Workers’ estates 1840-1960 – housing standards

• Autorzy: Sroka Bartłomiej

Identyfikatory

DOI

10.21005/pif.2019.37.E-03

Warianty tytułu

PL

Osiedla robotnicze 1840-1960 – standardy mieszkaniowe

• Języki publikacji: EN PL

Abstrakty

EN

The paper deals with the idea of workers' estates development in Poland over three historical periods: until 1918, in the interwar period and in the era of socialist realism. The comparison of the theoretical concepts are leading to analysis of chosen housing estates. Both, spatial and architectural. Stressing the evolution and development of urban concepts in timespan of housing policies shaping.

PL

Artykuł prezentuje rozwój idei osiedli robotniczych w Polsce na przestrzeni trzech okresów historycznych: do 1918 r., w okresie międzywojennym oraz w dobie socrealizmu. Zestawienie założeń oraz koncepcji teoretycznych zostało uzupełnione o analizę wybranych przykładów zespołów zabudowy. Standardów mieszkaniowych oraz przestrzennych. Akcentując ewolucję i rozwój założeń urbanistycznych oraz architektonicznych w okresie kształtowania się polityk mieszkaniowych.

Słowa kluczowe

EN

workers’ estates; housing standards; housing; social housing

PL

osiedla robotnicze; standardy mieszkaniowe; budownictwo mieszkaniowe; budownictwo społeczne

• Wydawca: Wydawnictwo Uczelniane Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie
• Czasopismo: Przestrzeń i Forma
• Rocznik: 2019
• Tom: nr 37
• Strony: 217--232
• Opis fizyczny: Bibliogr. 29 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Sroka Bartłomiej

• Instytut Rozwoju Miast i Regionów, Kraków Zakład Planowania Przestrzennego i Transportu

Bibliografia

• [1] Abakus, Karty ewidencyjne zabytków architektury i budownictwa, Chorzów-Ruda Śląska, www.wirtualnaruda.pl, dostęp/access 2018-09-29.
• [2] Chmilelewska M., Osiedla i kolonie robotnicze w Katowicach – identyfikacja, rozmieszczenie i stan zachowania. Acta Geographica Silesiana 6, Uniwersytet Śląski 2009, Sosnowiec, s. 9-14.
• [3] Cibis J., Typology of housing arrangements of Upper Silesia in 1848–2013 years – arche-types and their modernization flexibility, Budownictwo i Architektura 2018 17(1), s. 85–93.
• [4] Cibis J., Serdyńska J., Renovation and modernization of residential structures in Gliwice based on survey of the environment built form the years 1848-2014, CIVIL AND ENVIRON-MENTAL ENGINEERING REPORTS 2015 16(1), s. 41–49.
• [5] Czapelski M., Między projektem doskonałym a koniecznością ekonomiczną. Dyskusje polskich architektów o projektach typowych 1953-1956. Rocznik Historii Sztuki 2016 tom XLI, PAN, s. 197-206.
• [6] Czeczerda W., Społeczne problemy utrzymania i modernizacji starej i powojennej zabudowy mieszkaniowej, Warszawa, IGPiK, 1991.
• [7] Dekret z dnia 26 kwietnia 1948 r. o Zakładzie Osiedli Robotniczych (Dz.U. 1948 nr 24 poz. 166).
• [8] Figaszewski J., Trzecia kolonia robotnicza w Knurowie na tle ówczesnych osiedli patronackich. Zeszyty naukowe Politechniki Śląskiej seria: Architektura, z. 32, Gliwice, s. 82-101.
• [9] Głazek D., Gdzie mieszkał ongiś robotnik? w: Bożek G. (red.): Historyczne osiedla robotnicze. Katowice, Śląskie Centrum Dziedzictwa Kulturowego w Katowicach 2005, s. 8–16.
• [10] Guranowska-Gruszecka K., Modernistyczne osiedla warszawskie i wybrane zagadnienia przebudowy śródmieścia w okresie międzywojennym. Studia KZPK 2017, no 180, s. 231-256.
• [11] Jakubowski K., Osiedle Robotnicze, 8 Dzielnica Dębniki http://www.dzielnica8.krakow.pl/125-krzysztof-jakubowski-o-debnikach/277-osiedle-robotnicze, dostęp 2019-08-10.
• [12] Jarosz D., From the apartment for the worker to the apartment for Kovalsky: concepts and realities of housing in Poland in years 1918 –1939 and 1944–1989. UR JOURNAL OF HU-MANITIES AND SOCIAL SCIENCES 2016 nr 1(1), Uniwersytet Rzeszowski, s. 84-93.
• [13] Korzeniewski W., Mieszkania społecznie najpotrzebniejsze: wczoraj i dzisiaj. Problemy Rozwoju Miast 6/1-2, IRM Kraków, s. 58-73.
• [14] Kaczmarek. R. (red.), Monografia miasta, t. 4: Bielsko-Biała w latach 1918–2009, Bielsko-Biała, Wydział Kultury i Sztuki Urzędu Miejskiego, 2011, ISBN: 978-83-60136-26-3.
• [15] Kujawa J., Działalność inwestycyjna Dyrekcji Budowy Osiedli Robotniczych w Bydgoszczy w latach 1950-1956. Studia z zakresu prawa, administracji i zarządzania UKW, t. 6, s. 85-100.
• [16] Łakomy K., Pracownicze ogrody górnośląskich osiedli przemysłowych z przełomy XIX i XX wieku w świetle wybranych publikacji z epoki, Czasopismo Techniczne Architektura, 2012, R. 109, z. 8-A, s. 187-196.
• [17] Matysiak K., Zespół mieszkaniowy Towarzystwa Osiedli Robotniczych na warszawskim Grochowie. Budownictwo i Architektura 2015, Vol. 14, nr 1, s. 73-91.
• [18] Nadolny A., 2010, Normatyw mieszkaniowy w odniesieniu do zabudowy mieszkaniowej o charakterze uzupełniającym z lat 1945-1968 na przykładzie Poznania, ARCHITECTURAE et ARTIBUS 2/201, s. 42-51.
• [19] Polak J., Przewodnik po Bielsku-Białej, Bielsko-Biała, Towarzystwo Miłośników Ziemi Bielsko-Bialskiej, 2004, ISBN 8390207907.
• [20] Sulimowska-Ociepka A., Kłopotliwe dziedzictwo – historyczne osiedla robotnicze Górnego Śląska. Przegląd Kulturoznawczy nr 1 (27), 2016, s. 60-72.
• [21] Toeplitz T., Społeczne budownictwo mieszkaniowe, Dom nr 1, marzec 1929, Warszawa, s. 16-18.
• [22] Tokajuk A., Idea i forma. Unikaty i uniformy w polskiej architekturze mieszkaniowej II połowy XX wieku. Czasopismo Techniczne Architektura, 2010, R. 107, z. 7-A/2, s. 387-392.
• [23] Uchwała nr PR.0007.209.2015 Rady Miasta Ruda Śląska z dn. 25 października 2015 r. w sprawie przyjęcia Programu Aktywności Lokalnej dla Osiedla Kaufhaus na lata 2015 – 2017.
• [24] Uchwała Nr XIII/214/2015 Rady Miejskiej w Bielsku-Białej z dnia 24 listopada 2015 r. w sprawie przyjęcia „Programu Rewitalizacji Obszarów Miejskich w Bielsku-Białej na lata 2014-2020 (kontynuacja PROM 2007-2013)”.
• [25] Waryś E., Kompozycje urbanistyczne w krajobrazach miast Górnego Śląska – problemy i potencjał, Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury JCEEA, t. XXXIV, z. 64 (3/II/17), 2017, s. 383-39.
• [26] Waryś E., Hodor K., The landscape value of the labour colony in Zabrze, Czasopismo Techniczne Architektura, 2014, z. 6-A, p. 257-270.
• [27] Wenka-Radzimirska A., Problemy ochrony i konserwacji architektury czasów najnowszych na przykładzie warszawskich osiedli mieszkaniowych z lat 1950-1956. Mazowsze. Studia Regionalne 7, 2011, s. 189-200.
• [28] Zapart J., Polityka mieszkaniowa w Polsce: zarys przemian, Wrocław, Akademia Ekonomiczna 1999, ISBN 83-7011-410-5
• [29] Zbroja B., 2013, Architektura międzywojennego Krakowa 1918-1939: Budynki, Ludzie, historie, Kraków, Wysoki Zamek, ISBN 9788393611782

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).