Problematyka projektowania budynków wysokogórskich ze szczególnym uwzględnieniem aspektów energetyczno-ekologicznych. Projekt schroniska na przełęczy Krzyżne

• Autorzy: Marchwiński Janusz , Rogala Antoni

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0054.9925

Warianty tytułu

EN

Problems of designing high-mountain buildings with particular emphasis on energy and ecological aspects. Design of a shelter on the Krzyżne Pass

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W opracowaniu przedstawiono zarys problematyki projektowania budynków schronisk wysokogórskich z wydobyciem istotnych czynników kształtujących ich szeroko rozumianą architekturę. Nacisk położono na aspekty energetyczno-ekologiczne. Pod tym kątem dokonano analizy autorskiego projektu schroniska na przełęczy Krzyżne w Tatrach Wysokich. Celem pracy było określenie znaczenia rozwiązań energetyczno-ekologicznych w architekturze schronisk wysokogórskich na podstawie oceny możliwości i racjonalności ich wprowadzania. Oceny tej dokonano w odniesieniu do rozwiązań pasywnych, techniczno-materiałowych i instalacyjnych. W konkluzji stwierdzono, iż budynki schronisk wysokogórskich są szczególnie predestynowane do implementacji rozwiązań energetyczno-ekologicznych, jednocześnie mogąc na tym polu stać się istotnym stymulatorem rozwoju.

EN

The study presents an outline of the problem concerning the design of high-mountain shelter buildings, with the focus on important factors that shape their architecture in a broad sense. Emphasis was put on energy and ecological aspects. From this perspective, an analysis of the author's project of the shelter on the Krzyżne Pass in the High Tatras was conducted. The aim of the work was to determine the significance of energy-ecological solutions in the architecture of high-mountain shelters based on the assessment of the possibilities and rationality of their implementation. This assessment was carried out in relation to passive, technical, material and installation solutions. The conclusion was that high-mountain shelter buildings are particularly predestined for the implementation of energy-ecological solutions and at the same time they can become a significant stimulator of development in this field.

Słowa kluczowe

PL

architektura; schronisko górskie; budynek wysokogórski; architektura ekologiczna; budynek energooszczędny; Przełęcz Krzyżne; Tatry Wysokie

EN

mountain shelter; architecture; high-mountain building; ecological architecture; energy efficient buildings; Krzyżne Pass; High Tatras

• Wydawca: BUILDER CORP Sp. z o.o.
• Czasopismo: Builder
• Rocznik: 2025
• Tom: R.29, nr 3
• Strony: 9--17
• Opis fizyczny: Bibliogr. 12 poz., il., tab.

Twórcy

autor

Marchwiński Janusz

• Akademia Techniczno-Artystyczna Nauk Stosowanych, Wydział Architektury, Warszawa

• https://orcid.org/0000-0003-3897-3580

autor

Rogala Antoni

• https://orcid.org/0009-0004-5196-8377

Bibliografia

• [1] Kronowski D., Kształtowanie formy architektonicznej w krajobrazie górskim – zagadnienia wybrane, rozprawa doktorska, Repozytorium Politechniki Krakowskiej, Kraków 2014.
• [2] Rogala A., Projektowanie obiektów budowlanych w trudnodostępnym terenie z wykorzystaniem nowoczesnych technologii. Stacja narciarska z częścią hotelowo-gastronomiczną; praca magisterska napisana pod opieką dr. inż. arch. Janusza Marchwińskiego na Wydziale Architektury Wyższej Szkoły Ekologii i Zarządzania w Warszawie (ob. Akademii Techniczno-Artystycznej Nauk Stosowanych), Warszawa 2022.
• [3] Kołodziejczyk K., Wzorce zagospodarowania szlaków turystycznych w górach średnich na wybranych przykładach europejskich, Uniwersytet Wrocławski Wydział Nauk o Ziemi i Kształtowania Środowiska Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego, Wrocław 2015.
• [4] Pawlikowski J.G., O lice ziemi. Wybór pism, Warszawa 1938.
• [5] Weker W., O schroniskach górskich, „Architektura I Budownictwo” 11:1935, nr 10, s. 301.
• [6] Kulig M., Architektura schronisk tatrzańskich. Neutrion. Warszawa 2003.
• [7] Mokrzyński J., Architektura wolnego czasu, Arkady, Warszawa 1990.
• [8] Machedón A., High Altitude Architecture A Link Between Primitive And Global Architecture EURAU2016, Bucharest 2016, s. 5.
• [9] Oppenheim J., Gentil-Tippenhauer W., Pamięci zmarłych schronisk, „Wierchy” R. 18: Zakopane 1948, s. 240-241.
• [10] Zielonko-Jung K., Marchwiński J., Łączenie zaawansowanych i tradycyjnych technologii w architekturze proekologicznej, OWPW, Warszawa 2012.
• [11] Wehle-Strzelecka S., Architektura słoneczna w zrównoważonym środowisku mieszkaniowym, wyd. Politechniki Krakowskiej, Kraków 2004.
• [12] Marchwiński J., Fasady fotowoltaiczne. Technologia PV w architekturze, Wydawnictwo WSEiZ, Warszawa 2012.

Uwagi

Artykuł umieszczony w części "Builder Science"