Ocena zawartości azotanów w wodach powierzchniowych obszaru szczególnie zagrożonego zanieczyszczeniami ze źródeł rolniczych

• Autorzy: Rafałowska M.

Warianty tytułu

EN

Estimation of the nitrate content in the surface waters of an area particularly exposed to pollution from agricultural sources

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem badań była ocena stężeń i ładunków azotu azotanowego(V) oraz określenie sezonowych ich zmian w wodach odpływających ze zlewni zakwalifikowanych do obszarów szczególnie narażonych na zanieczyszczenia wód azotanami ze źródeł rolniczych. Uzyskane wyniki świadczą o tym, że intensyfikacja rolniczego użytkowania terenu powoduje wyraźny wzrost stężeń azotu azotanowego(V) w wodach powierzchniowych, szczególnie w wodach drenarskich. Największe stężenia N-NO3 występują zimą (średnio 17,38 mg·dm–3) w wodach drenarskich odpływających z obszaru intensywnie użytkowanego, a najmniejsze w ciekach szczególnie wiosną i latem (0,13÷0,25 mg·dm–3). O ilości ładunku N-NO3 odpływającego ze zlewni rolniczej decydują warunki meteorologiczne, rodzaj systemu melioracyjnego oraz intensywność użytkowania zlewni. Zasadnicza część (około 45%) rocznego ładunku N-NO3 przypada na okres zimowy. Jest to skutkiem intensywnego odpływu azotu wraz z wodami roztopowymi i opadowymi w okresie ograniczonej bioakumulacji. Wyniki badań wskazują na potencjalny negatywny wpływ wód odpływających z terenów rolniczych, szczególnie systemami drenarskimi na wody Jeziora Dobskiego. Ze względu na duże stężenia i ładunki azotanów w wodach dopływających do jeziora można ocenić je jako narażone na eutrofizację. Potwierdza to zasadność uznania tego terenu za obszar, z którego odpływ azotu ze źródeł rolniczych należy ograniczyć.

EN

The aim of the research was to estimate the concentrations and loads of nitrate nitrogen(V) as well as their seasonal changes in the waters flowing from the catchments qualified as areas in particular danger of nitrate pollution from agricultural sources. The obtained results indicate that intensified agricultural utilisation of the area causes a marked increase in the concentrations of nitrate nitrogen(V), in surface waters, particularly in drainage waters. The highest concentrations of N-NO3 occur in winter (on average 17.38 mg·dm–3) in drainage waters flowing from the intensively utilised area, and the lowest in watercourses, particularly in spring and summer (0.13÷0.25 mg·dm–3). The load of N-NO3 flowing from the agricultural catchment depends on the meteorological conditions, the type of drainage system and the intensity of the catchment utilisation. A substantial part (about 45%) of the yearly charge of N-NO3 occurs in wintertime. It is a result of an intensive inflow of nitrogen with the thawing snow and precipitation in the period of limited bioaccumulation. The results of the research indicate a potential negative influence of the waters flowing from agricultural areas, mostly through drainage systems, on the waters of Dobskie Lake. Considering high concentrations and loads of nitrates in the waters flowing into the lake, we can qualify it as exposed to eutrophication. This confirms the importance of regarding the area as one where the flow of nitrogen from agricultural sources ought to be limited.

Słowa kluczowe

PL

wody powierzchniowe; dreny; azotany; zanieczyszczenia rolnicze

EN

surface waters; drains; nitrates; agricultural pollution

• Wydawca: Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Proceedings of ECOpole
• Rocznik: 2008
• Tom: Vol. 2, No. 2
• Strony: 473--478
• Opis fizyczny: Bibliogr. 7 poz., tab.

Twórcy

autor

Rafałowska M.

• Katedra Melioracji i Kształtowania Środowiska, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, pl. Łódzki 2, 10-756 Olsztyn, tel. [phone]

Bibliografia

• [1] Sapek A.: Zagrożenie zanieczyszczenia wód azotem w wyniku działalności rolniczej. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln., 1996, (440), 309-329.
• [2] Durkowski T.: Ocena wód gruntowych i powierzchniowych w bezpośredniej zlewni jeziora Miedwie na podstawie badań monitoringowych w wybranych wsiach, [w:] Zintegrowany monitoring środowiska przyrodniczego. Funkcjonowanie geoekosystemów Polski w warunkach zmian klimatu i róŜnokierunkowej antropopresji. Pr. zbior. Kostrzewski A. i Kolander R. (Red.). UAM, GIOŚ, Poznań 2005, 261-271.
• [3] Koc J.: Wpływ intensywności użytkowania terenu na wielkość odpływu biogenów z obszarów rolniczych. Rocz. Akad. Roln. Poznań 1998, 52(307), 51-63.
• [4] Pietrzak S. i Sapek A.: Monitoring jakości wody gruntowej w zagrodzie wiejskiej i jej otoczeniu. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln., 1998, (458), 495-504.
• [5] DYREKTYWA 1991: Dyrektywa Rady 91/676/EWG z dnia 12 grudnia 1991 r. w sprawie ochrony wód przed zanieczyszczeniem powodowanym przez azotany pochodzące ze źródeł rolniczych.
• [6] Koc J., Solarski K. i Rochwerger A.: Wpływ systemu melioracyjnego na wielkość i sezonowość odpływu azotanów z gleb uprawnych. J. Elementol., 2005, 10(2), 349-358.
• [7] Koc J. i Szymczyk S.: Wpływ intensyfikacji rolnictwa na odpływ z gleb azotu mineralnego. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln., 2003, (494), 175-181.