The history of the Sieradz's Old Town hidden in the former Tatarczy Market Square

• Autorzy: Sowała Adriana

Identyfikatory

DOI

10.37190/arc210202

Warianty tytułu

PL

Historia Starego Miasta w Sieradzu ukryta w obszarze dawnego Tatarczego Rynku

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The article presents the history of the elements of the former Tatarczy Market Square, which constitute an important part of the history of the Sieradz's Old Town. The article deals with the history of elements of the Sieradz's Old Town, such as stockade, gates, street system, the former Dominican Monastery and craft. The history of the Tatarczy Market Square is episodic and unique – it points to necessity to popularize information about this place and continue exploring its story. During the work, the methodology appropriate for historical and interpretative research was used. The information on the spatial development of Sieradz and the history of individual fragments of the Old Town was collected and analyzed. To get to know this story, the available archival references, literature and archaeological research were used. An analysis of these sources allows us to draw conclusions about the history of this part of the city. The article also discusses the role of historical urban spaces and the need and ways of presenting their history by architectural and urban planning activities. For this purpose, the revitalization of the Small Market Square in Bystrzyca Kłodzka and the concept of transforming the Tatarczy Market Square in Sieradz were presented.The amount and value of the information collected on the Tatarczy Market Square proves how important it is to take care of historical spaces, stop negative transformations, explore their secrets and, above all, save them from oblivion. The collected knowledge about the Tatarczy Market Square certainly requires supplementing with archaeological research on a large scale. Nevertheless, it does indicate some directions of research that should be continued. Disseminating the history of the Tatarczy Market Square will allow for a greater understanding of the history of the Old Town in Sieradz. Its inconspicuousness and mystery combined with the number of elements that made up this place make it unique and worth exploring.

PL

W artykule przedstawiono historię elementów dawnego Tatarczego Rynku w Sieradzu, które stanowią istotną część dziejów Starego Miasta. W tekście zarysowano dzieje obwarowań miejskich i bramy, sieci ulicznej, zespołu kościelno-klasztornego oraz rzemiosła. Wielowątkowość historii rynku oraz unikatowość jego elementów wskazuje na potrzebę rozpowszechniania tych informacji i dalszego zgłębiania dziejów Tatarczego Rynku.W trakcie pracy posłużono się metodologią właściwą dla badań historyczno-interpretacyjnych – zebrano i zanalizowano informacje na temat rozwoju przestrzennego Sieradza oraz historii poszczególnych fragmentów obszaru staromiejskiego. W tym celu wykorzystano dostępne materiały archiwalne, wyniki badań archeologicznych oraz literaturę przedmiotu, których analiza pozwoliła na wysnucie wniosków przybliżających historię tej części miasta. W artykule poruszono także kwestię roli historycznych przestrzeni miejskich oraz potrzebę i sposoby przybliżenia ich historii za pomocą działań architektoniczno-urbanistycznych. W tym celu przestawiono efekt rewitalizacji Małego Rynku w Bystrzycy Kłodzkiej oraz koncepcję przekształcenia Tatarczego Rynku w Sieradzu. Ilość i wartość zebranych informacji na temat Tatarczego Rynku udowadniają, jak ważne jest dążenie do zadbania o historyczne przestrzenie, powstrzymanie negatywnych przekształceń, poznanie ich tajemnic, a przede wszystkim ocalenie ich od zapomnienia. Zebrana wiedza na temat Tatarczego Rynku z pewnością wymaga uzupełnienia o badania archeologiczne na szeroką skalę. Niemniej jednak wyznacza pewne kierunki, w które należałoby się zwrócić. Upowszechnianie dziejów Tatarczego Rynku pozwoli na większe zrozumienie historii Starego Miasta w Sieradzu. Jego niepozorność i tajemniczość połączona z liczbą elementów, które tworzyły to miejsce, czyni je wyjątkowym i wartym dalszego odkrywania.

Słowa kluczowe

EN

Tatarczy Market Square; Sieradz; Old Town; urban planning; architecture

PL

Tatarczy Rynek; Sieradz; Stare Miasto; urbanistyka; architektura

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
• Czasopismo: Architectus
• Rocznik: 2021
• Tom: Nr 2 (66)
• Strony: 17--26
• Opis fizyczny: Bibliogr. 19 poz., il.

Twórcy

autor

Sowała Adriana

• https://orcid.org/0000-0002-1497-088X

Bibliografia

• [1] Ruszkowski A., Rozwój terytorialny Sieradza na przestrzeni dziejów, “Na Sieradzkich Szlakach” 1996, nr 2, 11–18.
• [2] Kalinowski W., Trawkowski S., Studium historyczne do planu zagospodarowania przestrzennego miasta Sieradza, Warszawa 1956.
• [3] Pogorzelski W., Sieradz, Drukarnia Diecezjalna we Włocławku, Włocławek 1927.
• [4] Dunin-Wąsowiczowa A., Sieradz, [in:] H. Rutkowski (red.), Atlas historyczny Polski. Województwo sieradzkie i województwo łęczyckie w drugiej połowie XVI wieku, Instytut Historii PAN, Warszawa 1998, 84–90.
• [5] Salm J., Wesołowski J., I. Polityka konserwatorska, [in:] Sieradz. Skrócone studium historyczno­urbanistyczne, Regionalny Ośrodek Studiów i Ochrony Środowiska Kulturowego, Łódź 1995 [manuscript].
• [6] Grzybkowski A., Wczesnogotycki kościół i klasztor dominikański w Sieradzu, PWN, Warszawa 1979.
• [7] Ruszkowski A., Tatarczy Rynek w Sieradzu, “Na Sieradzkich Szlakach” 2007, nr 4, 28.
• [8] Kurowicz P., Sprawozdanie z prac archeologicznych przeprowadzonych na terenie zespołu podominikańskiego w Sieradzu w 2007 roku, “Sieradzki Rocznik Muzealny” 2008, t. 11, 59–77.
• [9] Olszacki T., Rejon Wzgórza Zamkowego w Sieradzu w świetle dotychczasowych badań archeologicznych (VIII/IX – do około połowy XIV wieku). Zarys problematyki, “Sieradzki Rocznik Muzealny” 2013, t. 14, 7–23.
• [10] Urbański M., Sprawozdanie z prac archeologicznych prowadzonych podczas robót ziemnych na rynku w Sieradzu, st. 6 w trakcie rewitalizacji Starego Miasta w 2010 r., “Sieradzki Rocznik Muzealny” 2013, t. 14, 35–49.
• [11] Sowina U., Sieradz – układ przestrzenny i społeczeństwo miasta w XV–XVI w., PAN, Instytut Historii Kultury Materialnej, Warszawa–Sieradz 1991.
• [12] Strasbourg, Situations Plan von der Stadt Siradz und wo daselbst nach Lit. A. ein grosses Koenigl. Getraide Friedens Magazin erbauet werden kann (zum Bericht des Boetheke vom 4ten August 1796, Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie, Zbiór kartograficzny, sygn. 48-4.
• [13] Plan miasta Sieradza w Guberni Warszawskiej w Powiecie Sieradzkim położonego z 1823 r., [in:] U. Sowina, Sieradz – układ przestrzenny i społeczeństwo miasta w XV–XVI w., PAN, Instytut Historii Kultury Materialnej, Warszawa–Sieradz 1991.
• [14] Łaszczewska T., Sieradz lokacyjny w świetle dotychczasowych badań archeologicznych, “Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi”, Seria Archeologiczna nr 7, Sieradz–Łódź 1962, 153–224.
• [15] Kamiński Z., Fragment planu Sieradza z 1846 r., “Na Sieradzkich Szlakach” 2012, nr 4, 22–23.
• [16] Sieradz z początku XX wieku, K. Liszewska(oprac.), http://kalisz.liszewski.info/index.php/2014/sieradz-z-poczatku-xx-wieku) [accessed: 16.05.2021].
• [17] Miasto – ośrodek historyczny i jego zabudowa, I. Rybka-Ceglecka (oprac.), https://zabytek.pl/pl/obiekty/bystrzyca-klodzka-miasto-osrodek-historyczny-i-jego-zabudowa [accessed: 15.03.2021].
• [18] Zespół kościoła ewangelickiego w Bystrzycy Kłodzkiej został zaprojektowany przez wybitnego architekta Karla Friedricha Schinkla,I. Rybka-Ceglacka (oprac.), https://zabytek.pl/pl/obiekty/bystrzyca-klodzka-szkola-ewangelicka-ob-muzeum-filumenistyczne [accessed: 10.03.2021].
• [19] Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Bystrzyca Kłodzka na lata 2016–2021. Załącznik nr 1 do Uchwały nr XXIX/244/16 Rady Miejskiej w Bystrzycy Kłodzkiej z dnia 7 września 2016 roku, http://bip.ug-bystrzycaklodzka.dolnyslask.pl/dokument_druk.php?id­dok=7647&idmp=0&r= [accessed: 15.03.2021].

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2021).