Wykorzystanie nowych technologii w uzbrojeniu a prawa człowieka

• Autorzy: Cyrkun Katarzyna

Identyfikatory

DOI

10.37055/sbn/163580

Warianty tytułu

EN

Use of new technologies in arms and human rights

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Rewolucja informatyczna zasadniczo zmieniła styl życia ludzi w prawie wszystkich sferach. Postęp w nauce oraz technologii stwarza zarówno szanse, jak i zagrożenia dla międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa. Analiza prawnych oraz moralnych aspektów związanych z wykorzystaniem innowacyjnych systemów uzbrojenia jest szczególnie istotna, ponieważ to te obszary będą decydować o ich wprowadzeniu. Praca stanowi analizę wybranych zagadnień związanych z wykorzystaniem innowacyjnych systemów uzbrojenia, a szczególnie prawnych i etycznych aspektów, ponieważ mają one istotny wpływ na przyszłość rozwoju nowych rodzajów broni. Celem artykułu jest określenie zgodności regulacji prawnych z wykorzystaniem innowacyjnych systemów uzbrojenia oraz dokonanie analizy tego jaki wpływ ma ich stosowanie na prawa człowieka. Dodatkowym celem pracy jest skupienie się na pojęciu godności człowieka w odniesieniu do innowacji technologicznych. Główny problem badawczy pracy określono w formie pytania: Czy wykorzystanie autonomicznych systemów bojowych jest zgodne z prawami człowieka? W pracy przyjęto hipotezę główną, która zakłada, iż wykorzystanie innowacyjnych systemów wojskowych opartych na sztucznej inteligencji może przyczynić się do łamania praw człowieka. Przy opracowaniu niniejszej pracy posłużono się bogatą literaturą z zakresu robotyki, psychologii oraz prawa. Została wykorzystana literatura krajowa oraz zagraniczna, jednak w większości praca oparta jest na pozycjach zagranicznych, ponieważ w Polsce obrany temat nie został szeroko przedstawiony. W pracy zastosowano metodę instytucjonalno–prawną wykorzystaną do przedstawienia prawnych aspektów związanych z innowacyjnymi systemami uzbrojenia. Wykorzystano także metodę analizy systemowej, która miała na celu określenie militarnego znaczenia innowacyjnych systemów uzbrojenia poprzez rozpoznanie oraz rozważenie dostępnych informacji i porównanie przewidywanych dalszych następstw i skutków związanych z jej wykorzystaniem. Rozwój innowacyjnych systemów uzbrojenia jest nieunikniony, ponieważ ściśle wiąże się z rozwojem technologii oraz sztucznej inteligencji.

EN

The IT revolution has fundamentally changed the lifestyle of people in almost all spheres. Advances in science and technology create both opportunities and threats to international peace and security. The analysis of the legal and moral aspects related to the use of innovative weapon systems is particularly important, because these areas will decide on their introduction. The work is an analysis of selected issues related to the use of innovative weapon systems, especially legal and ethical aspects, because they have a significant impact on the future development of new types of weapons. The aim of the article is to determine the compliance of legal regulations with the use of innovative weapon systems and to analyze the impact of their use on human rights. An additional aim of the work is to focus on the concept of human dignity in relation to technological innovations. The main research problem of the work was defined in the form of a question: Is the use of autonomous combat systems compatible with human rights? The main hypothesis was adopted in the work, which assumes that the use of innovative military systems based on artificial intelligence may contribute to the violation of human rights. In the development of this work, extensive literature in the field of robotics, psychology and law was used. Domestic and foreign literature has been used, but most of the work is based on foreign items, because the topic has not been widely presented in Poland. The paper uses the institutional and legal method used to present the legal aspects related to innovative weapon systems. The system analysis method was also used, which aimed to determine the military significance of innovative weapon systems by identifying and considering available information and comparing the expected further consequences and effects related to its use. The development of innovative weapon systems is inevitable because it is closely related to the development of technology and artificial intelligence.

Słowa kluczowe

PL

autonomiczny system uzbrojenia; innowacyjny system uzbrojenia; nowe technologie; prawo międzynarodowe; prawa człowieka; sztuczna inteligencja

EN

autonomous weapon system; innovative weapon system; new technologies; international law; human rights; artificial intelligence

• Wydawca: Wojskowa Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego
• Czasopismo: Studia Bezpieczeństwa Narodowego
• Rocznik: 2023
• Tom: R. 13, Nr 27
• Strony: 57--69
• Opis fizyczny: Bibliogr. 42 poz.

Twórcy

autor

Cyrkun Katarzyna

• Wojskowa Akademia Techniczna

• https://orcid.org/0000-0002-7200-0603

Bibliografia

• [1] Alston P. G., Lethal Robotic Technologies: The Implications for Human Rights and International Humanitarian Law, ,,Journal of Law, Information & Science” 2012, nr 21.
• [2] Alston P. G., Report of the Special Rapporteur on extrajudicial, summary or arbitrary executions, wyd. United Nations, New York 2010.
• [3] Asaro P., What Should We Want from a Robot Ethic, ,,International Review of Information Ethics’’ 2006, nr 12.
• [4] Asimov I., I, robot, wyd. The Gnome Press, New York 1950.
• [5] Bar G., Robot personhood, czyli po co nam antropocentryczna sztuczna inteligencja?, [w:] L. Lai, M. Świerczyński (red.), Prawo sztucznej inteligencji, wyd. C.H. Beck, Warszawa 2020.
• [6] Bober W. J., Czy korzystanie z bojowych bezzałogowych pojazdów latających jest moralnie problematyczne? [w:] K. Kowalczewska, J. Kowalewski (red.), Systemy dronów bojowych. Analiza problemów i odpowiedź społeczeństwa obywatelskiego, wyd. Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2015.
• [7] BS 8611:2016, ethical design and application of robots, https://www.machinebuilding.net/bs86112016-ethical-design-and-application-of-robots, [dostęp: 15.04.2022 r.].
• [8] Co to jest protokół IEEE?, https://www.netinbag.com/pl/internet/what-is-ieee-protocol.html, [dostęp: 15.04.2022 r.]
• [9] CORDIS, Regulating Emerging Robotic Technologies in Europe: Robotics facing Law and Ethics [online]. Dostępne pod adresem:https://cordis.europa.eu/article/id/92136-the-laws-and-ethics-of-robotics/pl, [dostęp: 14.03.2023].
• [10] Coupland R. M., Towards a determination of which weapons cause ,,superfluous injury or unnecessary suffering” 1997, nr 9.
• [11] Dinstein Y., The Conduct of Hostilities under Law of Armed Conflict, wyd. Cambridge University Press, Cambridge 2004.
• [12] Douhet G., The Command of the Air, Alabama 1921.
• [13] Dworecki S., Od konfliktu do wojny, wyd. BUWIK, Warszawa 1996.
• [14] Dyrektywa Departamentu Obrony Stanów Zjednoczonych z dnia 21 listopada 2012 r. Autonomy in Weapon Systems, nr 3000.09 [online]. Dostępne pod adresem: https://www.esd.whs.mil/portals/54/documents/dd/issuances/dodd/300009p.pdf, [dostęp: 13.03.2023].
• [15] Fehler W., Sztuczna inteligencja - szansa czy zagrożenie, „Studia Bobolanum” 2017, nr 3.
• [16] Grayson K., Special Section - Politics and War: Ethics, Opinion and Logics Six Theses on Targeted Killing, ,,Politics’’ 2012, nr 31.
• [17] Grossman D., On Killing: The Psychological Cost of Learning to Kill in War and Society, wyd. Back Bay Books, New York 1996.
• [18] Grzebyk P., Odpowiedzialność karna za nielegalne ataki dokonywane za pomocą statków bezzałogowych (w:) M. Szuniewicz (red.), Automatyzacja i robotyzacja współczesnego pola walki wyzwaniem dla prawa międzynarodowego, wyd. Wydawnictwo Akademickie AMW, Gdynia 2015.
• [19] Harari Y.N., 21 lekcji na XXI wiek, wyd. Wydawnictwo Literackie, Kraków 2018.
• [20] Heyns C., Report of the Special Rapporteur on extrajudicial, summary or arbitrary executions [online]. Dostępne pod adresem: www.ohchr.org/Documents/HRBodies/HRCouncil/Regular-Session/Session23/A-HRC-23-47_en.pdf, [dostęp: 10.03.2023 r.].
• [21] Jóźwiak K., Cieślak E., Użycie samolotów bezzałogowych w działaniach taktycznych wojsk lądowych, wyd. AON, Warszawa 1998.
• [22] Karpowicz J., Kozłowski K., Bezzałogowe aparaty latające i miniaturowe aparaty latające, wyd. AON, Warszawa 2003.
• [23] Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej sporządzona 7 grudnia 2000 r. w Nicei, (Dz. Urz. UE 2016, C 202).
• [24] Koch E. R., Licencja na zabijanie. Komanda śmierci tajnych służb, wyd. Czarna Owca, Warszawa 2015.
• [25] Kolb R., Advanced Introduction to International Humanitarian Law, wyd. Edward Elgar Publishing, Northampton 2014.
• [26] Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności sporządzona 4 listopada 1950 r. w Rzymie, zmieniona następnie Protokołami nr 3, 5 i 8 oraz uzupełniona Protokołem nr 2., (Dz.U. 1977, nr 38, poz. 167).
• [27] Konwencja o zakazie lub ograniczeniu użycia pewnych broni konwencjonalnych, które mogą być uważane za powodujące nadmierne cierpienia lub mające niekontrolowane skutki, wraz z załącznikami, sporządzona w Genewie dnia 10 października 1980 r., (Dz.U. 1984, nr 23, poz. 104).
• [28] Makowski P., Autonomia w etyce I. Kanta (próba interpretacji historystycznej), ,,Diametros’’ 2006, nr 10.
• [29] Marcinko M., Między humanitaryzmem a koniecznością wojskową - znaczenie zasady proporcjonalności w planowaniu i prowadzeniu operacji militarnych, ,,Polski Rocznik Praw Człowieka i Prawa Humanitarnego’’ 2015, nr 10.
• [30] Mathews R. J., McCormack T., The Influence of Humanitarian Principles in the Negotiation of Arms Control Treaties, „International Review of the Red Cross” 1999, nr 81.
• [31] Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych otwarty do podpisu w Nowym Jorku dnia 19 grudnia 1966 r., (Dz.U. 1977, nr 38, poz. 167).
• [32] Nawrocka A., Jednostka a państwo: rozważania o godności człowieka i obowiązkach obywatela w “De ojficiis” M.T. Cycerona, ,,Studia Philosophiae Christianae’’ 1984, nr 20.
• [33] Netanyahu B., Fighting Terrorism: How Democracies Can Defeat Domestic and International Terrorists, wyd. New York Farrar, Straus i Giroux, New York 1995, s. 20-29.
• [34] Nowakowski M., Od człowieka, dla człowieka. Prawa podstawowe a sztuczna inteligencja, czyli dlaczego powinniśmy o nie walczyć [online]. Dostępne pod adresem: https://finregtech.pl/2021/05/27/od-czlowieka-dla-czlowieka-prawa-podstawowe-a-sztuczna-inteligencja-czylidlaczego-powinnismy-o-nie-walczyc/, [dostęp: 10.03.2023 r.].
• [35] Piechowiak M., Tomasza z Akwinu koncepcja godności osoby ludzkiej jako podstawy prawa Komentarz do rozdziałów 111-113 księgi III Tomasza z Akwinu. Summa contra gentiles, ,,Poznańskie Studia Teologiczne’’ 2003, nr 14.
• [36] Radziejowska M., Kontrowersje wokół dronów, ,,Biuletyn Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych’’ 2013, nr 123.
• [37] Sassòli M., Autonomous Weapons and International Humanitarian Law: Advantages, Open Technical Questions and Legal Issues to Be Clarified, ,,International Law Studies” 2014, nr 90.
• [38] Schmitt M. N., Unmanned Combat Aircraft Systems, and International Humanitarian Law: Simplyfying the OFT Debate, ,,Boston University International Law Journal’’ 2012, nr 30/2.
• [39] Singer P. W., Wired for War: The Robotics Revolution and Conflict in the 21st Century, wyd. The Penguin Press, London 2009.
• [40] Solis G., The Law of Armed Conflict: International Humanitarian Law in War, wyd. Cambridge University, New York 2016.
• [41] Waldron J., Dignity, Rank, and Rights, wyd. Oxford University Press, Oxford 2012.
• [42] Waldron J., What Can Christian Teaching Add to the Debate about Torture?, ,,Theology Today’’ 2006, nr 63.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MEiN, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2022-2023).