Układy wodne w zabytkowych parkach Łodzi

• Autorzy: Wycichowska B.

Warianty tytułu

EN

Bodies of water in the historical parks of Łódź

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Najbardziej wartościowe układy wodne w historycznych parkach łódzkich mają charakter odtworzeniowy (przywrócone w ramach rewitalizacji w latach 90. XX w.). W połowie XIX w., gdy zaczęły powstawać parkowe układy wodne, doceniano nie tylko ich wartość estetyczną, ale także atrakcyjność funkcjonalną. W przypadku Łodzi układy wodne były niejako narzucone a priori powstającym parkom i ogrodom rezydencjonalnym przemysłowców, ponieważ przynajmniej w początkowym okresie industrializacji sąsiadowały one z fabrykami zasilanymi energią wodną, co wymuszało ich nadrzeczną lokalizację (zwłaszcza w dolinach Łódki i Jasienia). W artykule przedstawiono układy wodne najbardziej cennych, chronionych wpisem do rejestru, parków miejskich Łodzi.

EN

The most valuable bodies of water in the historical parks of Łódź are forms which have been recreated (part of the revitalization process in the 1990’s). In the mid-19th century, when park water forms started to appear, not only their aesthetic value was appreciated, but also their functional attractiveness. In the case of Łódź, the existence of water installations was in a way natural in the industrialists’ residence parks and gardens, because at the initial stage of industrialization the residences were built in the direct vicinity of water-powered factories, which had to be erected on rivers (mainly in the valleys of the Łódka and Jasień rivers). The article presents water forms in the most valuable, registered city parks in Łódź.

Słowa kluczowe

PL

najcenniejsze układy wodne; odtworzone formy wodne; wartość estetyczna; funkcjonalność

EN

most valuable bodies of water; recreated water forms; aesthetic value; functionality

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej im. Tadeusza Kościuszki
• Czasopismo: Czasopismo Techniczne. Architektura
• Rocznik: 2012
• Tom: R. 109, z. 6-A
• Strony: 213--222
• Opis fizyczny: Bibliogr. 29 poz., il.

Twórcy

autor

Wycichowska B.

• Instytut Architektury i Urbanistyki, Wydział Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska, Politechnika Łódzka

Bibliografia

• Atlas ptaków lęgowych Łodzi, (red.) T. Janiszewski, J. Markowski, Z. Wojciechowski, Łódź 2009.
• BARANOWSKI B., O dawnej Łodzi, Łódź 1976.
• BIEŻANOWSKI W., Łódka i inne rzeki łódzkie, Łódź 2001.
• BONISŁAWSKI R., PODOLSKA J., Spacerownik Łódzki, Biblioteka „Gazety Wyborczej”, Łódź 2007.
• Dokumentacja ewolucji układu funkcjonalno-przestrzennego parku im. A. Mickiewicza w Łodzi, niepublikowane, Łódź 1983.
• Dokumentacja ewolucji układu funkcjonalno-przestrzennego parku Źródliska w Łodzi, Łódź 1983.
• Ewidencja Parku im. W. Hibnera w Łodzi, niepublikowane, Łódź 1993.
• JANUCHTA-SZOSTAK A., Woda w miejskiej przestrzeni publicznej. Modelowe formy zagospodarowania wód opadowych i powierzchniowych, Poznań 2011.
• JASKULSKI M., Stare fabryki Łodzi, Łódź 1995.
• KORYTOWSKA A., Ogrody artystyczne miasta Łodzi, praca seminaryjna, Uniwersytet Łódzki, Łódź 1952.
• KOTER M., KULESZA M., PUŚ W., PYTLAS S., Wpływ wielonarodowego dziedzictwa kulturowego Łodzi na współczesne oblicze miasta, Łódź 2005.
• LEWICKI S., Kariera miasta Łodzi, Warszawa 1978.
• mj, Będą czyścić staw na Zdrowiu, „Express Ilustrowany”, 19.08.2009.
• MR, Na stawie na Zdrowiu nie ma już łabędzi, „Express Ilustrowany”, 29.08.2011.
• NOWAK A., Parki miejskie w przestrzeni Łodzi, [w:] Łódź. Wybrane zagadnienia zagospodarowania przestrzennego, (red.) T. Marszał, Łódź 2006.
• NOWICKA-REJZNER U., Znaczenie małych cieków wodnych dla kształtowania środowiska miejskiego na przykładzie Krakowa, Kraków 2001.
• Ogrody nad Łódką, (red.) R. Olaczek, Łódź 2010.
• OJRZYŃSKA G., Rola Ogrodnika Miejskiego w systemie zarządzania terenami zieleni na przykładzie 15-letnich doświadczeń w Łodzi, [w:] Zieleń naturalne bogactwo miasta. Zasady gospodarowania i ochrona. Materiały pokonferencyjne, (red.) E. Olesiejuk, J. Piotrowiak, Toruń 2005.
• Park Julianowski umiastowiony, w pałacu Heinzlów będzie urządzony miejski dom wychowawczy, „Ilustrowana Republika” nr 14, 15.01.1938.
• Park Ludowy im. Marszałka Józefa Piłsudskiego 1936-39, Akta Miasta Łodzi, Zarząd Miejski w Łodzi, Wydział Plantacji Miejskich, sygn. 23279.
• Parki i ogrody Łodzi. Park Źródliska I, (red.) R. Olaczek, Łódź 2006.
• Parki Łodzi, (red.) J. Mowszowicz, Łódź 1962.
• PAWLAK W., Patrząc na starą fotografię, Łódź 1973.
• Samorząd Miasta Łodzi w latach 1933-37. Sprawozdanie z Działalności Zarządu miejskiego w Łodzi, Łódź 1938.
• SIERECKA-NOWAKOWSKA B., Rozwój przestrzenny Łodzi przemysłowej u progu XXI wieku w oparciu o dziedzictwo przyrodniczo-kulturowe, Łódź 1999.
• URBANKIEWICZ J., Za płotem Paradyżu, Łódź 1969.
• WILKOSZEWSKI B., Album. Widoki Łodzi, Warszawa 1896.
• WYCICHOWSKA B., Przegląd działań w zakresie ochrony i kształtowania zieleni zabytkowej miasta Łodzi, [w:] Problemy środowiska przyrodniczego miasta. Problemy ekologii krajobrazu, Warszawa–Poznań 2008.
• ZAWILSKI M., Zapełniają się wodą doliny. Rzeki miejskie w krajobrazie Łodzi, [w:] Kronika Miasta Łodzi, Łódź 2008.