Metoda sejsmiczna. Perspektywy i potrzeby w świetle wyzwań, jakie polskim naukowcom i inżynierom niesie odkrywanie i eksploatacja gazu z formacji łupkowych

• Autorzy: Jędrzejowska-Tyczkowska H.

Warianty tytułu

EN

The seismic method. Prospects and needs in view of the challenge put out to the Polish scientists and engineers due to discovery and extraction of shale gas

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W rozdziale przedstawiono krótki przegląd możliwości metody sejsmicznej w ujęciu chronologicznym - w świetle wyzwań, które pojawiają się wraz z upływem czasu, poszerzaniem się wiedzy o budowie ośrodka geologicznego oraz lawinowo wzrastającym zapotrzebowaniem na nowe źródła energii. Geofizyka, nauka o właściwościach fizycznych Ziemi, jest dziedziną stosunkowo młodą. Klimat i temperatura, ukształtowanie powierzchni, sieć rzeczna, bliskość dużych akwenów wodnych, a więc wszystko, co postrzegamy wprost oraz budowa wnętrza naszej planety to czynniki, które w decydujący sposób zaważyły na dziejach ludzkości. Głód wiedzy i potrzeba poznania mechanizmów funkcjonowania i samej struktury Ziemi wpłynęły na rozwój nauk matematyczno-fizycznych, co stworzyło doskonałą platformę dla badań w dziedzinie geofizyki - fizyki Ziemi. Początkowa motywacja, ciekawość i strach przed siłami natury, zyskała z czasem potężnego partnera w postaci chęci wykorzystania bogactw naturalnych planety. Współistnienie tych czynników wpłynęło na wyodrębnienie z nauk matematyczno-fizycznych i przyrodniczych zupełnie niezależnej dziedziny - geofizyki. Pierwszą na świecie strukturą akademicką, w której nazwie znalazło się słowo „geofizyka”, była utworzona na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie w dniu 1 listopada 1895 r. Katedra Geofizyki Matematycznej i Meteorologii. Kierownikiem Katedry został mianowany prof. Pius Rudzki, autor znakomitego wydanego w roku 1909 dzieła pt. „Fizyka Ziemi”.

EN

The article presents a short review of possibilities of seismic methods in chronological order, in view of the challenges which appear with time, expanding knowledge on geological media construction and increasing demand for new energy resources.

Słowa kluczowe

PL

gaz łupkowy; eksploatacja; metoda sejsmiczna

EN

shale gas; shale gas exploitation; shale gas exploration; seismic method

• Wydawca: Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Prace Naukowe Instytutu Nafty i Gazu
• Rocznik: 2012
• Tom: nr 183
• Strony: 43--69
• Opis fizyczny: Bibliogr. 29 poz., rys., wykr., zdj.

Twórcy

autor

Jędrzejowska-Tyczkowska H.

Bibliografia

• 1. Atkinson J., Davis T.L.: Multi-component time-lapse monitoring of two hydraulic fracture stimulations In the Pouce Coupe Field unconventional reservoir. First Break, 2011, vol. 29, pp. 91-97.
• 2. Avseth P., Draege A., Van Wijngaarden A.J., Johansen T.A., Jorstad A.: Shale rock physics and implications for AVO analysis: A North Sea demonstration. The Leading Edge, 2008, vol. 27, pp. 788-797.
• 3. Goodway B., et al.: Seismic Petrophysics and isotropic — anisotropic AVO methods for unconventional gas exploration. The Leading Edg, 2010, vol. 29, no. 12.
• 4. Mustafayev I., Davis T.L.: Lithology and fluid discrimination using P-wave AVO attributes in the Delhi Field, Louisiana. First Break, 2011, vol. 29, pp. 83-89.
• 5. Jędrzejowska-Tyczkowska H., Żukowska K., Żuławiński K., Misiarz P., Bartoń R.: Nowe techniki przetwarzania i interpretacji danych sejsmicznych w zastosowaniu do określenia szczegółowej budowy złoża ropy Radoszyn. Przegląd-Geologiczny, 2001, vol. 49, nr 10/1.
• 6. Jędrzejowska-Tyczkowska H. i zespół: Przeprowadzenie prototypowej interpretacji interdyscyplinarnej dla określenia nasycenia budowli organicznych Nieczajnej — etap II. Archiwum IGNiG, 2001.
• 7. Jędrzejowska-Tyczkowska H., Żukowska K., Winiarska A.: Model prędkości do migracji głębokościowej. Algorytm i przykład realizacji. Materiały Konferencji Wydziału GGiOŚ AGH pt. Nauki o Ziemi w badaniach podstawowych, złożowych i ochronie środowiska na progu XXI wieku — czerwiec 2001, Kraków, str. 125-129, poz. bibliogr. 1.
• 8. Jędrzejowska-Tyczkowska H., Bartoń R.: Modelowanie wariogramu —jedna z możliwości oceny anizotropii ośrodka geologicznego. Prace IGNiG, 2002, nr 116. Sekcja I, str. 157.
• 9. Jędrzejowska-Tyczkowska H.: Nowoczesna sejsmika platformą interdyscyplinarnego dialogu w procesie poszukiwań węglowodorów. Materiały II Międzynarodowej Konferencji Naukowo-Technicznej SITPNiG, Bóbrka, 23-25 maj 2002, str. 95.
• 10. Jędrzejowska-Tyczkowska H., Leginowicz A., Żukowska K.: Analiza danych sejsmicznych w aspekcie określenia występowania anizotropii prędkości w rejonie rowu tektonicznego Witaszyce-Jarocin. Prace INiG, 2004, nr 130. Sekcja II, str. 189.
• 11. Jędrzejowska-Tyczkowska H., Leginowicz A., Misiarz P., Żuławiński K.: Wpływ anizotropii na odwzorowanie strukturalne powierzchni czerwonego spągowca w rejonie Witaszyce—Jarocin—Lutynia. Prace INiG, 2004, nr 130, Sekcja II.
• 12. Jędrzejowska-Tyczkowska H., Misiarz P., Bartoń R., Żuławiński K.: Sejsmika 4D z perspektywy polskich potrzeb i możliwości. Prace INiG, 2004, nr 130. Sekcja II, str. 167.
• 13. Jędrzejowska-Tyczkowska H.: Anizotropia w sejsmice. Materiały Międzynarodowej Konferencji Naukowo-Technicznej Geopetrol, Zakopane 2006, Panel dyskusyjny, str. 1007-1011.
• 14. Jędrzejowska-Tyczkowska H.: Integrated Studies of the Fractures Induced Anisotropy of Devonian Carbonates in the South Eastern Poland. The 12th International Workshop on Seismic Anisotropy, 22-27 October 2006, Beijing, China. Expanded abstracts. p. 153.
• 15. Jędrzejowska-Tyczkowska H., Bartoń R., Żukowska K.: Анизотропия или частично упорябченная разноробность. Материалы Научно-практической Конференции <<ГАЛЬПЕРИНСКИЕ ЧТЕНИЯ - 2006>> н.т. <<ВСП и трехмерные системы наблюдений в сейсморазведке>>. 26-30 ноябрь 2006 Москва ОАО <<ЦГЭ>>.
• 16. Jędrzejowska-Tyczkowska H.: lnwersja sejsmiczna, akustyczna i elastyczna fal podłużnych, konwertowanych i poprzecznych w zagadnieniach interpretacji złożowej. Prace INiG, 2009, nr 160.
• 17. Jędrzejowska-Tyczkowska H. i inni: Ocena anizotropii w rzeczywistym ośrodku geologicznym na podstawie danych sejsmicznych i pionowego profilowania sejsmicznego. Teoria, modele, zastosowanie praktyczne. Archiwum INiG, 2009.
• 18. Jędrzejowska-Tyczkowska H.: Sejsmika 4D — najefektywniejsze narzędzie monitorowania i weryfikacji w zadaniach sekwestracji CO2. Prace Naukowe INiG, 2010, nr 166, s. 1-89.
• 19. Jędrzejowska-Tyczkowska H.: Rozpoznanie formacji i struktur do bezpiecznego geologicznego składowania CO2 wraz z programem ich monitorowania. Zadanie 1.1.18. Opracowanie programu monitoringu dla wytypowanych składowisk. Archiwum INiG, 2010.
• 20. Jędrzejowska-Tyczkowska H., Malaga M., Żukowska K.: Dynamic seismic velocity modelling. First Break, 2011, vol. 29, pp. 73-76.
• 21. Kalinina A V., Ammosov S.M., Volkov N.V.: Microseismic identification of geological and tectonic structures. Geologica Carpathica, August 2009, vol. 60, no. 4, pp. 331-338.
• 22. Katahara K.: What is shale to a petrophysicist? The Leading Edge, 2008, vol. 27, pp. 738-741.
• 23. Kiersnowski H., Górecki W.: Formacja „tight gas". Przegląd Gazowniczy, czerwiec 2010.
• 24. Marker R., Batzle M.: Effective stress coefficient in shales and its applicability to Eaton's equation. The Leading Edge, 2008, vol. 27, pp. 798-804.
• 25. Ozdemir H., Flanagan K., Tyler E.: Litology and hydrocarbon mapping from multicomponent seismic data. Geophysical Prospecting, 2010, vol. 58, pp. 297-306.
• 26. Pervukhina M., Dewhurst D., Gurevich B., Kuila U., Siggins T., Raven M., Hege M., Bolas N.: Stress-dependent elastic properties of shales: Measurement and modeling. The Leading Edge, 2008, vol. 27, pp. 772-779.
• 27. Storvoll V., Brevik I.: Identifying time, temperature, and mineralogical effects on chemical compaction in shales by rock physics relations. The Leading Edge, 2008, vol. 27, pp. 750-756.
• 28. Vanorio T., Mukerji T., Mavko G.: Emerging methodologies to characterize the rock physics properties of organic-rich shales. The Leading Edge, 2008, vol. 27, pp. 780-787.
• 29. Wenk H.R., Voltolini M., Kern H., Popp T., Mazurek M.: Anisotropy in shale from Mont Terri. The Leading Edge, 2008, vol. 27, pp. 742-748.