Nakaz przeprowadzenia robót budowlanych przy zabytku, który traci walory zabytkowe, a możliwość wykreślenia zabytku z rejestru

Główczewska, Aleksandra; Brzezicki, Tomasz

doi:10.48234/WK80REGISTER

Artykuł - szczegóły

Tytuł artykułu

Nakaz przeprowadzenia robót budowlanych przy zabytku, który traci walory zabytkowe, a możliwość wykreślenia zabytku z rejestru

Autorzy

Główczewska Aleksandra , Brzezicki Tomasz

Treść / Zawartość

Pełne teksty:

Pobierz

Identyfikatory

DOI

10.48234/WK80REGISTER

Warianty tytułu

Order to carry out construction work on a monument that is losing its monumental characteristics and the possibility of removing the monument from the register

Języki publikacji

PL EN

Abstrakty

Przedmiotem artykułu jest analiza wskazanych rozwiązań prawnych w kontekście art. 49 u.o.z. dla zabytku wpisanego do rejestru zabytków, który utracił wartości zabytkowe. Przepis art. 49 ust. 1 u.o.z. zawiera uregulowania odnoszące się wyłącznie do zabytków wpisanych do rejestru zabytków. Zgodnie z przepisem art. 49 ust. 1 u.o.z. wojewódzki konserwator zabytków może wydać decyzję nakazującą osobie fizycznej lub jednostce organizacyjnej posiadającej tytuł prawny do korzystania z zabytku wpisanego do rejestru, wynikający z prawa własności, użytkowania wieczystego, trwałego zarządu albo ograniczonego prawa rzeczowego lub stosunku zobowiązaniowego, przeprowadzenie, w terminie określonym w tej decyzji, prac konserwatorskich lub robót budowlanych przy tym zabytku, jeżeli ich wykonanie jest niezbędne ze względu na zagrożenie zniszczeniem lub istotnym uszkodzeniem tego zabytku. Autorzy dokonali analiz wybranych orzeczeń sądów administracyjnych związanych z ochroną zabytków i szeroko rozumianym procesem inwestycyjnym.

This paper presents an analysis of the indicated legal solutions in the context of Article 49 of the Act on the Protection of Monuments for a monument listed in the register of monuments that has lost its historical value. Article 49(1) of the Act contains regulations that apply exclusively to monuments listed in the register of monuments. According to Article 49(1) of the Act, the provincial conservator of monuments may issue a decision requiring a natural person or organizational unit holding a legal title to use the monument listed in the register, arising from ownership, perpetual usufruct, permanent management, a limited property right, or an obligation relationship, to carry out, within the time specified in that decision, conservation works or construction work on the monument if such actions are necessary due to the risk of destruction or significant damage to the monument. The authors analyzed selected administrative court rulings related to the protection of monuments and the broadly understood investment process.

Słowa kluczowe

zabytek nakaz konserwatora wartości zabytkowe rejestr zabytków

monument conservator’s order historic values register of monuments

Wydawca

Zarząd Główny Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków

Czasopismo

Wiadomości Konserwatorskie

Rocznik

2024

Tom

Nr 80

Strony

31--41

Opis fizyczny

Bibliogr. 55 poz.

Twórcy

autor

Główczewska Aleksandra

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Wydział Prawa i Administracji

https://orcid.org/0000-0002-3898-8822

autor

Brzezicki Tomasz

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Wydział Prawa i Administracji

https://orcid.org/0000-0003-1048-1402

Bibliografia

Opracowania / Secondary sources
1. Adamiak Barbara, Borkowski Jacek, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 2005.
2. Brudnicki Jacek, Skreślenie z rejestru zabytków, [w:] Ochrona zabytków – aspekty materialnoprawne i procesowe. Studium Konserwatorskie, red. Katarzyna Zalasińska, Warszawa 2021.
3. Czerner Olgierd, Wartość autentyzmu w zabytkach, „Ochrona Zabytków” 1974, nr 27.
4. Dobosz Piotr, Administracyjnoprawne instrumenty kształtowania ochrony zabytków, Kraków 1997.
5. Drela Monika, Definicja zabytku nieruchomego w prawie polskim i francuskim, „Ochrona Zabytków” 2008, nr 1.
6. Główczewska Aleksandra, Brak działań właściciela w celu należytej opieki nad zabytkiem nieruchomym a wykreślenie obiektu z rejestru zabytków: przegląd wybranych orzeczeń sądów administracyjnych, „Santander Art and Culture Law Review” 2023, t. 9.
7. Główczewska Aleksandra, Rączka Piotr, Wpis do Gminnej Ewidencji Zabytków: zagadnienia materialnoprawne i proceduralne, [w:] Stosowanie prawa administracyjnego: księga jubileuszowa profesora Andrzeja Matana, red. Grzegorz Łaszczyca, Warszawa–Katowice 2024.
8. Hulimka Jacek, Zabytkowe budynki w stanie awaryjnym, „Przegląd Budowlany” 2022, nr 3–4.
9. Jakubowski Aleksander, Skutki prawne wpisu do gminnejewidencji zabytków, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2022, nr 1.
10. Morawski Lech, Zasady wykładni prawa, Toruń 2006.
11. Pronobis-Gajdzis Małgorzata, Czuczko Jolanta, Jutrzenka-Supryn Dorota, Nowe kierunki w obszarze konserwacji-restauracji zabytkowych kodeksów, „Toruńskie Studia Bibliologiczne” 2015, nr 2.
12. Pruszyński Jacek, Glosa do wyroku NSA z dnia 21 września 1993 r., SA/Po 3224/92, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 1995, nr 5.
13. Rouba Bogumiła Jadwiga, Autentyczność i integralność zabytków, „Ochrona Zabytków” 2008, nr 4.
14. Skorczyńska Ewa, Skutki wszczęcia postępowania w sprawie wpisu do rejestru zabytków dla procesu inwestycyjnego (w świetle wykładni art. 10a ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami), „Przegląd Prawa Publicznego” 2019, nr 2.
15. Ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Komentarz, red. Maksymilian Cherka, Warszawa 2010.
16. Wilk Dariusz, Fałszerstwa dzieł sztuki. Aspekty prawne i kryminalistyczne, Legalis 2015.
17. Witwicki Michał Tadeusz, Kryteria oceny wartości zabytkowej obiektów architektury jako podstawa wpisu do rejestru zabytków, „Ochrona Zabytków” 2007, nr 1.
18. Zalasińska Katarzyna, Prawna ochrona zabytków nieruchomych w Polsce, Warszawa 2010.
19. Zalasińska Katarzyna, Ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Komentarz, Warszawa 2020, komentarz do art. 13, Nb 1, Legalis.
Akty prawne / Legal acts
20. Ustawa z 7 lipca 1994 Prawo budowlane, tekst jednolity: Dz.U. 2024, poz. 725.
21. Ustawa z 11 marca 2004 o podatku od towarów i usług, tekst jednolity: Dz.U. 2023, poz. 1570 ze zm.
22. Ustawa z 14 czerwca 1960 Kodeks postępowania administracyjnego, tekst jednolity: Dz.U. 2024, poz. 572.
23. Ustawa z 23 lipca 2003 o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, tekst jednolity: Dz.U. 2024, poz. 1292.
Orzecznictwo / Judgements
24. Postanowienie NSA z 18.01.2021, II OZ 218/21, LEX nr 3175377.
25. Wyrok NSA w Poznaniu z 21.09.1993, SA/Po 3224/92, LEX nr 10852.
26. Wyrok NSA z 7.02.2013, II OSK 1841/11, LEX nr 1358415.
27. Wyrok NSA z 7.07.2017, I OSK 2668/15, LEX nr 2347631.
28. Wyrok NSA z 9.01.2024, II OSK 694/21, CBOSA.
29. Wyrok NSA z 11.06.1981, SA 820/81, ONSA z 1981, nr 1 poz. 57, także CBOSA.
30. Wyrok NSA z 14.06.2022, II OSK 1848/19, LEX nr 3398645.
31. Wyrok NSA z 18.09.2014, II OSK 634/13, LEX nr 1664492.
32. Wyrok NSA z 21.02.2024, II OSK 1336/21, CBOSA.
33. Wyrok NSA z 23.02.2022, II OSK 584/19, CBOSA.
34. Wyrok NSA z 24.11.2016, II OSK 196/15, LEX nr 2199111.
35. Wyrok NSA z 24.11.2024, II OSK 1076/21, LEX nr 3693405.
36. Wyrok NSA z 25.01.2022, II OSK 1872/21, LEX nr 3335681.
37. Wyrok NSA z 25.05.2011, II OSK 1157/10, LEX nr 1081741.
38. Wyrok NSA z 26.06.2020, II OSK 3589/19, LEX nr 3099693.
39. Wyrok NSA z 27.09.2016, II OSK 3132/14, LEX nr 2167564.
40. Wyrok WSA w Gliwicach z 5.10.2023, II SA/Gl 743/23, CBOSA.
41. Wyrok WSA w Warszawie z 3.01.2019, VII SA/Wa 1257/18, LEX nr 2614365.
42. Wyrok WSA w Warszawie z 8.01.2020, VII SA/Wa 1626/19, LEX nr 3019757.
43. Wyrok WSA w Warszawie z 8.11.2012, I SA/Wa 731/12, LEX nr 1339938.
44. Wyrok WSA w Warszawie z 13.04.2012, I SA/Wa 2053/11, CBOSA.
45. Wyrok WSA w Warszawie z 14.02.2006, I SA/Wa 1089/05, LEX nr 203827.
46. Wyrok WSA w Warszawie z 19.08.2020, VII SA/Wa 2862/19, LEX nr 3077979.
47. Wyrok WSA w Warszawie z 20.02.2018, VII SA/Wa 1019/17, LEX nr 2457322.
48. Wyrok WSA w Warszawie z 20.12.2022, VII SA/Wa 1721/22, LEX nr 3483883.
49. Wyrok WSA w Warszawie z 21.11.2007, I SA/Wa 881/07, LEX nr 463729.
50. Wyrok WSA w Warszawie z 24.08.2017, VII SA/Wa 2320/16, LEX nr 2356283.
51. Wyrok WSA w Warszawie z 28.03.2018, VII SA/Wa 1576/17, LEX nr 2560426.
52. Wyrok WSA w Warszawie z 29.05.2018, VII SA/Wa 1451/17, LEX nr 2747022.
53. Wyrok WSA w Warszawie z 30.03.2021, VII SA/Wa 285/21, LEX nr 3182098.
54. Wyrok WSA w Warszawie z 30.05. 2018, VII SA/Wa 1556/17, LEX nr 2509285.
Źródła elektroniczne / Electronic sources
55. Wytyczne Generalnego Konserwatora Zabytków, https://www.gov.pl/web/kultura/wytyczne-generalnego-konserwatora-zabytkow (dostęp: 11 IX 2024).

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr POPUL/SP/0154/2024/02 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki II" - moduł: Popularyzacja nauki (2025)

Typ dokumentu

Bibliografia

Identyfikator YADDA

bwmeta1.element.baztech-11065972-bbd5-4ceb-a4eb-5dc2cace5ef0