Związki między niezawodnością i bezpieczeństwem lotów

• Autorzy: Kaleta Ryszard , Żurek Józef

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0054.1753

Warianty tytułu

EN

Relationship between dependability and flight safety

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł prezentuje wybrane z dorobku naukowego Instytutu Technicznego Wojsk Lotniczych metody oceny niezawodności i bezpieczeństwa techniki lotniczej. Badanie niezawodności i bezpieczeństwa zostało poprzedzone wdrożeniem własnego systemu informatycznego do wspomagania procesu eksploatacji, zawierającego moduły: ewidencji, banku danych i przetwarzania informacji eksploatacyjnych. System przetwarzania był wzbogacany opracowanymi modelami oraz algorytmami oceny. Ocena niezawodności i bezpieczeństwa wojskowych statków powietrznych odbywa się poprzez ewidencję uszkodzeń odpowiednio poklasyfikowanych ze względu na przyczyny i skutki, które umożliwiają wyznaczanie pewnych wskaźników i ich korelacje z incydentami oraz wypadkami lotniczymi. Istotnymi wskaźnikami oceny są parametr strumienia uszkodzeń, uszkadzalność, prawdopodobieństwo poprawnego wykonania operacji lotniczej z uszkodzeniem i bez uszkodzenia statku powietrznego. Uwzględnia się sprzyjające warunki lotu i występujące zakłócenia. Ocena korelacji między częstością uszkodzeń a prawdopodobieństwem pomyślnej operacji lotniczej pozwala ocenić związki między uszkadzalnością i bezpieczeństwem lotów.

EN

This paper presents methods of dependability assessment and safety of aeronautical engineering selected from scientific achievements of the Air Force Institute of Technology. Studying dependability and safety was preceded by the implementation of the computer system used for the support of the operational process and consisting of the following modules: recording, database and module for processing of operational information. The processing system was provided with the developed models and assessment algorithms. The dependability and safety of military aircraft are assessed by registering defects appropriately classified into causes and effects that determine certain factors and their correlation with aircraft incidents and accidents. A significant assessment factor is a failure flux parameter, damageability, and probability of performing an aircraft operation with or without failure to the aircraft. Favourable flight conditions and the occurring disruptions are taken into consideration. Correlation assessment between failure frequency and the probability of favourable operations enables us to evaluate the relationship between dependability and flight safety.

Słowa kluczowe

PL

niezawodność; bezpieczeństwo lotów; eksploatacja; statek powietrzny

EN

dependability; flight safety; aircraft operation

• Wydawca: Wydawnictwo Instytutu Technicznego Wojsk Lotniczych
• Czasopismo: Journal of KONBiN
• Rocznik: 2023
• Tom: Vol. 53, iss. 4
• Strony: 27--42
• Opis fizyczny: Bibliogr. 7 poz., rys.

Twórcy

autor

Kaleta Ryszard

• Air Force Institute of Technology (Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych), Poland

• https://orcid.org/0000-0003-4878-9656

autor

Żurek Józef

• Air Force Institute of Technology (Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych), Poland

• https://orcid.org/0000-0001-6333-3628

Bibliografia

• 1. Szczegółowe zasady funkcjonowania służby inżynieryjno-lotniczej w JW1156.
• 2. J. Jaźwiński, Z. Smalko, J. Żurek, „Wskaźniki bezpieczności konstrukcji mechanicznych.” In Proc. „Problemy niezawodności systemów: Materiały XXXV Zimowej Szkoły Niezawodności”, Szczyrk, 2007.
• 3. J. Żurek, „Niezawodność systemów technicznych wyposażonych w urządzenia zabezpieczające z wielokrotną próbą odparowania sytuacji niebezpiecznej”, ZEM, nr 1, 1997.
• 4. R. Kaleta, „Metoda analizy niezawodności eksploatacyjnej statków powietrznych na podstawie informacji zebranych z rzeczywistego procesu eksploatacji”, PhD thesis, Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych, Warszawa, 2004.
• 5. J. Żurek, „Żywotność śmigłowców”. Warszawa: Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych, 2006.
• 6. E. Klich, „Wykorzystanie teorii systemowych w badaniu zdarzeń lotniczych”. In Proc. Materiały Konferencji naukowej „Rozwój Techniki, Technologii i Transportu w Lotnictwie”, Poznań 2012.
• 7. W. Jedynak, „Materiały konferencyjne PKBWL”, Warszawa 2014.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2024).