Wpływ własności reologicznych górotworu oraz kierunku eksploatacji na kształt nieustalonych niecek obniżeniowych

• Autorzy: Białek J.

Warianty tytułu

EN

Impact of rheological properties of rock mass and direction of exploitation on the shape of transient subsidence troughs

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Zgodnie z dotychczasowymi poglądami, kształt ustalonych niecek obniżeniowych, zarówno w rejonie rozruchu ściany, jak i w rejonie jej zakończenia, jest identyczny, natomiast znacznie mniejsze (15 %÷35 %) maksymalne nachylenie nieustalonych niecek obniżeniowych w rejonie postępującego frontu ścianowego przypisuje się w całości reologicznym własnościom górotworu. Stwierdzone pomiarami przyrosty obniżeń po zatrzymaniu frontu ścianowego są bardzo małe i nie uzasadniają tak dużego wpływu reologicznych własności górotworu na kształt nieustalonych niecek obniżeniowych. Zdaniem autora, obserwowana istotna różnica kształtu niecek nieustalonych nad postępującym frontem ścianowym w porównaniu z kształtem niecek ustalonych w rejonie rozruchu frontu ścianowego jest spowodowana asymetrią kształtu niecek ustalonych (końcowych, asymptotycznych), polegającą na znacznie większym nachyleniu jej zboczy w rejonie rozruchu ścian niż w rejonie zatrzymania ściany.

EN

Consistent with previous opinions, the shape of a complete subsidence trough, in the region that the exploitation was both started and finished, is the same, however, significantly lower (15% - 35%) is the maximal inclination of the subsidence trough in the region of progressing longwalls advance which is attributed in all to the rheological properties of the rock mass. Observed by measurements, the rise in subsidence values after stopping the exploitation is very small and do not justify such an intense impact of rheological properties of the rock mass on the shape of transient subsidence troughs. In the author’s opinion, the significant difference of the shape of transient subsidence troughs over the progressing longwall face in comparison to the shape of final troughs in the region of starting the exploitation is caused by asymmetry of the shape of the complete troughs (final, asymptotic) with significantly higher inclinations of its slopes in the region of starting the exploitation than in the region of finishing the exploitation.

Słowa kluczowe

PL

deformacje terenu górniczego; bezpieczeństwo prognozy deformacji

EN

mining area deformations; deformation prognosis safety

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa
• Czasopismo: Przegląd Górniczy
• Rocznik: 2013
• Tom: T. 69, nr 8
• Strony: 8--13
• Opis fizyczny: Bibliogr. 16 poz.,wykr.

Twórcy

autor

Białek J.

• Politechnika Śląska, Gliwice

Bibliografia

• 1. Białek J.: Opis nieustalonej fazy obniżeń terenu górniczego z uwzględnieniem asymetrii wpływów końcowych. Zeszyty Naukowe Pol. Śl. 1991 s. Górnictwo z. 194.
• 2. Białek J.: Algorytmy i programy komputerowe do prognozowania deformacji terenu górniczego. Gliwice Wydawnictwo Politechniki Śląskiej 2003.
• 3. Białek J., Mielimąka R.: Influence of working direction shape of subsidence trough in view of gedesic observations and numerical modelling. Proceedings of XII International Congress of International Society for Mine Surveying. Fuxin – Beijing, China 2004.
• 4. Białek J., Mielimąka R.: Zmiana kształtu profilu podłużnego niecki obniżeniowej po zakończeniu eksploatacji ścianowej w świetle obserwacji geodezyjnych. Przegląd Górniczy nr 10/2010, s. 78÷83.
• 5. Białek J., Sokoła-Szewioła V.: Krótkookresowa aproksymacja zaobserwowanych obniżeń punktu terenu górniczego. Przegląd Górniczy nr 8/2012, s. 148÷153.
• 6. Knothe S.: Wpływ czasu na kształtowanie się niecki osiadania. Archiwum Górnictwa i Hutnictwa 1953 t. I z.1, s. 51÷62.
• 7. Drzęźla B., Białek J., Gołaszewski A.: Maksymalne wartości deformacji oraz prędkości i przyśpieszenia ich przyrostu w przypadku płaskim, dynamicznej niecki osiadania. Ochrona Terenów Górniczych 1980 nr 53.
• 8. Dżegniuk B., Sroka A.: Prędkość postępu frontu eksploatacji górniczej a proces deformacji górotworu i powierzchni. Mat. na konf. nt. „Wpływ prędkości eksploatacji na ochronę obiektów na powierzchni”. Komisja Ochrony Terenów Górniczych PAN. Katowice 1978.
• 9. Kowalski A.: Nieustalone górnicze deformacje powierzchni w aspekcie dokładności prognoz. Prace Naukowe GIG nr 871. Katowice 2007.
• 10. Kowalska-Kwiatek J.: Opis nieustalonych niecek obniżeniowych ze szczególnym uwzględnieniem wczesnego stadium ich rozwoju. Praca doktorska niepublikowana. Gliwice 2008.
• 11. Mielimąka R.: Wpływ kolejności i kierunku eksploatacji prowadzonej frontami ścianowymi na deformacje terenu górniczego. Gliwice Wydawnictwo Politechniki Śląskiej 2009.
• 12. Skinderowicz B.: Wpływ czasu na kształtowanie się dynamicznych niecek osiadania. Praca GIG, Komunikat nr 666. Katowice 1974.
• 13. Sokoła-Szewioła V., Kowalska-Kwiatek J.: Kompleksowa metoda wyznaczania parametrów modelu opisującego obniżenia terenu górniczego w czasie. Przegląd Górniczy nr 3/2013, s. 142÷148.
• 14. Ścigała R.: Przemieszczenia i odkształcenia poziome terenu górniczego w funkcji czasu. Praca doktorska [niepublik]. Gliwice 1999.
• 15. Subsidence Engineer’s Handbook. London National Coal Board 1975.
• 16. Wesołowski M.: Zastosowanie liniowego ośrodka transwersalnie izotropowego do modelowania deformacji terenu górniczego. Gliwice Wydawnictwo Politechniki Śląskiej 2013.