Siła wyższa jako przesłanka zwalniająca przewoźnika od odpowiedzialności za stan przesyłki

• Autorzy: Ambrożuk D. , Wesołowski K.

Warianty tytułu

EN

Force majeure as an avoidance of liability by carrier

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie pragmatycznych konsekwencji użycia pojęcia siła wyższa jako jednej z przesłanek zwalniających przewoźnika od odpowiedzialności za szkody powstałe w trakcie przewozu przesyłki. Pojęcie to nie ma swojej normatywnej definicji. Jego zakres wynika więc z nauki prawa i dorobku judykatury (orzecznictwa).

EN

According to the Transport Law the liability of the carrier for lose and damage to the substance of goods and delay of delivery is based on risk. It indicates that this type of responsibility does not depend on the carrier’s fault. The carrier is free from such liability in case he has proven that the damage was caused by the act or neglect of sender or receiver, from inherent vice of goods or by the “force majeure”. The “force majeure” clause must be understood as an extraordinary event, external to an enterprise that cannot be averted even by using the greatest possible care. Avoidance of liability resulting from the force majeure is similar to the “circumstances which carrier could not avoid and the consequences of which he was unable to prevent”. Such clause was used in CMR. The most important difference is that the force majeure includes only matters external to the business operations of the carrier. Supreme Court of Poland exonerated the carrier from liability in the event of robbery by armed robbers treating this situation as circumstances which carrier could not avoid and the consequences of which he was unable to prevent. In the author’s opinion it is also possible to release the carrier from liability in this situation on the base of the force majeure, but in practice it would be very difficult to apply.

Słowa kluczowe

PL

przewoźnik; przesyłka; odpowiedzialność

EN

carrier; delivery; responsibility

• Wydawca: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe. Problemy Transportu i Logistyki / Uniwersytet Szczeciński
• Rocznik: 2004
• Tom: Nr 3
• Strony: 125--137
• Opis fizyczny: Bibliogr. 30 poz.

Twórcy

autor

Ambrożuk D.

autor

Wesołowski K.

Bibliografia

• 1. Becker D.: Die Haftung der Eisenbahn nach nationalem und internationalen Frachtrecht. Berlin 1968.
• 2. Czachórski W. w: System prawa cywilnego. T. Ill, cz. 1, Prawo zobowiązań część ogólna. Ossolineum 1981.
• 3. Czachórski W.: Zobowiązania, zarys wykładu. Warszawa 1978.
• 4. Domański L.: Instytucja prawa zobowiązań. Część ogólna. Warszawa 1936.
• 5. Finger H.J.: Internationaler Eisenbahnverkehr. Monachium, Berlin 1965.
• 6. Garlicki S.: Odpowiedzialność cywilna za nieszczęśliwe wypadki. Warszawa 1971.
• 7. Górski W.: Umowa przewozu. Warszawa 1983.
• 8. Grobel S.: Niektóre rozwiązania legislacyjne nowego prawa przewozowego. „Problemy Prawa Przewozowego” 1987, nr 9.
• 9. Helm J.G.: Frachtrecht-Güterbeförderung auf der Strasse. Berlin, Nowy Jork 1979.
• 10. Helm J.G.: Haftung für Schäden an Frachtgütern. Karlsruhe 1966.
• 11. Hemard J.: Les contracts commerciaux. Paryż 1955.
• 12. Kahn-Freund O.: The law of carrage by inland transport. Londyn 1965.
• 13. Kruczalak K.: „Siła wyższa" jako okoliczność zwalniająca przewoźnika od odpowiedzialności. „Problemy Prawa Przewozowego” 1979, nr 1.
• 14. Lewaszkiewicz-Petrykowska B.: Odpowiedzialność cywilna prowadzącego przedsiębiorstwo wprawiane w ruch za pomocą sił przyrody (art. 435 k.c.j, Warszawa 1967.
• 15. Longchamps’a de Berier R.: Zobowiązania. Poznań 1948.
• 16. Łopuski J.: Odpowiedzialność za szkodę w żegludze morskiej. Gdańsk 1969.
• 17. Okolski J.: Odpowiedzialność kolei za szkody w przesyłkach. Warszawa 1972.
• 18. Piątowski J.S.: Siła wyższa jako podstawa wyłączenia odpowiedzialności z art. 152 i 153 k.z. „Nowe Prawo” 1963, nr 1.
• 19. Radwański Z.: Prawo zobowiązań. Warszawa 1986.
• 20. Rodiere R.: The Convention on road transport. „European Transport Law” 1971, nr 1.
• 21. Stec M.: Odpowiedzialność cywilna przewoźnika za szkody w przesyłce. Geneza, charakter prawny, granice, Studium prawnoporównawcze. Kraków 1993.
• 22. Sośniak M.: Prawo przewozu lądowego. Warszawa 1974.
• 23. Szpunar A.: Odpowiedzialność za wypadki samochodowe. NP 1995, nr 12.
• 24. Warkałło W.: Odpowiedzialność odszkodowawcza. Funkcje, rodzaje i granice. Warszawa 1972.
• 25. Warkałło W.: Siła wyższa jako zasada nieodpowiedzialności i domniemanie przypadkowości szkody. „Państwo i Prawo” 1949, nr 9.
• 26. Wesołowski K.: Odpowiedzialność przewoźnika za szkody w substancji przesyłki w świetle ustawy - Prawo przewozowe. Zielona Góra 1995.
• 27. Wesołowski K.: Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 17.11.1998 r. III CKN 23/98, „Radca Prawny” 2000, nr 3.
• 28. Żabiński Z.: Odpowiedzialność przewoźnika jako wyraz charakteru prawnego umowy przewozu towarów. Kraków 1961.
• 29. „European Transport Law” 1992.
• 30. „Orzecznictwo Sądów Polskich i Komisji Arbitrażowych” 1964, z. 2.