Possible use of a water reservoir in conditions of agricultural anthropopressure – Laka dam reservoir

• Autorzy: Jaguś A.

Identyfikatory

DOI

10.2428/ecea.2013.20(09)087

Warianty tytułu

PL

Możliwości użytkowania zbiornika wodnego w warunkach antropopresji rolniczej – zbiornik zaporowy Łąka

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The paper presents functioning of Laka dam reservoir. It’s catchment, drained by the Pszczynka river, is dominated by agriculture. This kind of anthropopressure results in eutrophication of the water environment. The research showed that the reservoir is fed with eutrophicated water. Water fertility increases while flowing through the reservoir. The research included assessment of possible use of the reservoir in such conditions. The reservoir serves flood-control functions and also retains water for industrial plants. Water retained in it cannot be used for consumption. Also, swimming in the reservoir is restricted. It is used for fishing and is regarded as an attractive fishing ground. Increased interest in rest and recreation at the side of the reservoir can be observed. A few water sports centers are operating there. The fact that the banks of the reservoir are managed fosters physical activities. The research shows that multiple-area use of the eutrophic reservoir is possible, but measures aimed to increase water quality are necessary in order ensure comfort and safety for its users.

PL

W pracy przedstawiono funkcjonowanie zaporowego zbiornika Łąka. Na obszarze jego zlewni, odwadnianej przez rzekę Pszczynkę, dominuje działalność rolnicza. Ten rodzaj antropopresji skutkuje eutrofizacją środowiska wodnego. Badania wykazały, że zbiornik jest zasilany wodami eutroficznymi. Żyzność wód wzrasta podczas przepływu przez zbiornik. Rozpoznano możliwości użytkowania zbiornika w takich warunkach. Zbiornik pełni funkcję przeciwpowodziową, a także jest rezerwuarem wód dla zakładów przemysłowych. Zgromadzone w nim wody nie mogą być pobierane z przeznaczeniem na cele konsumpcyjne. Ograniczona jest też możliwość kąpieli. Zbiornik jest użytkowany wędkarsko i stanowi atrakcyjne łowisko. Obserwuje się też ciągły wzrost zainteresowania wypoczynkiem i rekreacją nad zbiornikiem. Działa tu kilka ośrodków sportów wodnych. Zagospodarowanie obrzeży zbiornika sprzyja aktywności fizycznej. Z badań wynika, że wielokierunkowe użytkowanie zbiornika eutroficznego jest możliwe, jednak dla komfortu i bezpieczeństwa użytkowników potrzebne są działania, które poprawią jakość wód.

Słowa kluczowe

EN

Laka dam reservoir; agricultural anthropopressure; quality of water; water body use

PL

zbiornik zaporowy Łąka; antropopresja rolnicza; jakość wody; zbiornik wodny użytkowanie

• Wydawca: Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Ecological Chemistry and Engineering. A
• Rocznik: 2013
• Tom: Vol. 20, nr 9
• Strony: 951--959
• Opis fizyczny: Bibliogr. 27 poz., tab., rys.

Twórcy

autor

Jaguś A.

• Institute of Environmental Protection and Engineering, University of Bielsko-Biala, ul. Willowa 2, 43–309 Bielsko-Biala, Poland, phone: [phone]

Bibliografia

• [1] Kasza H. Zbiorniki zaporowe: znaczenie – eutrofizacja – ochrona. Bielsko-Biała: Akademia Techniczno-Humanistyczna; 2009.
• [2] Rzętała M, Jaguś A. New lake district in Europe: origin and hydrochemical characteristics. Water Environ J. 2012;26(1):108-117. DOI: 10.1111/j.1747-6593.2011.00269.x.
• [3] Jaguś A, Rzętała M. Znaczenie zbiorników wodnych w kształtowaniu krajobrazu (na przykładzie kaskady jezior Pogorii). Bielsko-Biała, Sosnowiec: Akademia Techniczno-Humanistyczna, Uniwersytet Śląski; 2008.
• [4] Jaguś A, Rzętała M. Hydrochemiczne konsekwencje zasilania zbiorników przepływowych wodami zanieczyszczonymi. Rocz Ochr Środ. 2012;14:632-649.
• [5] Dimitrova I, Kosturkov J, Vatralova A. Industrial surface water pollution in the region of Devnya, Bulgaria. Water Sci Technol. 1998;37(8):45-53. DOI: 10.1016/S0273-1223(98)00234-0.
• [6] Cheung KC, Poon BHT, Lan CY, Wong MH. Assessment of metal and nutrient concentrations in river water and sediment collected from the cities in the Pearl River Delta, South China. Chemosphere. 2003;52(9):1431-1440. DOI: 10.1016/S0045-6535(03)00479-X.
• [7] Wu JL, Zeng HA, Yu H, Ma L, Xu LS, Qin BQ. Water and Sediment Quality in Lakes along the Middle and Lower Reaches of the Yangtze River, China. Water Resour Manage. 2012;26(12):3601-3618. DOI: 10.1007/s11269-012-0093-2.
• [8] Strauch AM, Kapust AR, Jost CC. Impact of livestock management on water quality and streambank structure in a semi-arid, African ecosystem. J Arid Environ. 2009;73(9):795-803. DOI: 10.1016/j.jaridenv.2009.03.012.
• [9] Jaguś A, Rzętała M. Influence of agricultural anthropopression on water quality of the dam reservoirs. Ecol Chem Eng S. 2011;18(3):359-367.
• [10] Stockwell B, Layden I, Nicholls Z, Carter J. Addressing rural diffuse pollution in peri-urban agricultural catchments using the FarmFLOW framework: a study in the Pumicestone catchment. Australas J Environ Manage. 2012;19(3):182-199. DOI: 10.1080/14486563.2012.701813.
• [11] Burt C, Bachoon DS, Manoylov K, Smith M. The impact of cattle farming best management practices on surface water nutrient concentrations, faecal bacteria and algal dominance in the Lake Oconee watershed. Water Environ J. 2013;27(2):207-215. DOI: 10.1111/j.1747-6593.2012.00343.x.
• [12] Sapek B. Farm as a source of soil, water and air pollution with nitrogen, phosphorus and potassium. Bibl Fragm Agron. 1998;3:124-144.
• [13] Guo GH, Wu FC, He HP, Zhang RQ, Li HX. Ecological risk assessment of organochlorine pesticides in surface waters of Lake Taihu, China. Hum Ecol Risk Assess. 2013;19(4):840-856. DOI: 10.1080/10807039.2012.691811.
• [14] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 23 grudnia 2002 roku w sprawie kryteriów wyznaczania wód wrażliwych na zanieczyszczenie związkami azotu ze źródeł rolniczych. DzU 2002, Nr 241, poz 2093.
• [15] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 4 października 2002 roku w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać wody śródlądowe będące środowiskiem życia ryb w warunkach naturalnych. DzU 2002, Nr 176, poz 1455.
• [16] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 listopada 2002 roku w sprawie wymagań jakim powinny odpowiadać wody powierzchniowe wykorzystywane do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia. DzU 2002, Nr 204, poz 1728.
• [17] Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 roku w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. DzU 2007, Nr 61, poz 417 (z późn zm: DzU 2010, Nr 72, poz 466).
• [18] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 listopada 2011 roku w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych oraz środowiskowych norm jakości dla substancji priorytetowych. DzU 2011, Nr 257, poz 1545.
• [19] Stachel T. Zbiornik wody „Łąka” na rzece Pszczynce – Informator o budowie. Gliwice: Okręgowa Dyrekcja Gospodarki Wodnej w Gliwicach; 1986.
• [20] Szuster D. Uwarunkowania i realizacja gospodarki wodnej w zbiorniku Łąka. Praca magisterska. Bielsko-Biała: Akademia Techniczno-Humanistyczna; 2012.
• [21] Kondracki J. Geografia regionalna Polski. Warszawa: PWN; 1998.
• [22] Rzętała M. Funkcjonowanie zbiorników wodnych oraz przebieg procesów limnicznych w warunkach zróżnicowanej antropopresji na przykładzie regionu górnośląskiego. Katowice: Wyd Uniwersytetu Śląskiego; 2008.
• [23] Sapek A, Sapek B. Uwagi do propozycji uznania całego obszaru Polski jako wrażliwego na zanieczyszczenie związkami azotu ze źródeł rolniczych. Woda – Środowisko – Obszary Wiejskie. 2009;9(2):157-168.
• [24] Niesler A, Bielańska-Grajner I. Effect of the „Łąka” dam reservoir on planktonic rotifers (Rotifera) communities in the Pszczynka River. Teka Kom Ochr Kszt Środ Przyr. 2004;1:162-167.
• [25] Olearczyk J, Jańczyk P, Zwierzchowska A, Kukla P, Giza T, Przystał J, Borowczyk S, Blarowski A. Program Ochrony Środowiska gminy Pszczyna. Bielsko-Biała: Beskidzki Fundusz Ekorozwoju SA; 2004.
• [26] Błażyca D. Uwarunkowania wahań stanów wody w zbiorniku Łąka na Pszczynce. Z badań nad wpływem antropopresji na środowisko. 2013;14:9-15.
• [27] Wołos A, Chmielewski H, Grzegorczyk J, Miętus A. Rejestracja połowów wędkarskich w wodach użytkowanych przez katowicki okręg Polskiego Związku Wędkarskiego w 2010 roku. Olsztyn: Wyd Edycja sc; 2011.