Limanowa. Próba charakterystyki planu miasta lokacyjnego w oparciu o studia nad wielkością i kształtem działki siedliskowej

• Autorzy: Malik R.

Identyfikatory

DOI

10.17425/WK46LIMANOWA

Warianty tytułu

EN

Limanowa. Characteristics of the plan of a chartered town spatial layout based on the studies of the size and shape of a settlement plot

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Niniejszy artykuł jest próbą odpowiedzi na pytanie o kształt, wielkość oraz zasady konstrukcji planu miasta lokacyjnego w Limanowej. Przeprowadzone w ostatnim czasie przez autora badania nad parametrami metrycznymi działek siedliskowych w ramach strefy przyrynkowej wyżej wymienionego ośrodka pozwalają zakładać, że forma przestrzenna lokowanego tu miasta nawiązuje do rozwiązań powszechnie stosowanych przy budowie miast lokacyjnych doby dojrzałego średniowiecza. Oparto ją na w miarę regularnym, zgeometryzowanym planie, którego podstawą był z jednej strony centralnie usytuowany rynek, z drugiej zaś – ujednolicona pod względem powierzchni i wymiarów, powtarzalna działka siedliskowa o wielkości 60 × 150 stóp.

EN

This article attempts to answer the question about the shape, size and principles of constructing a plan of the chartered town in Limanowa. The research on metric parameters of settlement plots within the market zone of the above mentioned centre, recently carried out by the author, allow for assuming that the spatial form of the chartered town alludes to the solutions commonly applied when building chartered towns during the high Middle Ages. It was laid out on a fairly regular geometrised plan based, on the one hand, on the centrally located market square, while on the other on a recurring settlement plot measuring 60 × 150 feet – uniform regarding its area and size.

Słowa kluczowe

PL

Limanowa; urbanistyka; średniowiecze

EN

Limanowa; urban planning; Middle Ages

• Wydawca: Zarząd Główny Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków
• Czasopismo: Wiadomości Konserwatorskie
• Rocznik: 2016
• Tom: Nr 46
• Strony: 56--68
• Opis fizyczny: Bibliogr. 12 poz., rys.

Twórcy

autor

Malik R.

• Wydział Architektury Politechniki Krakowskiej, Instytut Historii Architektury i Konserwacji Zabytków, Katedra Historii Architektury, Urbanistyki i Sztuki Powszechnej

Bibliografia

• [1] Berdecka A. Lokacje i zagospodarowanie miast królewskich w Małopolsce za Kazimierza Wielkiego (1333–1370). Studia i Materiały z Historii Kultury Materialnej 1982;LV.
• [2] Bujak F. Limanowa, miasteczko powiatowe w zachodniej Galicji. Stan społeczny i gospodarczy. Kraków, 1902.
• [3] Kiryk F. Rozwój urbanizacji Małopolski XIII--XIV w., Województwo krakowskie (powiaty południowe). Kraków, 1985.
• [4] Krasnowolski B. Lokacyjne układy urbanistyczne na obszarze Ziemi Krakowskiej w XIII i ZIV wieku. Część I. Miasta Ziemi Krakowskiej chronologia procesów osadniczych i typologia układów urbanistycznych. Kraków, 2004.
• [5] Limanowa. Dzieje miasta, tom I (1565–1945). Kiryk F. (red.), Kraków, 1999.
• [6] Malczewski J. Miasta między Wisłoką a Sanem do początku XVI wieku. Rzeszów, 2006.
• [7] Pudełko J. Próba pomiarowej metody badania planów niektórych miast średniowiecznych w oparciu o zagadnienie działki. Kwartalnik Architektury i Urbanistyki 1964;1.
• [8] Semkowicz W. Drużyna i Śreniawa. Studium heraldyczne. Kwartalnik Historyczny 1900;14.
• [9] Słownik geografi czny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Sulimierski F., Chlebowski B., Walewski W. (red.), tom V, Warszawa, 1884.
• [10] Słownik historyczno geografi czny województwa krakowskiego w średniowieczu. Część II, z. 1, hasła: Ilmanowa Nowa, Ilmanowa Stara.
• [11] Stamirski H. Rozmieszczenie punktów osadniczych Sądecczyzny w czasie (do 1572 r.) i przestrzeni. Rocznik Sądecki 1965;6.
• [12] Wojas A. Początki Limanowej. Małopolskie Studia Historyczne, 1965;8(3/4).