasiewicz - Poznański Instytut Technologiczny
• Czasopismo: Logistyka
• Rocznik: 2014
• Tom: nr 4
• Opis fizyczny: Bibliogr. 17 poz., rys., wykr., pełen tekst na CD

Twórcy

autor

Odachowska E.

• Instytut Transportu Samochodowego w Warszawie , Zakład Psychologii Transportu i Fizjologii

autor

Trzebiński J.

• Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej w Warszawie

Bibliografia

• 1. American Psychiatric Association (APA). (1994). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (4th ed.). Washington, DC
• 2. Blanchard, E.B. i Hickling, E.J. (2004). After the crash: Psychological assessment and treatment of survivors of motor vehicle accidents. Washington: American Psychological Association
• 3. Briere, J. (2012). Working with trauma: Mindfulness and compassion. In C.K. Germer & R.D. Siegel (Eds.), Compassion and wisdom in psychotherapy (pp. 265-279). New York: Guilford.
• 4. Briere, J., Scott, C., & Weathers, F.W. (2005). Peritraumatic and persistent dissociation in the presumed etiology of PTSD. American Journal of Psychiatry, 162, 2295-2301.
• 5. Bryant, R.A. I Harvey, A.G. (1996) Initial posttraumatic stress responses following motor vehicle accidents. Journal of Traumatic Stress, 9(2), 223-234.
• 6. Bryant, R.A. i Harvey, A.G. (1999). Dissociati ve Symptoms in Acute Stress Disorder Journal of Traumatic Stress, Vol. 12, No. 4, 1999
• 7. Foa, E., Cashman, L., Jaycox, L., i Perry, K. (1997). The validation of a self-report measure of PTSD: The Posttraumatic Diagnostic Scale. Psychological Assessment, 9(4), s. 445-451.
• 8. Fullerton, C. S., & Ursano, R. J. (1997). The other side of chaos: Understanding the patterns of posttraumatic responses. In C. S. Fullerton & R. J. Ursano (Eds.), Posttraumatic stress disorder: Acute and long-term responses to trauma and disaster (pp. 3-18). Washington, DC: American Psychiatric Press
• 9. McAdams, D. (1999). Personal narratives and the life story. [w:] L. Pervin i O. John (red.) Handbook of personality: Theory and research. New York: Guilford Press.
• 10. Neimeyer, R. A. (2006). Re-storying loss: fostering growth in the posttraumatic narrative. w: L.G. Calhoun i R.G. Tedeshi (red.), Handbook of posttraumatic growth: research and practice (s. 68–80). New York: Lawrence Erlbaum Associates.
• 11. Pals, J. L. (2006). Narrative identity processing of difficult life experiences: Pathways of personality development and positive selftransformation in adulthood. Journal of Personality, 74, 1079–1110.
• 12. Pennebaker, J. W., & Seagal, J. (1999). Forming a story: The health benefits of narrative. Journal of Clinical Psychology, 55, 1243–1254.
• 13. Smyth, J. M., True N., Souto J. (2001). Effects of writing about traumatic experiences: the necessity for narrative structuring. Journal of Social and Clinical Psychology, 20, 161–172.
• 14. Tomkins, S.S. (1979). Script theory. W: H.E.HoweJr.& R.A.Dienstbier (red.), Nebraska Symposium on Motivation (Vol 26, pp. 201-236). Lincoln: University of Nebraska Press.
• 15. Trzebiński, J. (2002). Narracja jako sposób rozumienia świata. Gdańsk: Gdańskie wydawnictwo psychologiczne.
• 16. Wittmann, L., Hanspeter, M., i Schnyder, U. (2006). Low predictive power of peritraumatic dissociation for PTSD symptoms in accident survivors. Journal of Traumatic Stress, 19(5), s. 639 – 651.
• 17. Zdankiewicz-Ścigała, E. Przybylska, M. (2002). Trauma. Proces, diagnoza. Mechanizmy psychoneurofizjologiczne. Warszawa. Instytut Psychologii PAN.