Metamorphic and sedimentary mineral assemblages in quartzites of the eastern part of the Zulová pluton cover (Fore-Sudetic Block)

• Autorzy: Olejniczak K. , Puziewicz J.

Warianty tytułu

PL

Zespoły minerałów metamorficznych i osadowych w kwarcytach wschodniej osłony masywu granitowego Żulowej (blok przedsudecki)

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Feldspar quartzites from an SSW-NNE elongated outcrop in the rocks in the eastern cover of the Žulová granitic pluton (south-eastern part of the Fore-Sudetic Block, SW Poland and NNE Czech Republic). The quartzites have preserved primary sedimentary fabric, consisting of detrital framework and matrix, which is obliterated to a different degree by lowgrade metamorphism and deformations. The detrital framework consists of quartz, potassium feldspar, oligoclase and basic andesine. The feldspar grains are surrounded by a micrometer scale rims of albite and potassium feldspar. The matrix includes quartz (chalcedony), chlorite, pumpellyite, clinozoisite-epidote, actinolite and rarely muscovite. The assemblage of detrital grains suggests mainly granitic source of the sedimentary material. Albite rims on plagioclase and mineral assemblage in the matrix indicate low-grade metamorphism. The metamorphic minerals correspond to those of the actinolite-pumpellyite facies. The low metamorphic grade of the quartzites differs strongly from that of the highgrade gneisses and metapelitic schists in their surroundings. This suggests that the quartzites were tectonically embedded at the present position after the main metamorphic event in the surrounding rocks.

PL

Kwarcyty zawierające znaczne ilości skaleni tworzą wydłużoną wychodnię wśród skał metamorficznych wschodniej osłony masywu granitowego Żulowej (południowowschodnie część bloku przedsudeckiego; Fig. 1). W kwarcytach rozpoznawalne jest pierwotne, osadowe uporządkowanie ziarn, w którym da się wyróżnić detrytyczny szkielet ziarnowy oraz matrix. Uporządkowanie to jest w różnym stopniu zatarte przez metamorfizm niskiego stopnia oraz deformację. Detrytyczny szkielet ziarnowy kwarcytów składa się z kwarcu, skalenia potasowego, oligoklazu i zasadowego andezynu. Skaleń potasowy przeważa z reguły nad plagioklazami, co znajduje odbicie w składzie chemicznym oraz normach CIPW kwarcytów (Tab. 1). Matrix składa się z krzemionki, chlorytu, pumpellyitu, amfibolu, klinozoizytu-epidotu i, tylko w niektórych częściach wychodni, z muskowitu. Miejscami stopień rekrystalizacji matrix jest niewielki i nie zawiera rozpoznawalnych ziarn minerałów; takie partie matrix składają się głównie z SiO2, Al2O3 oraz FeO, występujących w różnych proporcjach (Fig. 2, Tab. 2). Rekonesansowe pomiary foliacji w kwarcytach występujących w północnej (polskiej) części wychodni wykazały znaczny rozrzut (Fig. 3). Ziarna plagioklazów są otoczone cienkimi (kilka – kilkanaście µm) obwódkami albitu, a ziarna skalenie potasowego - obwódkami skalenia potasowego o niższej zawartości cząsteczki albitowej (Fig. 4; Tab. 3). Chloryt, amfibol oraz pumpellyit (Fig. 5, Tab. 4, 5, 6) występują w matrix kwarcytów w różnych kombinacjach. Zestaw minerałów detrytycznych wskazuje, że źródło materiału osadowego miało skład granitowy. Niskometamorficzne minerały występujące w matrix kwarcytów tworzą zespół charakterystyczny dla facji pumpellyitowo-aktynolitowej.

Słowa kluczowe

EN

quartzites; East Sudetes; metamorphic grade

PL

kwarcyty; minerały

• Wydawca: Mineralogical Society of Poland
• Czasopismo: Mineralogia
• Rocznik: 2000
• Tom: Vol. 31, iss. 2
• Strony: 3--15 + 1 k. tab.
• Opis fizyczny: Bibliogr. 11 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Olejniczak K.

• University of Wrocław, Institute of Geological Sciences, Cybulskiego 30, 50-205 Wrocław, Poland

autor

Puziewicz J.

• University of Wrocław, Institute of Geological Sciences, Cybulskiego 30, 50-205 Wrocław, Poland

Bibliografia

• BARANIECKI L., 1957: Szczegółowa mapa geologiczna Sudetów 1 :25 000. Arkusz Jasienica Górna. Detailed geological map of Sudetes 1 : 25 000. Sheet Jasienica Górna.
• BARANIECKI L., BEREZOWSKA B., MORAWSKI T., 1970: Szczegółowa mapa geologiczna Sudetów 1 : 25 000. Arkusz Kijów. Detailed geological map of Sudetes 1 : 25 000. Sheet Kijów.
• CHÄB J., ŻAĆEK V., 1994: Geology of the Zulovä pluton mantle (Bohemian Massif, Central Europe). Vest. Ćes. geol. ust. 69, 4, 1-12.
• CHÄB J., MIXA P., VANECEK JR. M., ŻAĆEK V., 1994: Geology of the NW part of the Hruby Jesenik Mts. (the Bohemian massif, Central Europe). Vest. Ćes.geol. list. 69, 3, 17-26.
• CHLUPAĆ I., 1989: Fossil communities in the metamorphic Lower Devonian of the Hruby Jesenik Mts., Czechoslovakia. N. Jb. Geol. Paleont. Abh. 177, 367-392.
• DUMICZ M., 1961: Budowa geologiczna metamorfiku Sudetów wschodnich w okolicy Sławniowic. Zesz. Nauk. Uniw. Wróci. B6, Nauka o Ziemi 3, 67-83.
• ROZKOŚNYI., SOUĆEK J., 1989: Contribution to the petrology of the Żulova Massif mantle. Acta Univ. Car. Geol., Fediuk 2,165-197.
• SAWICKI L., 1970: Szczegółowa mapa geologiczna Sudetów 1 : 25 000. Arkusz Podlesie. Detailed Geological map of Sudetes 1 : 25 000. Sheet Podlesie.
• SCHULMANN К., GAYER R., 2000: A model for a continental accretionary wedge developed by oblique collision: the NE Bohemian Masif. Jour. Geol. Soc. Land. 157, 401-416.
• SOUĆEK J., 1978: Metamorphic zones of the Vrbno and Rejvlz series, the Hruby Jesenik Mountains, Czechoslovakia. TMPM 25, 195-217.
• TURNER F.J., 1980: Metamorphic petrology. McGraw-Hill, New York. 1-524.