Zarys metodyki identyfikacji dawnych wyrobisk górniczych, tzw. kopanek ponaftowych, na obszarze uzdrowiska Iwonicz-Zdrój

• Autorzy: Lipińska E. , Kustroń-Mleczak P. , Rymar S.

Warianty tytułu

EN

An outline of the methodology of the former mining excavations identification, so called “kopanki” in the area of Iwonicz-Zdrój Health Resort

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Roboty górnicze w poszukiwaniu ropy naftowej prowadzone były na terenie Iwonicza-Zdroju już od 1860 r. Wyrobiska górnicze miały charakter studni kopanych, potocznie nazywanych przez ówczesnych górników kopanką. Kluczowym dokumentem ewidencjonującym rozmieszczenie studni kopanych jest fragment starej mapy katastralnej wykonany na pergaminie, z wyrysem działek katastralnych, z zaznaczonymi punktami lokalizacyjnymi wyrobisk górniczych. Stał się on podstawą do wyznaczenia w terenie 14 punktów badawczych. Współrzędne punktów badawczych wyznaczono techniką geodezyjnych pomiarów satelitarnych, natomiast wstępne rozpoznanie wgłębne w obszarze wyznaczonych punktów – metodą badań georadarowych. Do określenia współrzędnych geograficznych oraz prostokątnych punktów badawczych wykorzystano odbiornik satelitarny Trimble R6. Pomiar sytuacyjny i wysokościowy wykonano w terenie bardzo zróżnicowanym pod względem morfologicznym, jak również porośniętym gęstą zielenią wysoką. Zastosowana metoda pomiaru pozwoliła uzyskać współrzędne punktów badawczych ze średnim błędem położenia sytuacyjnego 1,03 m oraz ze średnim błędem położenia wysokościowego 1,62 m. Uzyskana dokładność położenia sytuacyjnego i wysokościowego spełnia kryteria oceny przydatności reprezentacji. Celem prowadzonych prac badawczych jest ocena wpływu współwystępowania źródeł węglowodorów z leczniczymi wodami mineralnymi na rozwój uzdrowiska.

EN

Mining works connected with prospecting for oil within the area of Iwonicz-Zdrój started in 1860, in the form of mine wells, so called “kopanki”. The key document, which keeps a record of mine wells distribution, constitutes an old greaseproof document including cadastral plots containing the localization of points of excavations. It was treated as a basis for outlining 14 research points of this study. The coordinates of research points were outlined using satellite geodetic measurement techniques, whereas the initial depth identification within the area of outlined points – using the Ground Penetrating Radar (georadar) method. In order to determine the geographic coordinates as well as the rectangular research points, a Trimble R6 satellite receiver was employed. Topographic and height surveys were performed in the area significantly diversified in terms of its morphology, as well as covered with dense, high vegetation. The applied measurement method allowed to obtain coordinates of the research points with the mean error of situational position 1.03 m, as well as with the mean error of altitude position 1.62 m. The obtained accuracy of situational and altitude positions fulfils the accuracy requirements included in the outlines of the project, and is justified by the subject of the study as well as by its aim.

Słowa kluczowe

PL

kopanki; budowa geologiczna; pomiar georadarowy; pomiar współrzędnych; GPS; źródło Bełkotka; Iwonicz-Zdrój

EN

"kopanki"; geological structure; georadar measurement; coordinates measurement; GPS; Bełkotka spring; Iwonicz Zdrój

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
• Rocznik: 2011
• Tom: nr 446 (1)
• Strony: 199--206
• Opis fizyczny: Bibliogr. 11 poz., zdj., rys., tab.

Twórcy

autor

Lipińska E.

• Podkarpacki Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska, ul. Gen. Langiewicza 26, 35-101 Rzeszów

autor

Kustroń-Mleczak P.

• Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Krośnie, Instytut Politechniczny, Zakład Inżynierii Środowiska, ul. Wyspiańskiego 20, 38-400 Krosno

autor

Rymar S.

• Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Krośnie, Instytut Politechniczny, Zakład Inżynierii Środowiska, ul. Wyspiańskiego 20, 38-400 Krosno

Bibliografia

• [1] BARAN A., HAŁAS S., 2011 — Badania izotopowe wód mineralnych Iwonicza-Zdroju i Lubatówki. Biul. Państw. Inst. Geol., 444: 5–14.
• [2] DUNIKOWSKI S., 1900 — Mapa, szkic kopalni Iwonicz-Zdrój (Zakład) w Galicji Zachodniej. Krosno.
• [3] JAGIELSKI A., 1999 — Wykłady i ćwiczenia z geodezji. Szkoła Wiedzy o Terenie, Kraków.
• [4] KONDRACKI J., 1994 — Geografia Polski. Mezoregiony fizyczno-geograficzne. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
• [5] LIPIŃSKA E.J., 2010 — Podkarpacki cud natury. W: Raport o stanie środowiska w województwie podkarpackim w 2009 roku (red. E.J. Lipińska). WIOŚ, Rzeszów.
• [6] LIPIŃSKA E.J., 2011 — Naturalna emisja płynów złożowych w sprzężeniu z celami ochrony uzdrowiskowej. W: Raport o stanie środowiska w województwie podkarpackim w 2010 roku (red. E.J. Lipińska). WIOŚ, Rzeszów.
• [7] ORŁOWICZ M., 1919 — Ilustrowany przewodnik po Galicyi. Lwów.
• [8] ROZPORZĄDZENIE Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie standardów technicznych dotyczących geodezji, kartografii oraz krajowego systemu informacji o terenie z dnia 24 marca 1999 roku. Dz.U. 1999 Nr 30, poz. 297).
• [9] ROZPORZĄDZENIE Rady Ministrów z 14 lutego 2006 r. w sprawie złóż wód podziemnych zaliczonych do solanek, wód leczniczych i termalnych oraz złóż innych kopalin leczniczych, a także zaliczenia kopalin pospolitych z określonych złóż lub jednostek geologicznych do kopalin podstawowych. Dz.U. 2006 Nr 32, poz. 220).
• [10] USTAWA z 20 lipca 2005 r. o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz o gminach uzdrowiskowych. Dz.U. 2005 Nr 167, poz. 1399 z późn. zm.).
• [11] WIOŚ, 2011 — Charakterystyka społeczno-gospodarcza uzdrowiska Iwonicz-Zdrój z uwarunkowaniami ekologicznymi – strefa ochronna A, B, C. Rzeszów (tekst niepublikowany).

Uwagi

PL

Artykuł w części: Badania geofizyczne w geologii inżynierskiej

EN

Article in the part: Geophysical research in engineering geology