Pobieranie próbek gleby w kontekście prowadzenia oceny zanieczyszczenia powierzchni ziemi

• Autorzy: Gajec M. , Król A. , Kukulska-Zając E. , Mostowska-Stąsiek J.

Identyfikatory

DOI

10.18668/NG.2018.03.05

Warianty tytułu

EN

Soil sampling in the context of land surface pollution assessment

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule omówiono prawodawstwo w zakresie pobierania próbek gleby, obowiązujące podczas prowadzenia oceny zanieczyszczenia powierzchni ziemi. Dokonany przegląd pokazał, że na szczeblu unijnym problem regulacji prawnej związanej z ochroną gleb został dostrzeżony, lecz nadal nie doszło do wprowadzenia jednej dyrektywy poruszającej ten temat. W przypadku regulacji krajowych istnieje rozporządzenie podejmujące zagadnienia związane z pobieraniem próbek gleb w celu dokonania oceny zanieczyszczenia powierzchni ziemi, która powinna być prowadzona na podstawie wiarygodnych wyników wraz z oszacowaną niepewnością, uwzględniającą wszystkie kluczowe składowe. Zaprezentowano wyniki badań otrzymane dla próbek gleby, pobranych zgodnie z omówionymi regulacjami prawnymi. Na podstawie wyników analiz czterech parametrów otrzymanych dla próbek pobranych zgodnie z projektem zrównoważonym (polegającym na wykonaniu dwukrotnych analiz dla dwukrotnie pobranych próbek z ośmiu obiektów), oszacowano niepewność procesu oraz jej składowe (stosując analizę wariancji robust ANOVA). Najbardziej znaczącym udziałem w oszacowanej niepewności procesu (Umeas) była niepewność pochodząca z etapu pobierania próbek.

EN

The article discusses the legislation in the field of soil sampling, which is obligatory during the assessment of soil surface pollution. The review showed that at the EU level, the problem of legal regulation related to soil protection has been noticed, but a single directive dealing with soil protection has not yet been implemented. In the case of national regulations, there is one that deals with issues related to the sampling of soils in order to assess the pollution of the Earth surface. The assessment of ground contamination should be based on reliable results together with estimated uncertainty, which takes into account all key components. The results of the tests obtained for the soil samples that have been collected according to mentioned legal regulations have been presented and discussed. The article shows the results of empirical methodology (robust ANOVA) using data from balanced experimental design, which includes duplicate samples analyzed in duplicate from 8 sampling targets. Robust ANOVA methodology is used for the estimation of the uncertainty arising from the manual sampling of soils and determination of four tested parameters. Based on the results of the study, it was found that the most significant contribution to the estimated uncertainty of the process (Umeas), was the uncertainty arising from sampling.

Słowa kluczowe

PL

pobieranie próbek; gleba; niepewność

EN

sampling; soil; uncertainty

• Wydawca: Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Nafta-Gaz
• Rocznik: 2018
• Tom: R. 74, nr 3
• Strony: 215--225
• Opis fizyczny: Bibliogr. 19 poz., tab.

Twórcy

autor

Gajec M.

• Instytut Nafty i Gazu, Państwowy Instytut Badawczy, ul. Lubicz 25 A, 31-503 Kraków

autor

Król A.

• Instytut Nafty i Gazu, Państwowy Instytut Badawczy, ul. Lubicz 25 A, 31-503 Kraków

autor

Kukulska-Zając E.

• Instytut Nafty i Gazu, Państwowy Instytut Badawczy, ul. Lubicz 25 A, 31-503 Kraków

autor

Mostowska-Stąsiek J.

• Instytut Nafty i Gazu, Państwowy Instytut Badawczy, ul. Lubicz 25 A, 31-503 Kraków

Bibliografia

• [1] Dołęgowska S.: Estimation o fplant sampling uncertainty: an example based on chemical analysis ofmoss samples. Environmental Science and Pollution Research 2016, vol. 23, nr 22, s. 22623-22632, DO1: 10.1007/sll356-016-7477-4.
• [2] Dołęgowska S., Gałuszka A.: Heterogeneous areas - identificatlon of outliers and calculation of soil sampling uncertainty using the modified RANOVA method. Environmental Monitoring and Assessment 2016, vol. 188, s. 581, DOI:10.1007/sl0661-016-5584-9.
• [3] Dołęgowska S., Gałuszka A., Migaszewski Z.M.: An impact ofmoss sample cleaning on uncertainty of analytical measurement and pattern profiles ofr are earth elements. Chemosphere 2017, vol. 188, s. 190-198, DOI: 10.1016/j. chemosphere.2017.08.161.
• [4] Haduch B.: Wpływ procesu pobierania próbek na jakość przewidywania nieaddytywnych właściwości benzyn silnikowych. Nafta-Gaz 2014, nr 10, s. 717-723.
• [5] Kluk D., Steliga T.: Ocena zmian toksyczności gleby skażonej niklem i substancjami ropopochodnymi w procesach fitoremediacji. Nafta-Gaz 2016, nr 4, s. 230-241, DOI: 10.18668/ NG.2016.04.02.11.
• [6] Kostecki J., Fruzińska R.: Ochrona gleb w świetle prawa krajowego i europejskiego. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego, Seria Inżynieria Środowiska 2012, t. 146, s. 5—14.
• [7] Kostka A.: Porównanie wyników szacowania niepewności pomiaru na podstawie próbek dublowanych w monitoringu jakości wód podziemnych według różnych schematów badań. Przegląd Geologiczny 2015, vol. 63, nr 10/1, s. 834-839.
• [8] Kukulska-Zając E., Król A., Dobrzańska M.: Prowadzenie oceny stanu środowiska glebowego pod kątem występowania zanieczyszczeń węglowodorami w aspekcie obowiązujących uregulowań prawnych. Nafta-Gaz 2017, nr 5, s. 350-359, DOI: 10.18668/NG.2017.05.06.
• [9] Niepewność pomiaru związana z pobieraniem próbek. Przewodnik metodyczny. Wykorzystanie informacji o niepewności pomiaru do oceny zgodności. Biuletyn Informacyjny Klubu POLLAB 1/52/2009, wydanie l, 2007, ISSN 1428-6009.
• [10] Strona internetowa: http://www.rsc.org/ (dostęp: październik 2017).
• [11] de Zorzi R, Barbizzi S., Belli M., Barbina M., Fajgelj A., Jacimovic R., Jeran Z., Menegon S., Pad A, Petruzzelli G., Sansone U., van der Perk M.: Estimation of uncertainty arisingjrom different soil sampling devices: The use ofvariogram parametres. Chemosphere 2008, vol. 70, nr 5, s. 745-752, DOI: 10.1016/j.chemosphere.2007.07.068.
• Akty prawne i normatywne
• [12] Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/75/UE z dnia 24 listopada 2010 r. w sprawie emisji przemysłowych (zintegrowane zapobieganie zanieczyszczeniom i ich kontrola) (Dz.U. UE L 334 z 17 grudnia 2010 r., wraz z późn. zm.).
• [13] Dyrektywy IED, tj. Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/75/UE z dnia 24 listopada 2010 r. w sprawie emisji przemysłowych (zintegrowane zapobieganie zanieczyszczeniom i ich kontrola) (Dz.U. UE L 334 z 17 grudnia 2010 r.).
• [14] NormaPN-ISO 10381-1:2008 Jakość gleby - Pobieranie próbek - Część 1: Zasady opracowywania programów pobierania próbek.
• [15] NormaPN-ISO 10381 -2:2007 Jakość gleby - Pobieranie próbek - Część 2: Zasady dotyczące technik pobierania.
• [16] NormaPN-ISO 10381-3:2007 Jakość gleby ~ Pobieranie próbek - Część 3: Zasady dotyczące bezpieczeństwa.
• [17] Norma PN-ISO 10381-4:2007 Jakość gleby - Pobieranie próbek - Część 4: Zasady dotyczące postępowania podczas badań terenów naturalnych, zbliżonych do naturalnych oraz uprawnych.
• [18] Norma PN-ISO 10381-5:2009 Jakość gleby - Pobieranie próbek - Część 5: Zasady podczas prowadzenia badań terenów miejskich oraz przemysłowych pod kątem zanieczyszczenia gleby.
• [19] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 1 września 2016 r. w sprawie sposobu prowadzenia oceny zanieczyszczenia powierzchni ziemi (Dz.U. z 2016 r., póz. 1395).

Uwagi

PL

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2018).