Stan naprężenia i wytężenia górotworu w otoczeniu struktur elewacyjnych LGOM – w świetle wyników modelowania numerycznego

• Autorzy: Chlebowski D. , Kowol W.

Warianty tytułu

EN

Stress and effort state in the surroundings of elevation structures LGOM in the light of numerical modelling results

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono numeryczną ocenę kształtowania się stanu naprężenia górotworu w sąsiedztwie charakterystycznych dla rejonu LGOM zaburzeń geologicznych typu elewacyjnego w aspekcie lokalizacji obszarów możliwego naruszenia pierwotnej ciągłości struktury ośrodka skalnego. Identyfikacja takich stref ma istotne znaczenie z punktu widzenia warunków sprzyjających występowaniu skutków wysokoenergetycznej sejsmiczności górotworu, a z racji powstałej zwiększonej szczelinowatości również zjawisk wyrzutów gazów i skał. Próbę opisu zagadnienia modelowego podjęto z wykorzystaniem opartego na metodzie elementów skończonych oprogramowania numerycznego Cosmos/M, natomiast dla realizacji celów merytorycznych przytoczono i omówiono mapy warstwicowe zmienności współczynników koncentracji (składowej pionowej i poziomej) przestrzennego stanu naprężenia oraz wskaźnika wytężenia górotworu dla wytypowanych wariantów zmian miąższości warstwy złożowej w otoczeniu zaburzenia.

EN

This article presents a numerical assessment of stress forming in the rock mass adjacent to the elevation dislocations, typical of the LGOM area, in respect of areas with possible disturbance of primary continuity of the rock center. The identification of such zones is crucial for the favouring conditions of high-energy rock mass seismic activity effects occurrence. Because of the increased fissuring it also relates to the gas rock outburst and squealers. The attempt to describe the modeling issue was taken by use of the numerical software Cosmos/M based on the finite element method. Alternatively, for the content-related purposes, the issues of contour map of the fluctuations of stress spatial differential absorption ratios (vertical and horizontal component) and rock mass effort index for the indicated options of the strata thickness changes in the surroundings of the dislocation were discussed.

Słowa kluczowe

PL

zagrożenia naturalne; modelowanie numeryczne; zaburzenia geologiczne; elewacje

EN

natural hazards; numerical modelling; dislocations; elevations

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa
• Czasopismo: Przegląd Górniczy
• Rocznik: 2013
• Tom: T. 69, nr 5
• Strony: 65--72
• Opis fizyczny: Bibliogr. 7 poz., rys., wykr.

Twórcy

autor

Chlebowski D.

• AGH w Krakowie, Katedra Górnictwa Podziemnego

autor

Kowol W.

• AGH w Krakowie, Katedra Górnictwa Podziemnego

Bibliografia

• 1. Zawisza L. i in. Prognoza potencjalnych obszarów akumulacji gazów, ocena gazonośności skał złożowych i otaczających oraz identyfikacja potencjalnych źródeł emisji węglowodorów wraz z drogami ich migracji w części złóż Sieroszowice, Rudna oraz Głogów Głęboki Przemysłowy. Stowarzyszenie Naukowe im. S. Staszica, Kraków 2010 [materiały niepublikowane].
• 2. Turkiewicz W. i in: Ocena i prognoza stanu zagrożenia gazowego w aspekcie udostępnienia obszaru Głogów Głęboki Przemysłowy, KGHM Cuprum sp. z o.o. CBR, Wrocław 2010 [materiały niepublikowane].
• 3. Kijewski P. i in.: „Analiza własności masywu skalnego północnej części OG „Rudna” i OG „GGP” pod kątem potencjalnych wystąpień gazu”. KGHM CUPRUM Sp. z o.o. – CBR, Wrocław 2009 [materiały niepublikowane].
• 4. Turkiewicz W. i in.: Analiza i bieżąca profilaktyka prowadzenia robót górniczych w warunkach możliwości wystąpienia zagrożenia gazowego i zjawisk gazodynamicznych w rejonach udostępnienia złoża rud miedzi. KGHM CUPRUM Sp. z o.o. – CBR, Wrocław 2010 [materiały niepublikowane].
• 5. Chlebowski D.: Energetyczna ocena możliwości wystąpienia procesów pękania w utworach anhydrytowych na przykładzie oddziału G-22 O/ZG Rudna. Górnicze zagrożenia naturalne 2011, Katowice 2011.
• 6. Jaroszewski W.: Tektonika uskoków i fałdów. Wydawnictwo Geologiczne, Warszawa 1980.
• 7. Chlebowski D., Kowol W.: Ocena wpływu lokalnego ścienienia pokładu na stan naprężenia w ośrodku skalnym. Zagrożenia i technologie: praca zbiorowa. Główny Instytut Górnictwa, Katowice 2012.