Diagnoza użycia samolotów F-35 w siłach powietrznych RP. zarys problematyki

• Autorzy: Sztobryn Marcin

Identyfikatory

DOI

10.55676/asi.v3i1.36

Warianty tytułu

EN

Diagnosis of the use of the F-35 in the Polish air force. outline of the issues

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Dostawa 32 samolotów F-35 to ogromna szansa na skok generacyjny i jakościowy dla Sił Powietrznych Rzeczypospolitej Polskiej. Samoloty F-35 z powodzeniem mogą zostać implementowane do procesu eksploatacji. Jako myśliwiec sieciocentryczny, niezwykle śmiercionośny oraz przeżywalny, F-35 gwarantuje użytkującym je pilotom krytyczną dominację nad jakimkolwiek przeciwnikiem, pozwalając na realizowanie misji i w pełni bezpieczny powrót do wskazanej lokalizacji. Samolot F-35 stanowi wyróżnik w działaniach wojennych, stając się najbardziej zaawansowanym węzłem sieciowej wizji operacyjnej konfliktów zbrojnych XXI wieku. Celem artykułu było przedstawienie wybranych możliwości użycia samolotów F-35 w lotnictwie Sił Powietrznych RP. Główną metodą badawczą były: kwerenda literatury przedmiotu, analiza, komparatystyka oraz uogólnienie. Przedstawione wyniki dociekań naukowych pozwoliły wskazać w sposób wymowny na potencjał wynikający z zakupu nowej platformy. Możliwymi zadaniami polskiego samolotu F-35 stanie się realizacja misji przewagi powietrznej, panowania w powietrzu, ataku strategicznego, wywiadu, obserwacji i rozpoznania oraz walki radioelektronicznej.

EN

The delivery of 32 F-35 aircraft is a huge opportunity for a generational and qualitative leap for the Air Force of the Republic of Poland. F-35 aircraft can be successfully implemented into the operational process. As a network-centric fighter, extremely lethal and survivable, the F-35 guarantees its pilots critical dominance over any opponent, allowing them to carry out their missions and return to the indicated location in complete safety. The F-35 aircraft is a differentiator in warfare, becoming the most advanced node of the network operational vision of 21st century warfare. The aim of the article was to present selected possibilities of using F-35 aircraft in the Polish Air Force. The main research methods here are: literature research, analysis, comparative studies and generalization. The presented results of scientific investigations allowed to clearly indicate the potential resulting from the purchase of the new platform. Possible tasks for the Polish F-35 aircraft will become implementation of Air Superiority, Air Supremacy, Strategic Attack, Intelligence, Surveillance, and Reconnaissance, Electronic Warfare missions.

Słowa kluczowe

PL

działanie strategiczne; F-35; misja lotnicza; sztuka wojenna; samolot wielozadaniowy

EN

art of war; military multi-role aircraft F-35; mission; strategic operation

• Wydawca: Wydawnictwo Lotniczej Akademii Wojskowej
• Czasopismo: Aviation and Security Issues
• Rocznik: 2023
• Tom: No. 1
• Strony: 369--382
• Opis fizyczny: Bibliogr. 17 poz., tab.

Twórcy

autor

Sztobryn Marcin

• Lotnicza Akademia Wojskowa

• https://orcid.org/0009-0004-4981-7713

Bibliografia

• Artykuły i monografie:
• Działania taktyczne wojsk lądowych: podręcznik, red. nauk. Z. Ścibiorek, AON, Warszawa 1995.
• Fraioli S.A., Intelligence Support for the F-35A Lightning II, „Air & Space Power Journal” 2016.
• Howlett A., Migone A., Howlett M., The politics of military procurement: the F-35 purchasing process in Canada and Australia, Compared, Defence Studies 2022.
• Karpowicz J., Cieślak E., Marud W., Podstawy taktyki lotnictwa Sił Powietrznych, AON, Warszawa 2002.
• Karpowicz J., Podstawy taktyki lotnictwa sił powietrznych, WSOSP, Dęblin 2008.
• Khan I., Rahman S., Detailed Modeling and Investigation of Impact of Transient Loading on Electrical Power System of Military Aircraft F-35, IEEE Transportation Electrification Conference & Expo (ITEC), 2022.
• Lemons G., Carrington K., Frey T., Ledyard J., F-35 Mission Systems Design, Development, and Verification, Lockheed Martin Aeronautics Company, Fort Worth, TX, 76101, Atlanta, Georgia, 2018.
• Meilinger P.S., Supremacy in the skies, „Air Force Magazine” February 2016.
• Pawłuszko W., Seredyński F., Nowy samolot bojowy dla Sił Powietrznych RP. Program pozyskania krajowego potencjału w przemyśle lotniczym - raport, Instytut Sobieskiego, Warszawa 2017.
• Wiegand C., Bullick B., Catt J., Hamstra J., Walker G., Wurth S., F-35 Air Vehicle Technology Overview, Lockheed Martin Aeronautics Company, Fort Worth, TX, 76109, Atlanta, Georgia 2018.
• Dokumenty:
• Air Force Doctrine Publication 2-0, Globally Integrated ISR Operations, USAF 2015.
• Informacja Ministra Obrony Narodowej podczas posiedzenia Komisji Obrony Narodowej z dnia 13 kwietnia 2021 r., https://orka.sejm.gov.pl/zapisy9.nsf/0/28F46B538FE62AAFC12586BD003BDF80/%24File/0114509.pdf.
• Źródła internetowe:
• https://polska-zbrojna.pl/home/articleshow/37927.
• https://www.forbes.com/sites/davedeptula/2020/07/20/f-35-problem-child-or-on-track-for-success/?sh=427871d015d.
• https://www.lockheedmartin.com/en-us/products/autonomic-logistics-information-system-alis.html.
• https://www.lockheedmartin.com/en-us/products/f-35/f-35-capabilities.html.
• https://www.prattwhitney.com/en/products/military-engines/f135.