Funkcjonowanie i rola DNA w komórce - fakty i mity

• Autorzy: Cal M. , Matyjaszczyk I. , Filik K.

Warianty tytułu

EN

The functioning and the role of DNA in a cell - facts and myths

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

DNA u wszystkich organizmów żywych przyjmuje taką samą strukturę. Jest polimerem składającym się z dwóch łańcuchów połączonych zasadami azotowymi skręconych w podwójną helisę. Dopiero kilka lat po poznaniu struktury DNA, którą odkryli Watson i Crick, udało się złamać kod DNA. Okazało się, że każda trójka nukleotydów DNA zwana kodonem koduje jeden aminokwas w białku. W latach 80. XX w. odkryto, że w łańcuchu DNA znajdują się zasady azotowe, których wcześniej nie znano, do dziś poznano ich pięć. DNA jest materiałem gromadzącym i przekazującym informację na temat budowy i funkcji organizmów. Każda z nici DNA może być szablonem pozwalającym na stworzenie jej kopii, umożliwia to przekazanie jej do komórek potomnych. Może dochodzić do modyfikacji informacji zawartej w DNA, utrwaloną zmianę w informacji DNA nazywamy mutacją, dzięki mutacjom powstaje pierwotna zmienność genetyczna. Mutacje mogą mieć negatywny, obojętny, jak i pozytywny skutek dla komórki. Do negatywnych skutków zaliczamy m.in. nowotwory. Czynnikami środowiskowymi powodującymi mutacje są m.in. promieniowanie słoneczne i związki obecne w zanieczyszczonym powietrzu. Wiedza dotycząca funkcji i roli DNA w komórkach wciąż się powiększa.

EN

Deoxyribonucleic acid (DNA) has the same structure in all living organism. This is a polymer molecule that is built from two antiparallel polynucleotide strands. These strands containing complementary nitrogen bases, what result in hydrogen bond formation between these two strands and a double-helix structure is being created. After several years of discovery the DNA structure (by Watson and Crick) it was possible to decipher the DNA code. It was found out that each three nucleotides encode one amino acid residue in the protein sequence. In the 80s it was discovered that in DNA chain are nitrogenous base that have not been recognized before. Till now five nitrogenous base were known. DNA stores and transfers the information about the structure and function of living organisms. Each of DNA strands can be a template for creation of its copy, what allows to transfer genetic material to the daughter cells. It is possible that the information contained in DNA will be modified and established change is called mutation. Due to the mutations primary genetic variation can occur. Mutation can cause negative, neutral as well as positive effects for cell. As a negative effect the cancers can be mentioned. To the environmental factor causing mutation for example sunlight or compounds present in polluted air can be included. The knowledge of the function and role of DNA in cells is still growing.

Słowa kluczowe

PL

genetyka; DNA; fakty; mity

EN

genetics; DNA; facts; myths

• Wydawca: ELAMED Media Group
• Czasopismo: Laboratorium - Przegląd Ogólnopolski
• Rocznik: 2017
• Tom: nr 3-4
• Strony: 40--44
• Opis fizyczny: Bibliogr. 19 poz., rys.

Twórcy

autor

Cal M.

• Zakład Genetyki, Instytut Genetyki i Mikrobiologii, Wydział Nauk Biologicznych, Uniwersytet Wrocławski

autor

Matyjaszczyk I.

• Zakład Genetyki, Instytut Genetyki i Mikrobiologii, Wydział Nauk Biologicznych, Uniwersytet Wrocławski

autor

Filik K.

• Zakład Genetyki, Instytut Genetyki i Mikrobiologii, Wydział Nauk Biologicznych, Uniwersytet Wrocławski

Bibliografia

• 1. Brown T.A.: Genomy. Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009.
• 2. Callahan M.P., Smith K.E., Cleaves H.J.: Carbonaceous meteorites contain a wide range of extraterrestrial nucleobases. „PNAS”, 2011, 108, 13995-13998.
• 3. Altwegg K. et al.: Prebiotic chemicals – amino acid and phosphorus – in the coma of comet 67P/Churyumov-Gerasimenko. „Science Advances”, 2016.
• 4. Puri D.: Textbook of medical biochemistry. 3rd Edition, 2010.
• 5. Wysoczańska B.: Zachowanie długości telomerów. „Postępy Hig. Med. Dośw.”, 2013, 67, 1319-1330.
• 6. American Crystallographic Association (ACA): Universal genetic code may not be so universal. „Science Daily”, 2016.
• 7. Szymański M., Barciszewski J.: The genetic code – 40 years on. „Acta Biochim. Pol.”, 2007, 54, 51-54.
• 8. Ratel D., Ravanat J.L., Berger F., Wion D.: N6-methyladenine: the other methylated base of DNA. „Bioessays”, 2006, 28, 309-315.
• 9. Hao-Ying Zhang et al.: The existence of 5-hydroxymethylcytosine and 5-formylcytosine in both DNA and RNA in mammals. „Chem. Commun.”, 2016, 52, 737-740.
• 10. He Y-F, Li B-Z, Li Z. et al.: Tet-Mediated Formation of 5-carboxylcytosine and its excision by TDG in mammalian DNA. „Science”, New York, 2011, 333 (6047), 1303-1307.
• 11. Bell J. T., Spector T.D.: A twin approach to unraveling epigenetics. „Trends in Genetics”, 2011, 27.3, 116-125.
• 12. Wierzbicki A.T.: Dziedziczenie epigenetyczne. „Kosmos”, 2004, 53 (3-4), 271-280.
• 13. Strahl B.D., Allis C.D.: The language of covalent histone modifications. „Nature”, 2000, 403 (6765), 41-45.
• 14. Alberts B., Johnson A., Lewis J. et al.: The structure and function of DNA. [In:] Molecular biology of the cell. 4th edition. New York, Garland Science, 2002. [available from: www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK26821].
• 15. Griffiths A.J.F., Gelbart W.M., Miller J.H. et al.: Modern genetic analysis. New York, 1999.
• 16. Mouret S. et al.: Cyclobutane pyrimidine dimers are predominant DNA lesions in whole human skin exposed to UVA radiation. „PNAS”, 2006, 22, 13765-13770 [doi: 10.1073/pnas.0604213103].
• 17. Seager S.L., Slabaugh M.R.: Properties and uses of aromatic compounds. Organic and biochemistry for today. [In:] Cengage learning, 2013, 8th ed., 65-66.
• 18. Ercal N., Gurer-Orhan H., Aykin-Burns N.: Toxic metals and oxidative stress part I: mechanisms involved in metal-induced oxidative damage. „Curr. Top. Med. Chem.”, 2001, 1 (6), 529-39.
• 19. Santivasi Wil L., Xia Fen: Ionizing Radiation-Induced DNA Damage, Response, and Repair. „Antioxidants & Redox Signaling”, 2014, 21 (2), 251-259 [doi:10.1089/ars.2013.5668]. LABORATORIUM.

Uwagi

PL

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę (zadania 2017).