Raz jeszcze o znakach powodziowych w Poznaniu

• Autorzy: Wosiewicz B. J.

Warianty tytułu

EN

On flood marks once again in Poznań

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Co zmieniło się w kwestii znaków wód wielkich w Poznaniu przez minione kilkanaście lat? W latach 2007/2008 przystąpiono do rozbiórki oficyny przy ul. Garbary 96 (od strony ul. Piaskowej), na której u wejścia były osadzone znaki powodzi z 1871 i 1891 r. [20]. Same znaki udało się jednak uratować i poddać konserwacji. Ponadto Zarząd Oddziału SITWM w Poznaniu na przełomie lat 2013/2014 ogłosił i rozstrzygnął zamknięty konkurs architektoniczny na (zbiorczy) „znak wód wielkich w Poznaniu" - konkurs dostępny tylko dla studentów uczelni poznańskich. Przygotowując konkurs dokonano nowych pomiarów istniejących i znanych wówczas znaków wód wielkich w Poznaniu 1), a ich wyniki zebrano i przedstawiono w pracy [13]. O tym, że nadal jednak nie wszystko o znakach wód wielkich w Poznaniu wiemy, świadczy choćby zidentyfikowanie oraz udokumentowanie (także pomiarami) nieopisanej dotąd tablicy z powodzi w 1888 r. - odnalezionej pod wiaduktem kolejowym ul. Ku Cytadeli. Ponadto do znaków wód wielkich Poznania trzeba dziś dołączyć także znak na przyczółku mostu kolejowego linii Poznań-Kluczbork na Starołęce w Poznaniu, dzielnicy włączonej do miasta dopiero w 1925 r. Przybliżeniu tych faktów jest poświęcony ten artykuł.

EN

What has changed with regard to the flood marks in Poznań over the last dozen years or so? In the years 2007-2008, demolition works were carried out, bringing to the ground the outhouse located at 96 Garbary Street (entrance from Piaskowa Street), where historical marks were installed documenting the floods of 1871 and 1891 [20]. The marks were preserved and underwent conservation. Moreover, on the tum of 2013 and 2014 the Board of the Association of Water and Melioration Engineers and Technicians Branch in Poznań organised a closed architectonic competition for the (collective) “flood mark in Poznań”-a competition open solely for students ofthe Poznań universities. During preparations for the competition, measurements of the then existing and known flood marks in Poznań were taken”, and their results were collected and presented in a study [13]. However, we do not know everything about the flood marks in Poznań, as evidenced by the hitherto unknown and recently identified and documented (also with measurements) flood mark of 1888-found underthe railway viaduct at Ku Cytadeli Street. Among the flood marks in Poznań, we should also count the mark found at the railway bridgehead on the Poznań-Kluczbork line, located in Starołęka in Poznań, a district incorporated into the city only in 1925. The goal oft his article is to describe these facts in details.

Słowa kluczowe

PL

Poznań; znak powodziowy; Warta

EN

Poznań; flood marks; Warta

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Gospodarka Wodna
• Rocznik: 2018
• Tom: Nr 8
• Strony: 247--254
• Opis fizyczny: Bibliogr. 27 poz., fot.

Twórcy

autor

Wosiewicz B. J.

• Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

Bibliografia

• 1. Cieśliński R. 2017. Znaki wielkiej wody na terenie miasta Gdańska. Inżynieria Morska i Geotechnika, 1, s. 7-12.
• 2. Deutsch M, K.-H. Pörtge. 2009. Hochwassermarken in Thüringen, Erfurt. s. 1-104.
• 3. Gorączko M., J. Gadomski. 2011. Znaki wielkiej wody na terenie Bydgoszczy. Gospodarka Wodna, 7, s. 295-300.
• 4. Kałuża T., B.J. Wosiewicz, W. Cichy, W. Orłowski. 2017. Projekt znaku wód wielkich w Poznaniu jako świadectwo historycznych powodzi [w:] Kałuża T., Wosiewicz B.J. (red.): Wybrane zagadnienia dokumentowania i ochrony zabytków hydrotechniki, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań s. 97-112 [ISBN 978-83-7986-162-0].
• 5. Kaniecki A. 1995. Powodzie w Poznaniu [w:] A. Kaniecki,J. Rotnicka (red.): Wody powierzchniowe Poznania. Problemy wodne obszarów miejskich. Wyd. Sorus, Poznań, s. 200-223.
• 6. Kaniecki A. 2004. Powodzie w Poznaniu i ochrona przed nimi [w:] Poznań. Dzieje miasta wodą pisane (rozdz. XVII, s. 426-457), Wyd. Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Poznań, [ISBN 83-7063- 376-5].
• 7. Karolczak W. 2001. Warta w Poznaniu. Od X wieku do współczesności. Wyd. Muzeum Historii Miasta Poznania, Poznań, s. 1-54 [ISBN 83-85296-95-6].
• 8. Kawka M. 2001. Historyczne znaki i tablice powodziowe w obrębie Poznania WMiŚ AR Poznań, (maszynopis, praca magisterska, pod kier. B.J. Wosiewicza), s. 1- 75.
• 9. Kawka M., B.J. Wosiewicz. 2003. Jeszcze o znakach i tablicach powodziowych w Poznaniu. Gospodarka Wodna, 6, s. 244-245.
• 10. Kondziela H. i in. 2017. Stare miasto w Poznaniu. Zniszczenia-Odbudowa-Konserwacja. 1945-2106. Wyd. Miejskie Posnania, Poznań, wyd. III.
• 11. Kroma R. 2006. Poznański węzeł kolejowy na starej pocztówce, Wyd. H. Cegielski Fabryka Pojazdów Szynowych Sp. z O.O., Poznań, s. 1-77 [ISBN: 83-904722- 0-6].
• 12. Kuźniar P. 2017. Znaki największych powodzi na Wiśle, ciekawostka historyczna czy przestroga, [w:] Kałuża T., Wosiewicz B.J. (red.): Wybrane zagadnienia dokumentowania i ochrony zabytków hydrotechniki, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań, 2017, S. 39-69 [ISBN 978-83-7986-162-0].
• 13. Orłowski W., W. Cichy, W. Drożdżyński. 2011. Największe wezbrania powodziowe w rzece Warcie w Poznaniu od XVI wieku. SITWM, Zarząd Oddziału w Poznaniu (maszynopis, s. 8 + 5 załączników, s. 17).
• 14. Pasławski Z. 1956. Wybitne wezbrania Warty pod Poznaniem i prawdopodobieństwo występowania najwyższych rocznych stanów wody. Przegląd Geofizyczny, 1.1 (IX), z. 1, s. 5-13.
• 15. Pawłowski B., M. Gorączko. 2014. Z badań nad znakami powodziowymi w dolinie Wisły. Gospodarka Wodna, 2, s. 57-63.
• 16. Skarżyńska K. 1961. O tablicach powodziowych na obszarze Krakowa. Przyczynek do dziejów wezbrań Wisły pod Krakowem. Przeglqd Geofizyczny, t. 6 (XIV), z. 4, s. 271-278 (+ 31 rysunków na stronach nienumerowanych).
• 17. Sobczak J. 2011. Poznań znany i nieznany, Wyd. DE-BIUTY, Poznań, S. 104-111 [ISBN 978-83-928036-4-5].
• 18. Stasiak K. 2009. Historyczne powodzie w świetle znaków wielkich wód na przykładzie Warty w Poznaniu, WNoZ UMK w Toruniu (maszynopis, praca magisterska pod kier. M. Grzesia), s. 1-109.
• 19. Warschauer A. 1890. Die Überschwemmungen In der Stadt Posen In den früheren Jahrhundert. Zeitsch. D. Hist. Gesell. f.d. Prov. Posen, t. V.
• 20. Wosiewicz B.J. 2002. Zachowane znaki i tablice powodziowe w obrębie Poznania. Gospodarka Wodna, 10, s. 416-421.
• 21. Wosiewicz B.J. 2011. Warta na starych pocztówkach - od źródeł aż do ujścia. Gospodarka Wodna, 1, s. 31-38.
• 22. Wosiewicz B.J. 2012. Poznań był wielkim portem - dowodzą stare pocztówki. Wieści Akademickie, 9-10,168-169, S. 42-45.
• 23. Wosiewicz B.J. 2014. Dębiński most kolejowy na starych pocztówkach. Wieści Akademickie, 1-2, 184-185, s. 38-41.
• 24. Wosiewicz B.J., T. Kałuża. 2014. Pokonkursowa wystawa na znak wód wielkich w Poznaniu. Wieści Akademickie, 3-4,186-187, s. 40-42.
• 25. Wosiewicz B.J. 2017. Niekonwencjonalne źródła informacji o powodziach. Znaki powodziowe i pocztówki z treściami powodziowymi w Poznaniu, [w:] Buczkowski W., A. Szymczak-Graczyk (red.): Rewitalizacja obszarów zurbanizowanych. Powodzie w miastach - przyczyny, skutki, zapobieganie. Wyd. PRODRUK, Poznań, s. 7-42 [ISBN 978-83-64246-57-9].
• 26. Wosiewicz B.J. 2017. Znaki wód wielkich jako źródła informacji o powodziach. Przegląd Budowlany, 9, s. 18-24.
• 27. Wosiewicz B.J. 2017. Dawne pocztówki ciekawym i ważnym źródłem informacji inżynierskich dla hydrotechników, [w:] Kałuża T„ B.J. Wosiewicz (red.): Wybrane zagadnienia dokumentowania i ochrony zabytków hydrotechniki, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań, s. 113-155 [ISBN 978-83-7986-162-0].

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2018).