Mapy wystąpień zasobów perspektywicznych soli w Polsce jako narzędzie w projektowaniu przyszłego zagospodarowania złóż kopalin

• Autorzy: Czapowski G. , Bukowski K.

Warianty tytułu

EN

Maps of salt prospective resources in Poland as a tool of the future management of salt occurrences

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W ramach zadań państwowej służby geologicznej Państwowy Instytut Geologiczny-Państwowy Instytut Badawczy opracował szereg arkuszy map w skali 1:200 000 (Ryc. 1), na których przedstawiono obszary perspektywiczne wystąpień soli kamiennej i soli potasowo-magnezowych w Polsce, wyznaczone w oparciu o ustalone kryteria (Tab. 1). Niektóre z tych obszarów pogrupowano w tzw. rejony perspektywiczne. Dla permskiej soli kamiennej, występującej w 4 cyklotemach cechsztynu, przedstawiono na 53 arkuszach map (np. Ryc. 2, 4, 5, 7, 9, 11 i 13) 14 rejonów perspektywicznych i 55 obszarów perspektywicznych, w tym: 3 obszary i 3 rejony perspektywiczne, grupujące wybrane wysady solne (Tab. 2) oraz 11 rejonów i 52 obszary perspektywiczne w obrębie pokładowych wystąpień soli (Tab. 3 i 4). Obszary i rejony opatrzono kartami informacyjnymi, zawierającymi podstawowe dane o ich położeniu, geologii i perspektywach zagospodarowania wystąpień soli (np. Ryc. 3, 6, 8, 10 i 12). Dla soli kamiennej wieku mioceńskiego wyznaczono na 4 arkuszach map (Ryc. 15) cztery obszary perspektywiczne (Tab. 5; Ryc. 16). Łączne zasoby przewidywane soli kamiennej w Polsce oszacowano na ok. 4,059 bln Mg, a powierzchnia ich wystąpień wynosi ponad 31,7 tys. km2. Dwanaście obszarów perspektywicznych (Tab. 6) wystąpień pokładowych soli potasowo-magnezowych wieku cechsztyńskiego wyznaczono na 8 arkuszach map topograficznych w skali 1:200 000 (np. Ryc. 17) i opatrzono je kartami informacyjnymi (np. Ryc. 18). Zasoby przewidywane tych soli w Polsce wynoszą ok. 3638,1 mln Mg, zaś całkowita ich powierzchnia to ok. 465 km2. Zaprezentowane mapy obszarów perspektywicznych przygotowano także w wersji ilustrującej tzw. stopień konfliktowości (wersja B), uwzględniającej możliwe konflikty środowiskowe w przypadku podjęcia działalności inwestycyjnej na wybranym obszarze. Obie wersje map wraz z kartami informacyjnymi mogą być przydatne jednostkom administracji państwowej i samorządowej w przygotowaniu planów zagospodarowania przestrzennego oraz potencjalnym inwestorom w wyborze obszaru przyszłej koncesji eksploatacyjnej.

EN

The Polish Geological Institute-National Research Institute as the national geological service prepared the several map sheets at scale 1:200 000 (Fig. 1), presenting the prospective areas of rock and potash salts occurrences in Poland. These areas were contoured under the special criteria (Tab. 1) and many of them were grouped in so called the prospective regions. 53 map sheets (e. g. Fig. 2, 4, 5, 7, 9, 11 and 13) illustrate the 14 prospective regions and 55 areas of the Permian rock salt formations, encountered by the 4 cycles of the Upper Permian (Zechstein) evaporites. These prospects include: 3 prospective areas and 3 regions of salt occurrences within the salt diapirs (Tab. 2) as well as 11 regions and 52 areas of stratiform salt bodies (Tab. 3 and 4). To each area and region the reports containing the basic data on their location, geology of salt bodies, and suggestions of their possible management (e.g. Fig. 3, 6, 8, 10 and 12) were dedicated. Four prospective areas (Tab. 5; Fig. 16) of the Miocene rock salt occurrences were located on the 4 map sheets (e.g. Fig. 15). The total predicted resources of both the Permian and the Miocene rock salts in Poland were estimated at ca. 4.059 x 1012 Mg and they occupy total area of over 31.7 x 106 km2. Eight map sheets (e.g. Fig. 17) present 12 prospective areas (Tab. 6) of the stratiform occurrences of Permian potash salts, with the dedicated reports for each one (e. g. Fig. 18). Their total predicted resources were calculated for ca 3638.1 x 106 Mg and the total area is ca. 465 km2. The all commented maps of prospective areas and regions have also the editions illustrating the level of conflicts (B version of map sheet) expected during the future management of any area. Both map editions together with the reports of each prospective region and area could be helpful for the administrative units in preparing the options of local aerial management as well as for the possible investors in selection the concession areas for future exploitation.

Słowa kluczowe

PL

sole kamienne; sole magnezowo-potasowe; mapy; obszary perspektywiczne; zasoby; Polska

EN

salts; maps; prospective areas; resources; Poland

• Wydawca: Polskie Stowarzyszenie Górnictwa Solnego
• Czasopismo: Przegląd Solny
• Rocznik: 2015
• Tom: T. 11
• Strony: 5--31
• Opis fizyczny: Bibliogr. 24 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Czapowski G.

• Państwowy Instytut Geologiczny-Państwowy Instytut Badawczy, ul. Rakowiecka 4, 00-975 Warszawa

autor

Bukowski K.

• Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, Akademia Górniczo-Hutnicza, Al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

Bibliografia

• BĄK B., PRZENIOSŁO S. (red.), 1993. Zasoby perspektywiczne kopalin Polski wg stanu na 31.XII.1990 r.: 1-238. PIG, Warszawa.
• BEDNARCZUK B., BOLEWSKI A., CIUK E., DEPOWSKI S., GRUSZCZYK H., KOZŁOWSKI S., OSIKA R., PACZYŃSKI B., RAJECKI M., SAŁDAN M., SŁOWAŃSKA B., SMAKOWSKI T., 1980. Zasoby perspektywiczne kopalin Polski wg stanu na 1.I.1980 r. Instytut Geologiczny, Warszawa.
• BOLEWSKI A., GRUSZCZYK H. (red.), 1986. Zasoby perspektywiczne kopalin Polski (stan na 1981-01-01): 1-653, Instytut Geologiczny, Warszawa
• BUKOWSKI K., 2011. Badeńska sedymentacja salinarna na obszarze między Rybnikiem a Dębicą w świetle badań geochemicznych, izotopowych i radiometrycznych. Rozprawy i Monografie AGH, 236: 1-184. Wyd. AGH, Kraków.
• CZAPOWSKI G., BUKOWSKI K., 2011. Sól kamienna i sole potasowo- magnezowe. [W]: Wołkowicz S., Smakowski T., Speczik S. (red.) Bilans perspektywicznych zasobów kopalin Polski wg stanu na 31.XII 2009 r. : 134-142. PIG-PIB, Warszawa
• CZAPOWSKI G., BUKOWSKI K., GĄSIEWICZ A., SADŁOWSKA K., 2015. Obszary perspektywiczne wystąpień i zasoby przewidywane surowców chemicznych Polski na mapach w skali 1:200 000 - sól kamienna, sole potasowo-magnezowe i siarka. Prz. Geol., 63 (9): 561-571.
• CZAPOWSKI G., JAROSIŃSKI M., GŁUSZYŃSKI A., TOMASSI-MORAWIEC H., SKOWROŃSKI L., 2014. Określenie możliwości występowania i charakterystyka pokładów soli K-Mg permu na obszarze monokliny przedsudeckiej w świetle danych archiwalnych. Etapy I i II. Archiwum CUPRUM S.A., Wrocław.
• CZAPOWSKI G., TOMASSI-MORAWIEC H., CHEŁMIŃSKI J., TOMASZCZYK M. 2008. Stopień rozpoznania i perspektywy zagospodarowania cechsztyńskich złóż soli w rejonie Zatoki Gdańskiej. Górnictwo Odkrywkowe, XLX/II (2-3): 47-55. Wrocław.
• CZAPOWSKI G., TOMASSI-MORAWIEC H., TADYCH J., GRZYBOWSKI Ł., SZTYRAK T., 2009. Wykształcenie i tektonika utworów solnych cechsztynu w wysadzie solnym Góra koło Inowrocławia w świetle wyników kompleksowych badań geochemiczno-litologicznych w wybranych otworach wiertniczych. Prz. Geol., 57 (6): 494-503.
• CZAPOWSKI G., TOMASSI-MORAWIEC H., TOBOŁA T., TADYCH T., 2012. Geology, geochemistry and petrological characteristics of potash salt units from PZ2 and PZ3 Zechstein (Late Permian) cycles in Poland. Geology, Geophysics & Environment (Przegląd Solny 2012), 38 (2): 153-188. Wyd. AGH, Kraków.
• DADLEZ R. (red.), 1998. Mapa tektoniczna kompleksu cechsztyńsko-mezozoicznego na Niżu Polskim w skali 1:500 000, PIG Warszawa.
• DADLEZ R., MAREK S. & POKORSKI J. (red.), 1998. Atlas paleogeograficzny epikontynentalnego permu i mezozoiku w Polsce, skala 1:2 500 000. Warszawa.
• KOŹMA J., 2015. Metodyka waloryzacji przestrzennej pokrycia terenu i obiektów ochrony przyrody na potrzeby oceny konfliktowości potencjalnej eksportacji kopalin w obszarach perspektywicznych. Prz. Geol., 63 (9): 581-588.
• MIKULSKI S. Z., OSZCZEPALSKI S., CZAPOWSKI G., SADŁOWSKA K., GĄSIEWICZ A., MARKOWIAK M., STRZELSKA-SMAKOWSKA B., SZTROMWASSER E., KOŹMA K., SIKORSKA-MAYKOWSKA M., PAULO A., CHMIELEWSKI A., RADWANEK-BĄK B., GIEŁŻECKA-MĄDRY D., MĄDRY S., MICHNIEWICZ M., BUKOWSKI K., KUĆ P., BLIŹNIUK A., KOSTRZ-SIKORA P., PIOTROWSKA M., 2015. Mapy obszarów perspektywicznych wystąpień rud metali i surowców chemicznych w Polsce w skali 1:200 000 wraz z ich oceną surowcową i ograniczeniami środowiskowymi i zagospodarowania przestrzennego. NAG PIG-PIB [1714/2015], Warszawa.
• MIKULSKI S. Z., 2015. Mapy obszarów perspektywicznych wystąpień rud metali w Polsce w skali 1:200 000 – rudy złota typu żyłowego i metasomatycznego towarzyszące mineralizacji siarczkowej na Dolnym i Górnym Śląsku oraz w Małopolsce (południowa Polska). Prz. Geol., 63 (9): 546-555
• MIKULSKI S. Z., SADŁOWSKA K., 2015. Mapy obszarów perspektywicznych wystąpień rud metali w Polsce w skali 1:200 000 – rudy niklu typu wietrzeniowego (saprofitowego) na bloku przedsudeckim (SW Polska). Prz. Geol., 63 (9): 556-560.
• OSIKA R. (red.), 1979. Zasady prognozowania i zasoby perspektywiczne kopalin Polski. Instytut Geologiczny, Warszawa.
• OSIKA R. (red.), 1987. Budowa geologiczna Polski. Tom VI. Złoża surowców mineralnych. 1-720. Wyd. Geologiczne, Warszawa.
• PODEMSKI M., 1972. Cechsztyńskie sole kamienne i potasowe cyklotemów Z2, Z3 w okolicach Nowej Soli. Biul. IG, 260 (2):5-62.
• PODEMSKI M., 1974. Wyniki dotychczasowych badań soli potasowych w strefie przedsudeckiej. Prz. Geol., 21 (1): 7-12.
• PODEMSKI M., 1975. Sole cechsztyńskie w rejonie struktury Rybaki. Biul. IG, 286 (III): 5-63.
• SZTROMWASSER E., GIEŁŻECKA-MĄDRY D., MĄDRY S., KUĆ P., SADŁOWSKA K., 2015. Zasoby perspektywiczne surowców siarczanowych Polski na mapach skali 1:200 000 – gipsy i anhydryty. Prz. Geol., 63 (9): 572-580.
• WOŁKOWICZ S., SMAKOWSKI T., SPECZIK S. (red.), 2011. Bilans perspektywicznych zasobów kopalin Polski wg stanu na 31.XII 2009 r.: 1-261. PIG-PIB, Warszawa.
• ŻELAŹNIEWICZ A., ALEKSANDROWSKI P., BUŁA Z., KARNKOWSKI P. H., KONON A., OSZCZYPKO N., ŚLĄCZKA A., ŻABA J., ŻYTKO K., 2011. Regionalizacja tektoniczna Polski: 1-60. Komitet Nauk Geologicznych PAN, Wrocław.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2018).