Model zmian dynamicznych w strefach uskokowych w czasie eksploatacji górniczej - monitoring deformacji gorniczych (część II)

• Autorzy: Marcak Henryk , Apanowicz Bartosz , Mutke Grzegorz

Warianty tytułu

EN

Model of dynamic changes in fault zones during mining - monitoring of mining deformations (part II)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono wyniki monitorowania techniki satelitarnej interferometrii radarowej przemieszczeń (obniżeń) terenu w czasie, nad wybraną eksploatowaną ścianą węglową. Wyniki te skorelowano z zarejestrowaną sejsmicznością indukowaną, szczególnie z grupą silnych zjawisk sejsmicznych uskokowych, wynikających z własności modelu tarcia w strefach uskokowych, znanego w literaturze jako ,,rate and state friction". Model tarcia ,,rate and state friction" pozwala powiązać prędkość deformacji ,,rate" na powierzchniach uskoku, z wielkością emitowanej energii sejsmicznej. To z kolei pozwala na wprowadzenie do oceny zagrożenia sejsmicznego w kopalni ciągłych (GNSS) lub okresowych (InSAR) technik satelitarnych.

EN

The article presents the results of monitoring the displacements (subsidence) of the terrain in time over a selected exploited coal longwall, using the satellite radar interferometry technique. These results were correlated with the recorded induced seismicity, especially with a group of strong fault seismic events resulting from the properties of the friction model in fault zones, known in the literature as "rate and state friction". The "rate and state friction" model allows to link the rate of deformation on fault surfaces with the amount of emitted seismic energy. This, in turn, allows the introduction of continuous (GNSS) or periodic (InSAR) satellite techniques to assess the seismic hazard in a mine.

Słowa kluczowe

PL

indukowane zjawiska sejsmiczne; model tarcia rate and state friction; deformacje górnicze; InSAR; GNSS

EN

induced seismic events; rate and state friction; mining deformation; InSAR; GNSS

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa
• Czasopismo: Przegląd Górniczy
• Rocznik: 2024
• Tom: T. 81, nr 1-2
• Strony: 21--28
• Opis fizyczny: Bibliogr. 11 poz.,il., wykr., tab.

Twórcy

autor

Marcak Henryk

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie

autor

Apanowicz Bartosz

• Główny Instytut Górnictwa - Państwowy Instytut Badawczy w Katowicach

autor

Mutke Grzegorz

• Główny Instytut Górnictwa - Państwowy Instytut Badawczy w Katowicach

Bibliografia

• CARNEC C., MASSONNET D, KING C. 1996 - Two examples of the use of SAR interferometry on displacement fields of small spatial extent. Geophysical Research Letters, 23(24), 3579-3582.
• CHEN C., ZEBKER H. 2001. - Two-dimensional phase unwrapping with use statistical models for cost functions in nonlinear optimization. Journal of the Optical Society of America A., 18, 338-351.
• CHEN C., ZEBKER H. 2002 - Phase unwrapping for large SAR interfero-grams: statistical segmentation and generafized network models. IEEE Transactions on Geoscience and Remote Sensing 40, 1709-1719.
• DIETRCH J. 1972 - Time-dependence of rock friction. Phys. Res. 77 3690-3697.
• FERRETTI A., MONTI-GUARNIERI A., PRATI C., ROCCA F., MASSONNET D. 2007 - InSAR Principles: Guidelines for SAR Interferometry Processing and Interpretation. ESA Publications. Holandia.
• HANSSEN R. 2001 - Satellite Radar Interferometry: Data Interpretation and Error Analysis. PhD Thesis, Remote Sensing and Digital Image Processing, Springer, Holandia.
• KNOTHE S. 1984 - Prognozowanie wpływów eksploatacji górniczej. Wydawnictwo Śląsk.
• MARCAK H., MUTKE G. 2013 - Seismic activation of tectonic stresses by mining, Journal of Seismology. Vol. 17, Issue 4, pp 1139-1148. DOI 10.1007/s10950-013-9382-3.
• MUTKE G., MARCAK H., ĆWIĘKAŁA 2024 - Model zmian dynamicznych w strefach uskokowych w czasie eksploatacji górniczej - monitoring sejsmologiczny. Przegląd Górniczy nr. .... (w druku)
• SANDWELL D., MELLORS R., TONG X., WSI M., ESSEL P. 2011 - Open radar interferometry software for mapping surface deformation. EOS, Transactions American Geophysical Union, 92(28), 233-240.
• Źródło danych: EPOS PL (2022), Episode: MUSE2 KWK ROW - Rydułtowy, https://episodesplatform.eu/#episode:KWK_ROW_Rydultowy, doi:10.25171/InstGeoph_PAS_ISEPOS-2022-004

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr POPUL/SP/0154/2024/02 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki II" - moduł: Popularyzacja nauki (2025)