Koszt nabycia niedoskonałej informacji, czyli ile należy zapłacić za dodatkowe rozpoznanie parametrów złoża - teoretyczny zarys problemu

• Autorzy: Krzak M.

Warianty tytułu

EN

Cost of imperfect information acquisition, or how much you should pay for the additional identification of the mineral deposit parameters - a theoretical outline of the issue

• Konferencja: XXIII Konferencja z cyklu: Aktualia i perspektywy gospodarki surowcami mineralnymi : Zakopane, 6–8 listopada 2013
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Informacja geologiczna dotycząca złoża, w postaci różnorodnych dokumentów, pochodzi z szeregu prac i robót geologicznych. Działania te zmierzają do zdefiniowania złoża, jego przestrzennej lokalizacji, formy i stopnia skomplikowania budowy, a także określenia głównych parametrów ilościowych i jakościowych. Jest powszechnie wiadomo, że aproksymacja ta opiera się zwykle na szacunkach, a specyfika tworu przyrodniczego jakim jest złoże kopalin, nie pozwala na operowanie w warunkach zdeterminowanych. Informacja jest potrzebna, a stopień posiadanej informacji w każdej sytuacji decyzyjnej odgrywa fundamentalną rolę. Jest oczywiste, że jedną z najprostszych metod ochrony przed ryzykiem w działalności jest zdobywanie dodatkowych informacji, a na ogół czym więcej informacji posiada decydent, tym lepsza jest jego sytuacja decyzyjna. Z drugiej zaś strony nadmiar informacji wprowadza szum informacyjny, w którym łatwo jest przeoczyć istotne fakty. Rodzi się zatem pytanie, jak dalece stosownym i uzasadnionym jest zdobywanie dodatkowych informacji, a także ile środków (nie tylko finansowych, choć pieniądz jest tu dobrym miernikiem) należy przeznaczyć na jej pozyskanie. W artykule, dla realiów prac poszukiwawczo-rozpoznawczych, przybliżono w zarysie problematykę wyceny dodatkowej informacji za pomocą bayesowskiej teorii decyzji, jednej z powszechnie stosowanych w tym celu technik.

EN

Geological information related to the mineral deposit in the form of various documents comes from a number of geological works. These activities are intended to define the deposit, its spatial location, form and structure, as well as identify its quantitative and qualitative parameters. It is well known that this approximation is usually based on estimates and specificity of the natural formation, which is a mineral deposit, does not allow operating under determined conditions. Information is needed, and the degree of shared information in any decision situation plays a fundamental role. It is well evident that one of the easiest ways to protect against the risk in the business activity is the acquisition of additional information, and in general, the more information possessed by a decision maker, the better the decision-making situation. On the other hand, too much information introduces significant information noise; it is easy to overlook important facts with its allowance. The question now is how far an appropriate and reasonable is information obtaining. And soon after another question: how many financial means should be allocated to the acquisition. In the paper for the reality of geological exploration work, an overview of the valuation of additional information has been brought closer with application of the Bayesian decision theory, one of the most widely used techniques for this purpose.

Słowa kluczowe

PL

niedoskonała informacja; informacja geologiczna; bayesowska teoria decyzji

EN

imperfect information; geological information; Bayesian decision theory

• Wydawca: Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
• Rocznik: 2013
• Tom: nr 85
• Strony: 217--229
• Opis fizyczny: Bibliogr. 17 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Krzak M.

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków

Bibliografia

• 1. Bilans zasobów złóż kopalin w Polsce wg stanu na 31 XII 2012 r., 2013 - Praca zbiorowa pod redakcją: Szuflicki M., Malon A., Tymiński M. Państwowy Instytut Geologiczny-Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa.
• 2. Byrska-Rąpała A., 2006 - Koszt pozyskania informacji geologicznej w rachunku szacowania wartości złoża węglowodorów. Sympozja i Konferencje 68, Polska Akademia Nauk, Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią, s. 269-279.
• 3. Byrska-Rąpała A., 2007 - Koszt informacji w szacowaniu wartości projektu inwestycyjnego na przykładzie sektora naftowego. [W:] Preisner L. (red. nauk.), Finansowe aspekty transformacji gospodarki w Polsce. AGH Uczelniane Wydawnictwa Naukowo-Dydaktyczne, Kraków, s. 214-222.
• 4. Forlicz S., 2001 - Niedoskonała wiedza podmiotów rynkowych. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• 5. Grabowski M., Zając A., 2009 - Dane, informacja, wiedza - próba definicji. Zeszyty Naukowego Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie nr 798, s. 99-116.
• 6. Greń J., 1972 - Gry statystyczne i ich zastosowania. Państwowe Wydawnictwa Ekonomiczne, Warszawa.
• 7. Jolly J.L.W., 1991 - Copper. [W:] Minerals Yearbook. USBM Annual Report, Department of Interior Bureau of Mines, Washington, s. 501-579.
• 8. Li S., Knights P., Dunn D., 2008 - Geological Uncertainty and Risk: Implications for the Viability of Mining Projects., Journal of Coal Science & Engineering, vol. 14, no. 2, s. 176-180.
• 9. Lubański M.,1975 - Filozoficzne zagadnienia teorii informacji. Akademia Teologii Katolickiej, Warszawa.
• 10. Myszczyszyn J., Myszczyszyn W., 2003 - Informacja -czwartym czynnikiem produkcji. [W:] Piech K., Szczodrowski G. (red.) - Przemiany i perspektywy polskich przedsiębiorstw w dobie integracji z Unią Europejską. Instytut Wiedzy, Warszawa.
• 11. Nieć M., 2004 - Informacja geologiczna - jej jakość i użyteczność. Górnictwo odkrywkowe, vol. 46, no. 3/4, s. 13-19.
• 12. Nieć M., 2010 - Wiedza fachowa, prawo geologiczne i górnicze i racjonalna gospodarka złożem. Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskicj Akademii Nauk nr 79, s. 31-41.
• 13. Robbins S.P., 2005 - Skuteczne podejmowanie decyzji. Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
• 14. Savage L.J., 1954 - The Foundations of Statistics. Wiley (2nd edition Dover Publications, 1972).
• 15. Stefanowicz J. A., 2012 - Informacja geologiczna w nowym prawie geologicznym i górniczym. Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego, vol. 448, s. 259-264.
• 16. Ustawa z dnia 09.06.2011 r. Prawo geologiczne i górniczego (Dz. U. Nr 163, poz. 981).
• 17. Wald A., 1949 - Statistical Decision Function. Annals of Mathematical Statistics, vol. 20, no. 2, s. 165-205.