Metody grawimetryczne i optyczne w pomiarach stężenia aerozoli

• Autorzy: Oberbek Przemysław , Jakubiak Szymon

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0014.7490

Warianty tytułu

EN

The use of optic and gravimetric methods relevant in aerosol concentration measurements

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Zgodnie z danymi GUS o zatrudnionych w warunkach zagrożenia na koniec 2019 r., 2. pod względem częstości występowania czynnikiem szkodliwym były pyły, na które narażonych było 50,4 tys. osób (15,9%). Ocena narażenia na pyły w środowisku pracy polega na wykonaniu grawimetrycznych pomiarów stężeń na stanowiskach pracy dla zidentyfikowanych rodzajów pyłów, określeniu wskaźników narażenia na pyły i porównaniu uzyskanych wartości wskaźników narażenia z wartościami najwyższych dopuszczalnych stężeń pyłów. Wadami metody grawimetrycznej jest m.in. brak informacji o zmianach stężenia w czasie, podatność na dodatkowe źródła emisji, długi czas potrzebny na uzyskanie wyniku. Mierniki stężenia pyłów, przedstawiające dane pomiarowe w czasie rzeczywistym lub zbliżonym do rzeczywistego, znajdują coraz więcej zastosowań. Produkowane są już na dużą skalę niskokosztowe, niewielkie sensory, które można stosować do wytwarzania relatywnie dokładnych mierników środowiskowych, a także stacjonarnych i mobilnych sieci sensorowych. Tego typu urządzenia mogą stanowić istotne wsparcie dla grawimetrycznej oceny stężenia pyłów na stanowiskach pracy.

EN

According to the data of the Statistics Poland on employees exposed to the risks arising from work environment at the end of 2019, the second most frequent harmful factor was dust, to which 50,4 thousand people were exposed (15,9%). The assessment of exposure to dust in the work environment consists in performing gravimetric measurements of concentrations at workstations for the identified dust types, determining the dust exposure indicators and comparing the obtained exposure indicator values with the values of the maximum allowable dust concentrations. The disadvantage of the gravimetric method is the lack of information about changes in concentration over time, susceptibility to additional emission sources, long time needed to obtain the result and the inability to conduct continuous monitoring. Dust concentration meters presenting real time or near to real-time measurement data are finding more and more applications in monitoring of the external environment and working environment Small low-cost sensors are already produced on a large scale, which can be used to produce relatively accurate environmental meters, as well as stationary and mobile sensor networks. Such devices are also not without flaws, but they can provide important support for the gravimetric assessment of dust concentration at workstations.

Słowa kluczowe

PL

analiza grawimetryczna; ocena jakości powietrza; niskokosztowe sensory optyczne; systemy monitorowania zagrożeń; pomiary w czasie rzeczywistym

EN

gravimetric analysis; air quality assessment; low-cost optical sensors; systems for risk monitoring; real-time measurements

• Wydawca: Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka
• Rocznik: 2021
• Tom: nr 2
• Strony: 15--19
• Opis fizyczny: Bibliogr. 20 poz.,fot., rys.

Twórcy

autor

Oberbek Przemysław

• Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy, ul. Czerniakowska 16, 00-701 Warszawa, Polska

• https://orcid.org/0000-0002-5225-3523

autor

Jakubiak Szymon

• Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy, ul. Czerniakowska 16, 00-701 Warszawa, Polska

• https://orcid.org/0000-0002-8965-9527

Bibliografia

• [1] Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. z 1997 r., Nr 129, poz. 844 z późniejszymi zmianami). http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20031691650
• [2] Serwis internetowy CIOP-PIB „Bezpieczniej”. http://www.ciop.pl/bezpieczniej
• [3] POŚNlAK, M. SKOWROŃ, J. AUGUSTYŃSKA, D., Wstęp, s. 11-19. Praca zbiorowa pod redakcją POŚNIAK, M. Czynniki szkodliwe w środowisku pracy. Wartości dopuszczalne., Międzyresortowa Komisja ds. Najwyższych Dopuszczalnych Stężeń i Natężeń Czynników Szkodliwych dla Zdrowia w Środowisku Pracy. CIOP-PIB, Warszawa 2018. Wyd. Xl zmienione.
• [4] Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 12 czerwca 2018 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy; tekst jednolity Dz.U. 2018 poz. 1286. http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20180001286
• [5] Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy, Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141, tekst jednolity Dz.U. 2016 poz. 1666.
• [6] Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 2 lutego 2011 r. w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy, Dz.U. 2011 nr 33 poz. 166.
• [7] Główny Urząd Statystyczny Warunki pracy w 2018 r., Warszawa 2019. https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/rynek-pracy/warunki-pracy-wypadki-przy-pracy/warunki-pracy-w-2018-roku,1,13.html
• [8] WIĘCEK, E. Kryteria zdrowotne pobierania próbek aerozoli w środowisku pracy [Health criteria for collecting aerosol samples in work environment]. Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy 2011,2,(68): 5-21, http://yadda.icm.edu.pl/yadda/element/bwmeta1.element.baztech-d62425b9-5c0d-40da-8b21-fabd7eeb45e1/c/Wiecek.pdf
• [9] RAIZER, M. Co to jest pył zawieszony, s. 14. Praca zespołowa pod redakcją JUDY-REZLER K., TOCZKO, B. Pyły drobne w atmosferze. Kompendium wiedzy o zanieczyszczeniu powietrza pyłem zawieszonym w Polsce. https://www.gios.gov.pl/images/aktualnosci/Pyly_drobne_w_atmosferze. Kompendium_wiedzy.pdf
• [10] POŚNIAK, M., PESTKA-PĘDZIWIATR, B. Kwas siarkowy(VI) - frakcja torakalna - metoda oznaczania, [Sulfuric acid (IV) - thoraric fraction - marking methods]. Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy 2012,1(71): 97-103. https://www.ciop.pl/CIOP_PortalWAR/file/72790/20140729918188&1012012Kwas.pdf
• [11] ROGULSKI, M., BADYDA, A. Investigation of Low-Cost and Optical Particulate Matter Sensors for Ambient Monitoring. Atmosphere 2020,11(10),1040. https://doi.org/10.3390/atmos1110l040 L. Benini, E. Farrella, C. Guiducci. Wireless sensor networks: Enabling technology for ambient intelligence. Microelectronics Journal 2006, 37(12): 1639-1649. https://doi.org/10.1016/j.mejo.2006.04.021
• [12] BORREGO, C. i in. Assessment of air quality micro sensors versus reference methods: The EuNetAir joint exercise. Atmospheric Environment 2016, Vol. 147.
• [13] BUDDE, M., BUSSE, M., BEIGL, M. Investigating the use of commodity dust sensors for the embedded measurement of particulate matter. Materiały konferencyjne 2012 Ninth International Conference on Networked Sensing Systems (INSS).
• [14] CLEMENTS, A.L., W. G. GRISWOLD, W.G. i in. Low-Cost Air Quality Monitoring Tools: From Research to Practice (A Workshop Summary), Sensors (Basel) 2017 Nov; 17(11): 2478. https://doi. org/10.3390/s17112478
• [15] MCKERCHER, G.R., SALMOND, J.A. VANOS, J.K. Characteristics and applications of small, portable gaseous air pollution monitors, Environmental Pollution 2017,223:102-110, DOI: 10.1016/j.envpol.2016.12.045.
• [16] LEWIS, A.C., LEE, J.D. I in. Evaluating the performance of low cost chemical sensors for air pollution research, Faraday Discussions, 2016,189:85-103, doi:10.1039/c5fd0020j.
• [17] HASENFRATZ, D. i in. Deriving high-resolution urban air pollution maps using mobile sensor nodes. Pervasive and Mobile Computing 2015, vol. 16., doi.org/10.1016/j.pmcj.2014.11.008
• [18] CASTELL, N. i in. Mobile technologies and services for environmental monitoring: The Citi-Sense-MOB approach. Urban Climate 2015, vol. 14., doi:10.1016/j.uclim.2014.08.002
• [19] JOVAŠEVIĆ-STOJANOVIĆ, M., BARTONOVA, A. i in. On the use of small and cheaper sensors and devices for indicative citizen-based monitoring of respirable particulate matter. Environmental Pollution, 2015; 206:696-704, https://doi.org/10.1016/j.enypol.2015.08.035
• [20] Air Quality Sensor Performance Evaluation Center, serwis „South Coast Air Quality Management District”, dost. pod adresem: http://www.aqmd.gov/aq-spec/evaluations/summary-pm

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2021).