Wyższe szkolnictwo wojskowe Rzeczypospolitej a sztuka myślenia strategicznego

• Autorzy: Tym Juliusz

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0013.3629

Warianty tytułu

EN

Higher Military Education of the Republic of Poland and the Art of Strategic Thinking

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W dwudziestym wieku Polska tylko nieco ponad trzydzieści lat cieszyła się niepodległością. W okresie II Rzeczypospolitej samodzielnie kształtowała swoją strategię przez dwadzieścia lat. W czasie II wojny światowej władze Rzeczypospolitej, działające w Paryżu, a później w Londynie, próbowały formułować strategię zgodną z ówczesną polską racją stanu. W wyniku zdrady zachodnich sojuszników Polska po II wojnie światowej znalazła się w sowieckiej strefie wpływów, co oznaczało kres rozwoju niczym nieskrępowanej polskiej myśli strategicznej. Po ponownym odzyskaniu niepodległości w latach 1989-1990 koniecznością stało się sformułowanie strategii bezpieczeństwa niepodległego i suwerennego państwa w zmienionym położeniu geopolitycznym. Nowe wyzwania i nowe zagrożenia, wynikające z turbulentności środowiska bezpieczeństwa, wymagały prowadzenia intensywnej, wielopłaszczyznowej polityki bezpieczeństwa. Potrzebny był więc korpus generalski profesjonalnie przygotowany do podejmowania strategicznych decyzji w skomplikowanym środowisku bezpieczeństwa. W tym celu utworzono Podyplomowe Studia Polityki Obronnej, które miały przygotować kandydatów na stanowiska o stopniu etatowym generała brygady (kontradmirała). Studia te przez dwanaście lat były prowadzone w Akademii Obrony Narodowej, a obecnie są kontynuowane w Akademii Sztuki Wojennej. Jednym z największych wyzwań dla słuchaczy tych studiów jest zmiana perspektywy postrzegania bezpieczeństwa narodowego, a przede wszystkim zrozumienie istoty myślenia strategicznego.

EN

In the 20th century, Poland enjoyed independence for just over thirty years. During the Second Republic of Poland, it shaped its strategy independently for twenty years. During World War II, the authorities of the Republic of Poland, operating in Paris and later in London, tried to formulate a strategy consistent with the then Polish raison d’état. As a result of the betrayal of western allies, after World War II Poland found itself in the Soviet zone of influence, which meant an end to the development of unhindered Polish strategic thought. After the restoration of independence in 1989-1990, it became necessary to formulate a security strategy for an independent and sovereign state in a changed geopolitical position. New challenges and new threats resulting from the turbulent security environment required an intensive, multi-faceted security policy. Therefore, a general corps professionally prepared to make strategic decisions in a complex security environment was needed. To this end, Postgraduate Studies of Defense Policy were created to prepare candidates for the positions of full-time Brigadier General (Rear Admiral). These studies were conducted for twelve years at the National Defense Academy, and are now continued at the Academy of War Art. One of the biggest challenges for the students of these studies is to change the perspective on the perception of national security and, above all, to understand the essence of strategic thinking.

Słowa kluczowe

PL

sztuka wojenna; poziom strategiczny; polityka bezpieczeństwa; strategia wojskowa; myślenie strategiczne

EN

art of war; strategic level; security policy; military strategy; strategic thinking

• Wydawca: Wojskowy Instytut Wydawniczy
• Czasopismo: Kwartalnik Bellona
• Rocznik: 2019
• Tom: Nr 2
• Strony: 98--109
• Opis fizyczny: Bibliogr. 36 poz.

Twórcy

autor

Tym Juliusz

• Instytut Historii Wojskowej, Akademia Sztuki Wojennej

Bibliografia

• 1. Balcerowicz B., Pawłowski J., Marczak J., Polityczno-militarne aspekty planowania użycia sił zbrojnych (Tezy wykładu dla kierowniczej kadry Sztabu Generalnego WP dnia 8.6.1993), Warszawa, 1993.
• 2. Balcerowicz B., Obronność państwa średniego, Warszawa, 1997.
• 3. Balcerowicz Bol., Sojusz a obrona narodowa, Warszawa, 1999.
• 4. Daniluk P., Myślenie strategiczne w naukach o bezpieczeństwie, „Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego” 2011/2012, nr 6.
• 5. Feret S., Polska sztuka wojenna 1918-1939, Warszawa, 1972.
• 6. Gray C. S., Sloan G., Geopolitics, Geography and Strategy, London, 1999.
• 7. Heracleous L., Strategic thinking or strategic planning, „Long Range Planning” 1998, nr 3.
• 8. Janasz W., Wiedza w procesie innowacyjnym organizacji, w: Innowacje i jakość w zarządzaniu organizacjami, J. Wiśniewska, K. Janasz (red.), Warszawa, 2013.
• 9. Kornat M., Instytut Naukowo-Badawczy Europy Wschodniej w Wilnie (1930-1939) i jego wkład w rozwój polskiej sowietologii, „Kwartalnik Historyczny” 2000, nr 3.
• 10. Kornat M., Polska szkoła sowietologiczna 1930-1939, Kraków, 2003.
• 11. Kośmider T., Planowanie wojenne w Polsce w latach 1921-1926, Toruń, 2001.
• 12. Kozub M., Myśleć strategicznie o bezpieczeństwie przyszłości, Warszawa 2013.
• 13. Krupski R., Redefiniowanie strategii organizacji, „Przegląd Organizacji” 2007, nr 3.
• 14. Kutrzeba T., Obrona Polski w cyfrach, „Bellona” 1921, z. 1.
• 15. Kużniar R., Polityka i siła. Studia strategiczne - zarys problematyki, Warszawa, 2005.
• 16. Lach Z., Skrzyp J., Geopolityka i geostrategia, Warszawa, 2007.
• 17. Maj I. P., Działalność Instytutu Wschodniego w Warszawie 1926-1939, Warszawa, 2007.
• 18. Marczak J., Pawłowski J., O obronie militarnej Polski przełomu XX-XXI wieku, Warszawa, 1995.
• 19. Mesjasz C., Przewidywanie we współczesnym zarządzaniu strategicznym, „Organizacja i Kierowanie” 2008, nr 3.
• 20. Mintzberg H., Lampel J., Reflecting on the Strategy Process, „Sloan Management Review” 1999, nr 3.
• 21. Moczulski L., Geopolityka. Potęga w czasie i przestrzeni, Warszawa, 1999.
• 22. Niezbrzycki J., Polesie. Opis wojskowo-geograficzny i studium terenu, Warszawa, 1930.
• 23. Nowik G., Józefa Piłsudskiego sposób prowadzenia wojny na wschodzie oraz zwycięstwa w Bitwie Warszawskiej, w: Wojna polsko-rosyjska 1919-1920 i jej międzynarodowe odniesienia z perspektywy 90-lecia, J. Ślipiec, T. Kośmider (red. nauk.), Warszawa, 2010.
• 24. Parucki Z., Zarys geografii wojennej, Warszawa,1967.
• 25. Piłsudski J., Pisma zbiorowe, Warszawa, 1937.
• 26. Rydz-Śmigły E., W sprawie polskiej doktryny, „Bellona” 1924, t. 16.
• 27. Sikorski W., Polesie jako teren strategiczny: urywki ze studiów, „Bellona” 1920, z. 3.
• 28. Sikorski W., Polesie jako węzeł strategiczny naszego frontu wschodniego, „Bellona” 1924, t. 3, z. 1.
• 29. Stachiewicz J., Doktryna i rutyna, „Bellona” 1923, t. 9-12.
• 30. Stawecki P., Wojsko Marszałka Józefa Piłsudskiego 12 V 1926-12 V 1935, Warszawa, 2004.
• 31. Sykulski Leszek, Geopolityka. Słownik terminologiczny, Warszawa, 2009.
• 32. Tym J. S., Polska sztuka wojenna na łamach „Bellony” w latach 1918-1939, „Bellona” 2018, nr 4.
• 33. Umiastowski R, Geografia wojenna Rzeczypospolitej Polskiej i ziem ościennych, Warszawa, 1924.
• 34. Umiastowski R., Terytorium Polski pod względem wojskowym, Warszawa, 1921.
• 35. Wasilewski L., Wschodnia granica Polski, „Bellona” 1925, t. 17, z. 2.
• 36. Zakrzewski T., Doktryna wojenna we współczesnym ujęciu, „Bellona” 1937, t. 48, z. 3.