The axiology of sustainable development: an attempt at typologization

• Autorzy: Papuziński A

Warianty tytułu

PL

Aksjologia zrównoważonego rozwoju: próba typologizacji

• Języki publikacji: EN PL

Abstrakty

EN

The axiology of sustainable development has been addressed in many works, taking a wide variety of approaches. Differences concern the interpretation of sustainable development, the set of values considered and methods of constructing such a set. The present paper aims to systematize discussion concerning the axiology of sustainable development, by developing a typology. Two types of axiology are distinguished: the holistic-altruistic type and the individualistic-egoistic type. The second of these is depicted in categories of the alienation of the idea of sustainable development in the process of its exteriorization.

PL

Aksjologia rozwoju zrównoważonego to temat podejmowany w wielu pracach, przyjmujących jednak różne założenia. Różnice odnoszą się do interpretacji pojęcia rozwoju zrównoważonego, zbioru rozważanych wartości i metodyki konstruowania takiego zbioru. Celem niniejszego artykułu jest usystematyzowanie dyskusji dotyczącej aksjologii rozwoju zrównoważonego poprzez dokonanie jego typologizacji. Wyróżniono dwa typy aksjologii: holistyczno-altruistyczna i indywidualistyczno-egoistyczna. Drugą z nich przedstawiono w kategoriach alienacji idei zrównoważonego rozwoju w procesie jej eksterioryzacji.

Słowa kluczowe

EN

sustainable development; philosophy of sustainable development; axiology of sustainable development; types of axiology of sustainable development

PL

rozwój zrównoważony; filozofia rozwoju zrównoważonego; aksjologia rozwoju zrównoważonego; typologia aksjologii rozwoju zrównoważonego

• Wydawca: Lublin University of Technology
• Czasopismo: Problemy Ekorozwoju
• Rocznik: 2013
• Tom: Vol. 8, nr 1
• Strony: 5--25
• Opis fizyczny: Bibliogr. 41 poz.

Twórcy

autor

Papuziński A

• The Kazimierz Wielki University in Bydgoszcz, Faculty of Humanities, Institute of Political Science, ul. Przemysłowa 34, 85-758 Bydgoszcz, Poland

Bibliografia

• 1. BIRNBACHER D., Verantwortung für zukünftige Generationen¸ Philipp Reclam jun., Stuttgart 1988 (wyd. pol.: Odpowiedzialność za przyszłe pokolenia, Oficyna Naukowa n, Warszawa 1999).
• 2. Borys T., Płachciak A., Wartości a rozwój zrównoważony, in: Die Zukunft Europas und das Problem mit den Werten/Przyszłość Euro-py a problem z wartościami, ed. Badura H., Wissenschaftliche Schriftenreihe der Europäi-sche Akademie für Lebensforschung, Integration und Zivilgesellschaft, Wien 2011, vol. 13, p. 211-221.
• 3. DAHRENDORF R., Nowoczesny konflikt społeczny. Esej o polityce wolności, Czytelnik, Warszawa 1993.
• 4. DOŁĘGA J. M., Znaczenie nauk ekologicznych w kształtowaniu zrównoważonego rozwoju, in: Zrównoważony rozwój. Od utopii do praw człowieka, ed. Papuziński A., Oficyna Wydawnicza BRANTA, Bydgoszcz 2005, p. 294-306.
• 5. DOMERACKI P., TYBURSKI W., Podstawy edukacji i kształtowania świadomości społecznej w duchu zrównoważonego rozwoju, in: Za-sady kształtowania postaw sprzyjających wdrażaniu zrównoważonego rozwoju, ed. Tyburski W., Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2011, p. 233-281.
• 6. Einstein The Human Side, ed. Dufas H., Hoff-man B., Princeton University Press, 1979.
• 7. FIUT I., 2009, Idea rozwoju zrównoważonego w perspektywie filozofii Henryka Skolimowskiego, in: Problemy Ekorozwoju/Problems of Sustainable Development, vol. 4, no 2, p. 25-48.
• 8. FIUT I., 2011, Obraz zrównoważonego rozwoju na łamach „Problemów Ekorozwoju”, in: Problemy Ekorozwoju/Problems of Sustainable Development, vol. 6, no 2, p. 93-100.
• 9. GAWOR L., Filozofia zrównoważonego rozwoju – preliminaria, in: Problemy Ekorozwoju/Problems of Sustainable Development 2010, vol. 5, no 2, p. 69-76.
• 10. GRAY J., Dwie twarze liberalizmu, Fundacja ALETHEIA, Warszawa 2001.
• 11. GRUNWALD A., Forschung für nachhaltige Entwicklung. Herausforderungen an wissen-schaftliche Politikberatung, in: Nachhaltige Entwicklung: Von wissenschaftlichen For-schung zur politischen Umsetzung, eds. Banse G., Kiepas A., edition sigma, Berlin 2005, p. 43-56.
• 12. HULL Z., Problemy filozofii ekologii, in: Wprowadzenie do filozoficznych problemów ekologii, ed. Papuziński A., Bydgoszcz 1999, p. 89-95.
• 13. HULL Z., Filozofie zrównoważonego rozwoju, in: Zrównoważony rozwój. Od utopii do praw człowieka, ed. Papuziński A., Oficyna Wydaw-nicza BRANTA, Bydgoszcz 2005, p. 52-63.
• 14. HULL Z., 2008, Filozoficzne i społeczne uwarunkowania zrównoważonego rozwoju, in: Problemy Ekorozwoju/Problems of Sustainable Development, vol. 3, no 1, p. 27-31.
• 15. Hull Z., 2007, Czy idea sustainable development ukazuje nową wizję rozwoju cywilizacyjnego?, in: Problemy Ekorozwoju/Problems of Sustainable Development, vol. 2, no 1, p. 49-57.
• 16. HULL Z., Wprowadzenie do filozofii zrównoważonego rozwoju, in: Zasady kształtowania postaw sprzyjających wdrażaniu zrównoważonego rozwoju, ed. Tyburski W., Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2011, p. 33-83.
• 17. JONAS H., Das Prinzip Verantwortung. Ver-suche einer Ethik für die technologische Zivili-sation, Suhrkamp, Frankfurt am Main 1984 [wyd. pol.: Zasada odpowiedzialności. Etyka dla cywilizacji technologicznej, tłum. M. Klimowicz, Wyd. Platan, Kraków 1996].
• 18. KIEŁCZEWSKI D., Etyka zrównoważonego rozwoju, in: Obszary badań nad trwałym i zrównoważonym rozwojem, ed. Poskrobko B., Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko, Białystok 2007, p. 67-84.
• 19. KRAS E. M., 2011, Głębokie źródła niezrównoważoności, in: Problemy Ekorozwoju/Problems of Sustainable Development, vol. 6, no 1, p. 11-30.
• 20. KUROWICKI J., Estetyczność środowiska naturalnego, Instytut Wydawniczy Książka i Prawa, Warszawa 2010.
• 21. NOWAK L., Chrześcijaństwo versus liberalizm, http://humanizm.free.ngo.pl/nowak.htm (21.08.2012).
• 22. OSSOWSKA M., Podstawy nauki o moralności. PWN, Warszawa 1963.
• 23. PAPUZIŃSKI A., 2006/1, Filozoficzne aspekty zrównoważonego rozwoju – wprowadzenie, in: Problemy Ekorozwoju/Problems of Sustainable Development, vol. 1, no 2, p. 25-32.
• 24. PAPUZIŃSKI A., Polityka edukacyjna na rzecz zrównoważonego rozwoju w Polsce w świetle aksjologii zrównoważonego rozwoju, in: Etyka wobec współczesnych dylematów, ed. Kalka K., Papuziński A., Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz 2006/2, p. 331-355.
• 25. PAPUZIŃSKI A., Aksjologiczne podstawy międzynarodowej polityki zrównoważonego rozwoju (Metodologiczne aspekty badań), in: Die Zukunft Europas und das Problem mit den Werten/Przyszłość Europy a problem z wartościami, ed. Badura H., Wissenschaftliche Schriftenreihe der Europäische Akademie für Lebensforschung, Integration und Zivilgesellschaft, Wien 2011, vol. 13, p. 175-196.
• 26. PAPUZIŃSKI A., Zasady ładu społecznego w edukacji dla zrównoważonego rozwoju, in: Edukacja dla zrównoważonego rozwoju, ed. Borys T., vol. 3: Edukacja dla ładu społecznego, ed. Rogala P., Brzozowski T., Wyd. Ekonomia i Środowisko, Warszawa 2010, p. 11-28.
• 27. PAPUZIŃSKI A., Bezpieczeństwo globalne a aksjologia zrównoważonego rozwoju, in: Między metafilozofią a ekofilozofią, ed. Starzyńska-Kościuszko E., Liszewski D., Instytut Filozofii Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, Olsztyn 2012, p. 33-54.
• 28. PAWŁOWSKI A., Rozwój zrównoważony – idea, filozofia, praktyka, Komitet Inżynierii Środowiska PAN, Monografie nr 51, KIŚ, Lu-blin 2008.
• 29. PAWŁOWSKI L., 2012, Czy liberalny kapitalizm i globalizacja umożliwiają realizację strategii zrównoważonego rozwoju?, in: Problemy Ekorozwoju/Problems of Sustainable Development, vol. 7, no 2, p. 7-13.
• 30. PIĄTEK Z., Idea zrównoważonego rozwoju w kontekście ludzkich dziejów, in: Obszary badań nad trwałym i zrównoważonym rozwojem, ed. Poskrobko B., Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko, Białystok 2007, p. 31-48.
• 31. PIĄTEK Z., 2011, Czy społeczeństwo „opętane ekologią” stanowi zagrożenie ludzkiej wolności i demokracji?, in: Problemy Ekorozwoju/Problems of Sustainable Development, vol. 6, no 1, p. 83-94.
• 32. PIONTEK B., Koncepcja rozwoju zrównoważonego i trwałego Polski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002.
• 33. PRZYBYSZ P., 1994, Dwa modele człowieka. O sporze liberalizm – komunitaryzm, in: Arka, vol. 51 (3), p. 22-39.
• 34. REDCLIFT M. R., 2009, Rozwój zrównoważony (1987-2005) – oksymoron czasu dorastania, in: Problemy Ekorozwoju/Problems of Sustainable Development, vol. 4, no 1, p. 33-50.
• 35. SELZNIK Ph., Osobowość a zobowiązania moralne, in: Komunitarianie, ed. Śpiewak P., Fundacja ALETHEIA, Warszawa 2004, p. 263-282.
• 36. SKOWROŃSKI A., Wartości ekologiczne dla zrównoważonego rozwoju, in: Filozoficzne i społeczne uwarunkowania zrównoważonego rozwoju, ed. Pawłowski A., Monografie Komitetu Inżynierii Środowiska PAN vol. 16, KIŚ, Lublin 2003, p. 27-40.
• 37. SZTUMSKI W., 2009, Mitologia zrównowa-żonego rozwoju, in: Problemy Ekorozwoju/Problems of Sustainable Development, vol. 4, no 2, p. 13-23.
• 38. ŚPIEWAK P., W stronę wspólnego dobra, Fundacja Aletheia, Warszawa 1998.
• 39. TAYLOR Ch., Nieporozumienia wokół debaty liberalno-komunitariańskiej, in: Komunitaria-nie, ed. Śpiewak P., Fundacja ALETHEIA, Warszawa 2004, p. 37-69.
• 40. TYBURSKI W., Etyka środowiskowa i jej wkład w budowę świadomości sprzyjającej wdrażaniu idei zrównoważonego rozwoju, in: Zasady kształtowania postaw sprzyjających wdrażaniu zrównoważonego rozwoju, ed. Tyburski W., Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2011, p. 85-157.
• 41. WEIZSÄCKER E. U. von, LOVINS A. B. und LOVINS L. H., Faktor vier. Doppelter Wohl-stand – halbierter Naturverbrauch, Droemer-sche Verlagsanstalt Th. Knaur Nachf, München 1995 (wyd. pol.: Mnożnik cztery. Podwojony dobrobyt – dwukrotnie mniejsze zużycie zasobów naturalnych, Wydawnictwo Rolewski, Toruń 1999).