Wpływ aktywności termicznej zwałowiska odpadów węgla kamiennego na rozwój roślinności

• Autorzy: Zając E. , Zarzycki J.

Warianty tytułu

EN

The Effect of Thermal Activity of Colliery Waste Heap on Vegetation Development

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

In the paper the effect of thermal activity of colliery spoil heap on plant species diversity is presented. Basic physical and chemical properties of the spoil do not differ significantly from that type of objects. The spoil consists of coarse and acidic material. Thermal processes inside the colliery heap lead to rise in temperature of the surface and have negative effect on vegetation development. Along with temperature increase diminish of stand volume, height reduction and morphological deformations of trees are observed. The variation of plant species composition also takes place. The most tolerant tree species to increased temperature of the surface are common birch, false acacia and black cherry while the dominant herbaceous species is tufted hair grass. Trees and shrubs are more influenced by thermal activity of the heap then the herbaceous vegetation, what can be explained by deeper root system of trees. Because of high temperature and toxic gases emission the top of the heap is bare. For complete reclamation of the heap it is essential to inhibit burning process.

Słowa kluczowe

PL

aktywność termiczna; węgiel kamienny

EN

management; coal

• Wydawca: Politechnika Koszalińska
• Czasopismo: Rocznik Ochrona Środowiska
• Rocznik: 2013
• Tom: Tom 15, cz. 2
• Strony: 1862--1880
• Opis fizyczny: Bibliogr. 32 poz., tab., rys.

Twórcy

autor

Zając E.

• Uniwersytet Rolniczy, Kraków

autor

Zarzycki J.

• Uniwersytet Rolniczy, Kraków

Bibliografia

• 1. Baic I., Witkowska-Kita B.: Technologie zagospodarowania odpadów z górnictwa węgla kamiennego – diagnoza stanu aktualnego, ocena innowacyjności i analiza SWOT . Rocznik Ochrona Środowiska (Annual Set the Environment Protection), 13, 1315–1326 (2011).
• 2. Buchta D., Molenda T.: Minerały stref ekshalacyjnych termicznie czynnych składowisk odpadów górnictwa węgla kamiennego. Miesięcznik Wyższego Urzędu Górniczego, 4, 8–10 (2007).
• 3. Chudek M. [red].: Koncepcja zagospodarowania zwałowiska kamienia pokopalnianego w Czerwionce-Leszczynach. KGBPiOP Politechnika Śląska, Gliwice, maszynopis, 2002.
• 4. Dulewski J., Madej B., Uzarowicz R.: Zagrożenie procesami termicznymi obiektów zagospodarowania odpadów z górnictwa węgla kamiennego. Gospodarka Surowcami Mineralnymi, 26 (3), 125–142 (2010).
• 5. Gosselin A., Trudell M. J.: Influence of root-zone temperature on growth, development and mineral content of tomato plants cv. Vendor. J. Plant Sci., 62, 751–757 (1982).
• 6. Hill M.O.: TWINSPAN – a FORTRAN Programme for Arranging Multivariate Data in an Ordered Two-way Table by Classification of Individuals and Attributes, Section of Ecology and Systematics, Cornell University, Ithaca, New York, 1979.
• 7. Krzaklewski W.: Wybrane metodyczne aspekty planowania i realizacji leśnej rekultywacji na przykładzie górnictwa odkrywkowego. Zesz. Nauk. AGH, 1222 Sozol., 26, 331–338 (1988).
• 8. Lityński T.: Żyzność gleby i nawożenie. PWN, Warszawa, 1971.
• 9. Martínez-Ruiz C., Fernández-Santos B.: Natural revegetation on topsoiled mining spoils according to the exposure. Acta Oecol., 28, 231–238 (2005).
• 10. Mocek A., Drzymała S.: Geneza, analiza i klasyfikacja gleb. Wyd. UP, Poznań, 2010.
• 11. Nowosielski O. Metody oznaczania potrzeb nawożenia. PWRiL, Warszawa, 1974.
• 12. Parafiniuk J., Kruszewski L.: Minerals of the ammonioalunite-ammo¬niojarosite series formed on a burning coal dump at Czerwionka, Upper Silesian Coal Basin, Poland. Mineralogical Magazine, 74 (4), 731–745 (2010).
• 13. Patrzałek A.: Ocena zbiorowisk roślinnych na zrekultywowanych zwałowiskach w Zabrzu w celu określenia ich dalszych funkcji w planie zagospodarowania przestrzennego. Zesz. Nauk. P. Śl., Górnictwo, 267, 1690, 207–219 (2005).
• 14. Piaskowski A.: Właściwości sorpcyjne i powierzchnia właściwa polskich gruntów. Badania nad sorpcją błękitu metylenowego. Archiwum Hydrotechniki XXXI, 3, 297–314 (1984).
• 15. Pietrzykowski M. [red.]: Analiza i optymalizacja metod klasyfikacji siedlisk i kryteriów oceny rekultywacji leśnej na wybranych terenach pogórniczych w Polsce. Wyd. Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie, Kraków, 2010.
• 16. Pikoń K., Bugla J.: Emisja ze zrekultywowanych zwałowisk stożkowych. Archiwum Gospodarki Odpadami i Ochrony Środowiska, 6, 55–70 (2007).
• 17. Querol X., Zhuang X., Font O., Izquierdo M., Alastuey A., Castro I., van Drooge B.L., Moreno T., Grimalt J.O., Elvira J., Cabañas M., Bartroli R., Hower J.C., Ayora C., Plana F., López-Soler A.: Influence of soil cover on reducing the environmental impact of spontaneous coal combustion in coal waste gobs: A review and new experimental data. International Journal of Coal Geology, 85, 2–22 (2011).
• 18. Robinson G. R., Handel S.N.: Woody Plant Roots Fail to Penetrate a Clay-Lined Landfill: Management Implications. Environ. Manage., 19 (1), 57–64 (1995).
• 19. Rosik-Dulewska C.: Wpływ podgrzewania gleby niskotemperaturowym ciepłem (odpadowym) na zmianę jej właściwości fizycznych. Archiwum Ochrony Środowiska, 3–4, 191–198 (1994).
• 20. Rosik-Dulewska C.: Wpływ podgrzewania gleby niskotemperaturowym ciepłem (odpadowym) na zmianę jej właściwości chemicznych. Archiwum Ochrony Środowiska, 3-4, 199–206 (1994).
• 21. Rosik-Dulewska C.: Wpływ podgrzewania gleby niskotemperaturowym ciepłem odpadowym na dynamikę rozwoju systemu korzeniowego Lycopersicon esculentum Mill. Archiwum Ochrony Środowiska, 24 (4), 165–176 (1998).
• 22. Rostański A.: Spontaniczne kształtowanie się pokrywy roślinnej na zwałowiskach po górnictwie węgla kamiennego na Górnym Śląsku. Wyd. UŚ, Katowice, 2006.
• 23. Skarżyńska K. M.: Odpady powęglowe i ich zastosowanie w inżynierii lądowej i wodnej. Wyd. AR Kraków, 1997.
• 24. Skawina T., Trafas M.: Zakres wykorzystania i sposób interpretacji wyników badań geologicznych dla potrzeb rekultywacji. Ochr. Ter. Górn., 16, 3–10 (1971).
• 25. Skawina T.: Przebieg rozwoju procesów glebotwórczych na zwałowiskach kopalnictwa węgla. Rocz. Glebozn., 7, 149–162 (1958).
• 26. Strzyszcz Z., Harabin Z.: Rekultywacja i biologiczne zagospodarowanie odpadów górnictwa węgla kamiennego ze szczególnym uwzględnieniem centralnych zwałowisk. IPIŚ PAN, Zabrze, 2004.
• 27. Sulinński J.: Modelowanie bilansu wodnego w wymianie między atmosferą, drzewostanem i gruntem przy użyciu kryteriów ekologicznych. Zesz. Nauk. AR w Krakowie, ser. Rozpr. hab. 179, 1993.
• 28. Ter Braak C.J.F., Smilauer P.: CANOCO Reference manual and CanoDraw for Windows User`s guide: Software for Canonical Community Ordination (version 4.5), Microcomputer Power (Ithaca NY USA), 2002.
• 29. Woś A.: Klimat Polski w drugiej połowie XX wieku. Wyd. Nauk. UAM, Poznań, 2010.
• 30. Zając E., Zarzycki J.: Revegetation of reclaimed soda waste dumps: effects of topsoil parameters. Journal of Elementology, 3, 525–536 (2012).
• 31. Zarzycki J.: Wpływ podziemnej sieci ciepłowniczej na sezonowe zróżnicowanie zbiorowisk roślinnych trawników Krakowa. Acta Scientiarum Polonorum, ser. Formatio Circumiectus, 2(1), 87–101 (2003).
• 32. Zhang C. L., Du Y. J., Hu Y. G.: Temperature Characteristics of Spontaneous Coal Combustion Waste Piles in Relation to Vegetation Pattern. Journal of Agriculture, Biotechnology & Ecology, 3(2), 228–237 (2010).