Sukcesja roślinna na odłogowanych gruntach ornych

• Autorzy: Kostuch R.

Warianty tytułu

EN

Plant succession on fallow arable lands

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Na podstawie ponad 10 lat badań i obserwacji przedstawiono sukcesję roślinną na odłogowanych gruntach ornych w warunkach niżu i terenów górskich w Polsce. Stwierdzono, że tempo sukcesji roślinnej w górach jest szybsze niż na niżu. W warunkach odłogowania gleb bardziej wilgotnych już w początkowym stadium sukcesji dominują trawy. Początkowe stadium sukcesji w górach trwa krócej (2 lata) niż na niżu (4 lata). W górach w początkowym stadium sukcesji dominują trawy a na niżu - rośliny dwuliścienne. Na proces sukcesji wpływa też rodzaj przedplonu; po uprawie zbóż szybciej wkraczają trawy, a po okopowych dwuliścienne. W stadium optymalnym sukcesji trawy eliminują rośliny dwuliścienne. Siewki drzew szybciej zasiedlają odłogowane grunty po uprawach okopowych niż zbóż. W górach młody las tworzy się po 5-6 latach odłogowania, a na niżu po 8-10 latach.

EN

On the base of more than 10 years long studies and observations of the fallowed arable lands in lowland and mountain regions in Poland the author presents the course of plant succession. Plant succession was found to proceed faster in the mountain region than in lowlands. This results first of all from better soil moisture, and preferences for grass development. Therefore, the initial stage of plant succession in mountain regions is shorter (2 years) than on lowlands (4 years). In the mountains the first stage of plant succession is dominated mainly by grasses and on lowlands - by dicotyledons. On the running the plant succession influences also forecrop. Grasses develop faster after harvesting cereals while dicotyledons - after root crops. The grasses eliminated many dicotyledon species from plant communities at the beginning of the second stage (optimal) of plant succession. Selfafforestation of fallowed arable lands proceeds faster after root crop tillage than cereals. After 5-6 years in the mountains and 8-10 years on lowlands we have already the young forest.

Słowa kluczowe

PL

odłogi; okopowe; niż; region górski; sukcesja roślinna; zboża

EN

fallow lands; root crops; lowland; mountain region; succession trend; cereals

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2003
• Tom: T. 3, z. 2
• Strony: 57--78
• Opis fizyczny: Bibliogr. 21 poz.

Twórcy

autor

Kostuch R.

• Akademia Rolnicza w Krakowie , Katedra Ekologicznych Podstaw Inżynierii Środowiska, 30-059 Kraków, al. Mickiewicza 24/28; tel. [phone]

Bibliografia

• BRAUN-BLANQUET J., 1926. Vegetationsentwicklung und Bodenbildung in der alpinen Stufe der Zentralalpen. Denkschr. Schweiz. Naturf. Ges. 63 2 Zürich.
• CLEMENTS F.E., 1916. Plant succesion. Carnegie Inst. Wash. Publ. 242 New York ss. 30.
• FILIPEK J., DĄBROWSKA L., 1978. Sukcesyjne zmiany charakteru zbiorowisk łąkowych na polanach BPN. Zesz. Nauk. AR w Krakowie nr 149. Rolnictwo 18 s. 87–98.
• GĄSIOREK S., KOSTUCH R., 2002. Odłogi porolne a użytki ekologiczne. Mater. Semin. IMUZ 48 s. 41–46.
• JAGŁA S., KOSTUCH R., 1978. Sukcesja roślinna na odłogowanych gruntach ornych stanowiących tereny wypasowe w Jaworkach. Probl. Zagosp. Ziem Górs. nr 19 s. 91–111.
• KOSTUCH R., 1976. Succesion trends of mountain grassland vegetation formed by selfsodding of fallow arable lands. Pol. Ecol. Stud. vol. 2, no 2 s. 129–134.
• KOSTUCH R., 2000. Problemy transformacji użytkowania ziemi w górach. Wieś i Doradztwo nr 2(22) s. 42–45.
• KOSTUCH R., 2001. Kłopoty wynikające z transformacji gruntów ornych na użytki zielone w górach. Wieś i Doradztwo nr 3(27) s. 31–34.
• KOSTUCH R., 2003. Synantropizacja. Wieś i Doradztwo nr 2(34) s. 45–47.
• KOSTUCH R., L IPSKI Cz., 2002. Zmiany zachodzące w strukturze użytkowania karpackich terenów górskich. Mater. z Konf. „Wielofunkcyjna gospodarka na obszarach wiejskich”, Kielce s. 253–260.
• KOSTUCH R., MAŚLANKA K., SZYMACHA A., 2001. Procesy samozadarniania odłogowanych gruntów ornych w strefie oddziaływania zbiornika Domaniów na rzece Radomce. Zesz. Nauk. AR Krak. Inż. Środ. z. 21 s. 563–572.
• KOSTUCH R., PIORUNEK E., 2001. Zmiany składu botanicznego górskich użytków zielonych powodowane zaniechaniem użytkowania runi. Wiad. Ziem Górs. z. 9(13) s. 41–47.
• MICHAŁEK S., 1969. Zbiorowiska chwastów polnych Opola i okolicy. Opol. Rocz. Muzeal. nr 4 s. 35–44.
• MIREK Z., PIĘKOŚ-MIRKOWA H., Z AJĄC A., Z AJĄC M., 1995. Vascular plants of Poland a checklist. Kraków: Polish Academy of Science ss. 308.
• PACZOSKI J., 1930. Zmiany szaty roślinnej. Kosmos ser. B 55 s. 7–12.
• PAWŁOWSKI B., Z ARZYCKI K., 1972. Dynamika zbiorowisk roślinnych. Szata roślinna Polski. t. 1 s. 481–500.
• ROLA J., 1962. Badania nad dynamiką zbiorowisk chwastów segetalnych w płodozmianie. Rocz. Nauk Rol. ser. A 85 4 s. 121–133.
• SAŁATA B., 1965. Zbiorowiska chwastów polnych w okolicach Annopola nad Wisłą. Ann. UMCS Sect C 20 15 s. 47–55.
• SZMEJA K., 1993. Rozwój roślinności na ugorach w obrębie gleb lekkich Zaborskiego Parku Krajobrazowego. Mater. Konf. AR Szczec. s. 37–43.
• ŚWIĘTOCHOWSKI B., 1964. Znaczenie badań fitosocjologicznych nad zbiorowiskami segetalnymi dla produkcji rolniczej. Acta Agrobot. Sup. ss. 20.
• TYMRAKIEWICZ W., 1952. Chwasty pól uprawnych Dolnego Śląska. Pr. Rolno-Leśne PAU 72 Kraków ss. 120