Wpływ urbanizacji w strefie podmiejskiej na stosunki wodne w zlewniach małych cieków

• Autorzy: Kanclerz J. , Murat-Błażejewska S. , Dragon K. , Birk S.

Identyfikatory

DOI

10.12912/23920629/61470

Warianty tytułu

EN

Impact of urbanization of suburban area on water relation in the small catchments

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono wyniki analizy wpływu urbanizacji stref podmiejskich miasta Poznania w latach 1936–2011 na stosunki wodne zlewni cieku Dopływ spod Lusówka i cieku Przeźmierki. Zlewnie te położone są na terenie gmin, gdzie w ostatnich latach obserwuje się gwałtowny rozwój terenów zurbanizowanych. Przeprowadzona analiza zmian form użytkowania zlewni, wykazała prawie pięciokrotny wzrost terenów zurbanizowanych w zlewni cieku Dopływ spod Lusówka i dziewięciokrotny w zlewni cieku Przeźmierka. Na wskutek uszczelnienia terenów zlewni wzrosła wielkość opadów efektywnych, konsekwencją czego był szybki odpływ wód opadowych i prawie dwukrotny wzrost przepływów w ciekach.

EN

This paper presents results of analysis focused on impact of urbanization of Poznań suburban area on water rela¬tion for Doływ spod Lusówka and Przeźmierki catchments during 1936–2011. Both catchments are located in municipalities which recently showing sharp growth in urban area. Analysis of changes in land use for studied catchments showed almost 5-fold increase in urban area for Dopływ spod Lusówka and 10-fold for Przeźmierka. As a consequence of land sealing increase in amounts of effective precipitation was observed that led to fast runoff of rain waters and almost double flow in watercourses.

Słowa kluczowe

PL

zlewnia; formy użytkowania; urbanizacja; model opad-odpływ

EN

catchment; land use; urbanization; rainfall-runoff model

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Inżynieria Ekologiczna
• Rocznik: 2016
• Tom: Nr 46
• Strony: 94--99
• Opis fizyczny: Bibliogr. 14 poz., tab., rys.

Twórcy

autor

Kanclerz J.

• Instytut Melioracji, Kształtowania Środowiska i Geodezji, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, ul. Piątkowska 94, 60-649 Poznań

autor

Murat-Błażejewska S.

• Instytut Melioracji, Kształtowania Środowiska i Geodezji, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, ul. Piątkowska 94, 60-649 Poznań

autor

Dragon K.

• Instytut Melioracji, Kształtowania Środowiska i Geodezji, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, ul. Piątkowska 94, 60-649 Poznań

autor

Birk S.

• Instytut Melioracji, Kształtowania Środowiska i Geodezji, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, ul. Piątkowska 94, 60-649 Poznań

Bibliografia

• 1. Banasik K. 2009. Wyznaczenie wezbrań powodziowych w małych zlewniach zurbanizowanych. Wydawnictwo SGGW, Warszawa.
• 2. Banasik K., Hejduk L., Barszcz M. 2008. Flood flow consequences of land use changes in a small urban catchment of Warsaw. Proc. Of 11th International conference on urban drainage, Edinburgh, Scotland, UK, 31, 10.
• 3. Bogdanowicz E., Stachý J. 1998. Maksymalne opady deszczu w Polsce, charakterystyki pro-jektowe. Mat. Bad. IMGW 23 seria Hydrologia i Oceanologia 85.
• 4. Czarnecka H. (red.) 2005. Atlas Podziału Hydro¬graficznego Polski, cz. 1 i 2.Wyd. IMGW Warszawa.
• 5. Graf R. 2014. Przestrzenne zróżnicowanie spływu powierzchniowego w zlewniach zurbanizowanych na przykładzie miasta Poznania. Woda w mieście. Monogr. Komisji Hydrolog. PTG. Tom 2, 59–71.
• 6. Ignar S. 1993. Metodyka obliczania przepływów wezbraniowych w zlewniach nieobserwowanych. Rozprawy Naukowe i Monografie. Wydawnictwo SGGW. s. 56.
• 7. Kondracki J. 2009. Geografia regionalna Polski. PWN, Warszawa.
• 8. Kostecki M. 2001. Komentarz do mapy hydrograficznej. Arkusz N-33-130-C. WODGiK Poznań.
• 9. Metodyka obliczania przepływów i opadów maksymalnych określonym prawdopodobieństwie przewyższenia dla zlewni kontrolowanych i niekontrolowanych oraz identyfikacji modeli transformacji opadu w odpływ. 2009. SHP, Warszawa.
• 10. Przybyła Cz., Bykowski J., Mrozik K., Napierała M. 2011. Rola infrastruktury wodno-melioracyjnej w procesie suburbanizacji. Środkowo-Pomorskie Towarzystwo Naukowe Ochrony Środowiska, Rocznik Ochrona Środowiska, T. 13., 769–786.
• 11. Rao R.A., Delleur J.W., Sarma B.S. 1972. Conceptual hydrologic models for urbanizing basins. Journal of the Hydraulics Division, 98(7), 1205–1220.
• 12. SCS (Soil Conservation Service) 1986. Urban hydrology for small watersheds. Tech. Report 55, US Dept of Agric., Waszyngton, D.C.
• 13. Sikorska A., Banasik K. 2010. Parameter identification of a conceptual rainfall-runoff model for a small urban catchment. Annals of Warsaw University of Life Sciences – SGGW. Land Reclamation 42(2), 279–293.
• 14. Sojka M., Murat-Błażejewska S., Wróżyński R. 2014. Prognoza wpływu realizacji zapisów miejs-cowych planów zagospodarowania przestrzennego na wzrost przepływów wezbraniowych. Hydrologia w inżynierii i gospodarce wodnej. Monografie Komitetu Gospodarki Wodnej Polskiej Akademii Nauk, Zeszyt XX, Tom II, 155–164.

Uwagi

PL

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę.