Zastosowanie metody "trzech pytań" w planowaniu rozwoju zrównoważonego korytarza Wisłoka w Rzeszowie

• Autorzy: Ćwik A.

Identyfikatory

DOI

10.7862/rb.2014.46

Warianty tytułu

EN

The application of "three questions" method for planning of the Wisłok river corridor sustainable development

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy zaprezentowano projekt metody, możliwej do wykorzystania w diagnozie zgodności zagospodarowania przestrzennego z wymogami rozwoju zrównoważonego. Ocena taka jest niezbędna, gdyż narzuca ją polskie prawodawstwo dotyczące planowania przestrzennego. W praktyce nie jest jednak stosowana ze względu na brak prostego narzędzia diagnostycznego. Zaproponowana metoda wskazuje, które z pośród trzech wymiarów rozwoju zrównoważonego: przyrodniczego, społecznego i ekonomicznego są realizowane lub nie w zagospodarowaniu przestrzennym. Jako obszar testowy dla opracowanej metody wybrano korytarz rzeczny Wisłoka w Rzeszowie, pełniący istotne funkcje przyrodnicze w strukturze miasta, wymagający szczególnie starannego planowania przestrzennego. Wyniki analizy wskazują, że w obszarze badań przeważa zagospodarowanie zrównoważone – z ponad 70% udziałem w powierzchni, a obszary zagospodarowane w sposób niezrównoważony to jedynie 13%. Współcześnie obserwuje się jednak w tym terenie niekorzystne zjawiska, mogące zmienić powyższe stosunkowo korzystne wyniki oceny.

EN

The article presents preliminary tool possible to use in diagnosing of spatial arrangement compliance with the requirements of sustainable development. Such an evaluation is essential, since it is imposed by Polish spatial planning legislation. In practice, however, is not applied due to lack of a simple diagnostic method. The proposed method shows which from among the three dimensions of sustainable development: the environmental, social and economic are realized in spatial arrangement. The Wisłok river corridor in Rzeszow was selected as a testing area for the developed method. The area plays many important environmental functions in the structure of the city. That is why it requires particularly careful planning. The results of the analysis indicate that in the area of research prevails spatial arrangement compatible with sustainable development idea – more than 70% of the surface. Areas managed in an unsustainable way is only 13%. Today, however, there are further conflict situations violating sustainable development dimensions observed in this area. That may change the above relatively favorable evaluation results.

Słowa kluczowe

PL

zagospodarowanie przestrzenne; rozwój zrównoważony; korytarz rzeczny; Rzeszów; metoda trzech pytań

EN

land development; sustainable development; river corridor; Rzeszów; three questions method

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej
• Czasopismo: Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury / Journal of Civil Engineering, Environment and Architecture
• Rocznik: 2014
• Tom: z. 61, nr 3/I
• Strony: 53--61
• Opis fizyczny: Bibliogr. 14 poz., il.

Twórcy

autor

Ćwik A.

• Uniwersytet Rzeszowski, Wydział Biologiczno-Rolniczy, Katedra Agrobiologii i Ochrony Środowiska

Bibliografia

• [1] Komisja Europejska.: Komunikat Komisji. Europa 2020. Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu, Bruksela, 3.03.2010, http://ec.europa.eu/eu2020/pdf/1_PL_ACT_part1_v1.pdf [dostęp: 9 maja 2014 r.].
• [2] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Dz.U. 1997 nr 78 poz. 483.
• [3] Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska, Dz.U. 2001 nr 62 poz. 627.
• [4] Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, Dz.U. 2003 nr 80 poz. 717.
• [5] Ćwik A.: Rozwój zrównoważony a konflikty w potencjalnym zagospodarowaniu górskiego terenu podmiejskiego, [w:] Z. Strzelecki, P. Legutko-Kobus red.: Gospodarka regionalna i lokalna a rozwój zrównoważony, Studia KPZK PAN, t. CLII., 2013, s. 198-205.
• [6] Fogel P.: Wskaźniki oceny polityki i gospodarki przestrzennej w gminach, Biul. KPZK PAN, z. 250, 2012, ss. 275.
• [7] Zbierska A., Przybyła Cz., Zbierska J.: Analiza wskaźników zrównoważonego rozwoju w gospodarce przestrzennej na poziomie lokalnym, [w:] A. Maciejewska red., Gospodarka przestrzenna w świetle wymagań strategii zrównoważonego rozwoju, Studia KPZK PAN, t. CXLII. 2012, s. 157-175.
• [8] Kistowski M.: Regionalny model zrównoważonego rozwoju i ochrony środowiska a strategie rozwoju województw, Uniwersytet Gdański, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Gdańsk-Poznań, 2003, ss. 392.
• [9] Ćwik A.: Rzeka – atut czy przeszkoda w rozwoju zrównoważonym miasta? [w:] R. Janikowski red.: Planowanie przestrzenne - jako instrument rozwoju zrównoważonego. Przypadek Rzeszowa, Studia KPZK PAN, (w druku).
• [10] Ćwik A.: Metoda „trzech pytań” – próba oceny zgodności zagospodarowania przestrzennego z ideą rozwoju zrównoważonego, [w:] J. Dziopak, D. Słyś, A. Stec red.; INFRAEKO 2014. Nowoczesne miasta. Infrastruktura i środowisko. IV Międzynarodowa Konferencja Naukowo-Techniczna. Politechnika Rzeszowska. Katedra Infrastruktury i Ekorozwoju, Rzeszów-Kraków, 2014, s. 71-75.
• [11] Ćwik A.: Rola doliny Wisłoka w Rzeszowie w opinii mieszkańców miasta, Architektura Krajobrazu, 24, 2009, s. 65-70.
• [12] Kołodziejski J.: Wstępna koncepcja polityki przestrzennego zagospodarowania kraju, CUP, 1995, Warszawa.
• [13] Uchwała Nr 239 Rady Ministrów z dnia 13 grudnia 2011 r. w sprawie przyjęcia Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030, M.P. 2012 nr 0 poz. 252.
• [14] Gazeta Wyborcza: Rzeszowianie nie chcą wieżowców nad Wisłokiem, 2013, http://rzeszow.gazeta.pl/rzeszow/2029020,34962,15035530.html [dostęp: 28 listopada 2013 r.]