Dichlorek cynku – dymy : dokumentacja proponowanych wartości dopuszczalnych poziomów narażenia zawodowego

• Autorzy: Jakubowski M.

Warianty tytułu

EN

Zinc chloride

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Dichlorek cynku (chlorek cynku) jest bezbarwną, krystaliczną substancją, która tworzy białe dymy i jest stosowana jako środek chwastobójczy, w pastach do lutowania, w procesie galwanizacji żelaza, w dezodorantach, do zabezpieczania drewna i w elektrolitach suchych akumulatorów. Jest także głównym składnikiem świec dymnych stosowanych do rozpraszania tłumu oraz w trakcie ćwiczeń wojskowych i pożarniczych. Cynk jest pierwiastkiem niezbędnym dla ludzi i zwierząt. Efekty toksyczne związków cynku występują przy nadmiernym narażeniu na jego działanie. Po podaniu drogą pokarmową lub dermalną działanie toksyczne wszystkich jego związków jest podobne, lecz skutki działania w wyniku narażenia drogą inhalacyjną są zróżnicowane. Skutki działania cynku i jego związków zostały opisane w dokumentacji dotyczącej tlenku cynku, którego toksyczność w wyniku narażenia inhalacyjnego jest mniejsza niż chlorku cynku. W związku z tym wartość NDS, wynosząca dla tlenku cynku 5 mg/m , po¬winna zabezpieczać przed możliwością wystąpienia innych skutków działania chlorku cynku niż lokalne działanie drażniące. W niniejszej dokumentacji zostaną omówione jedynie skutki dotyczące tego zakresu działania związku. Opublikowano kilka prac na temat skutków narażenia inhalacyjnego na dymy chlorku cynku. Informacje te dotyczyły głównie żołnierzy. W wyniku narażenia inhalacyjnego występowało u ludzi pieczenie gardła, duszność, kaszel, ból w klatce piersiowej, ostre zapalenie płuc w wyniku podrażnienia układu oddechowego oraz zespół ostrego wyczerpania oddechowego dorosłych (ARDS). Część zatruć kończyła się zgonem.. Istniejące dane wskazują na konieczność stosowania w przypadkach zatruć ostrych dymami tlenku cynku przedłużonej obserwacji klinicznej. Istnieje bowiem możliwość wystąpienia okresu latencji między wczesnymi objawami i ARDS. Narażenie w warunkach przemysłowych na dymy chlorku cynku o stężeniach 0,07 - 0,4 mg/m3 w ciągu 30 minut nie powodowało wystąpienia objawów podrażnienia układu oddechowego. Narażenie o średnim stężeniu, tj. 4,8 mg/m3 w ciągu 30 min, powodowało niewielkie, przejściowe podrażnienie układu oddechowego. Opisano kilka przypadków zatrucia chlorkiem cynku drogą pokarmową. Opisane objawy dotyczyły depresji ośrodkowego układu nerwowego, oparzenia jamy ustnej i przełyku o różnym stopniu nasilenia, przejściowego podwyższenia poziomu amylazy i lipazy oraz fosfatazy alkalicznej w surowicy oraz krwiomoczu. Wartość LCsow wyniku 10-minutowego narażenia szczurów na ZnCl2 wynosi około 2000 mg/m3. Zwierzęta padły w ciągu trzech dni po zakończeniu narażenia. Na podstawie wyników badań mikroskopowych płuc stwierdzono niedodmę, krwawienia i obrzęk płuc. Wartość lĄo po podaniu chlorku cynku do przewodu pokarmowego wyniosła 1101 mg Zn/kg masy ciała dla szczurów i 1261 mg Zn/kg masy ciała dla myszy. Związek ten można zaliczyć do grupy związków szkodliwych. Wartości średnich stężeń ważonych czasem (NDS) dichlorku cynku wynoszą we wszystkich państwach (wymienionych w tab. l.) l mg/m3. W większości przypadków ustalono także wartość NDSCh na poziomie 2 mg/m3. Proponowane wartości NDS i NDSCh, wynoszące odpowiednio l mg/m3 i 2 mg/m3, mają na celu zminimalizowanie potencjalnych skutków podrażnienia układu oddechowego.

EN

Zinc chloride is a colourless, cristalline substance. Forms white fumes. It is used as a herbicyde and for the protection of wood. Is used as an ingredient in soldering pastę. Effects of toxic properties of zinc and its compounds have been described in documentation for zinc oxide. The OEL for zinc oxide of 5 mg/m3 should protect workers against possible health effects of zinc chloride other than local irritation. Therefore in the present documentation only local irritative properties of zinc chloride have ben described. A number of authors have described the conseąuences of acute inhalation of hexite smoke containing mainly zinc oxide, but exposure to other compounds such as zinc oxide, hexachloroethane, calcium silicate, was also possible. The intoxicated patients were mostly soJdiers. Cough and hoarse or sore throath were the cornmon early symptoms. Lateonset symptoms included nausea, fatigue, headache, pulmonary fibrosis, severe respiratory fadure and severe adult respiratory distress syndrome (ARDS). Some of intoxicated persons died. Exposure to zinc chloride fume levels between 0.07 and 0.4 mg/m3 for 30 min failed to elicid sensory effects. An average concentration of 4.8 rng/m'1 over 30 min period caused mild, translent irrilation of the respiratory tract in bearing manufacture workers. Zinc chloride ingeslion results mainly in local corrosive effects. There is no correlation between plasma Zn leveis and generał manifestation. To minimize the potential of respiratory irritation and pulmonary toxicty from occupational exposure to zinc chloride fume the OEL Expert Group recommended the MAC of I mg/m3 and the MAC-STEL of 2 mg/m3.

Słowa kluczowe

PL

dichlorek cynku; narażenie zawodowe; wartość NDS; wartość NDSCh; działanie toksyczne

EN

zinc chloride; occupational exposure; MAC (TWA); MAC (STEL); toxicity

• Wydawca: Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
• Rocznik: 2000
• Tom: Nr 2 (24)
• Strony: 15--22
• Opis fizyczny: Bibliogr. 18 poz., tab.

Twórcy

autor

Jakubowski M.

• Instytut Medycyny Pracy im. prof. dr. med. Jerzego Nofera 90-950 Łódź ul. św. Teresy 8

Bibliografia

• 1. ACGIH (1999) Uzasadnienie wartości TLV dla ZnCl2
• 2. Domingo J.L. i in. (1988) Acute zinc intoxication: Comparison of the antidotal efficacy of several chelating agents. Vet. Hum. Toxicol. 30, 224-228.
• 3. Evan E.H. (1945) Casualties following exposure to zinc chloride smoke. Lancet, 248, 368-370.
• 4. Ferry J.J. (1966) Communication to TLV Committee from the General Electric Co., Schenectady, NY (cyt. za ACGIH).
• 5. Ferry J.J. (1974) Letter to the National Institute for Occupational Safety and Health from the General Electric Co. Schenectady „ NY (cyt. za ACGIH, 1999).
• 6. Freitag A., Caduff B. (1994) ARSD due to military hexite smoke. Schweitz Med. Wochenschr. 126, 1006-1010.
• 7. Hantson P., Lievens M., Mathieu P. (1996) Accidental ingestion of a zinc and copper sulfate preparation. Clin. Toxicol. 34, 725-730.
• 8. Hantson P. i in. (1998) Extremely high plasma zinc following zinc chloride ingestion. Clin. Toxicol. 36, 375-377.
• 9. Hazard evaluations and technical assistance brranch (1988) NIOSH, Cincinnati, Report No. HETA-85-274- 189.
• 10. Hjortso E. i in. (1988) ARDS after accidental inhalation of zinc chloride smoke. Intensive Care Medicine, 14, 17-24.
• 11. Karlsson N. i in. (1986) A comparative study on the acute inhalation toxicity of smoke from Tio2 - hexachloroethane and Zn-hexachloroethane pyrotechnic mixtures. Arch. Toxicol. 59, 160-166.
• 12. Lansdown A.B.G.(1991) Interspecies variations in response to topical application of selected zinc compounds. Food Chem. Toxicol., 29,57-64.
• 13. Marrs. T.C. i in. (1988) The repeatred dose toxicity of a zinc oxide/ hexachloroethane smoke. Arch. Toxicol. 1988, 62, 123-132.
• 14. McKinney P.E., Brem J., Kulig K. (1994) Acute zinc chloride ingestion in a child. Local and systemic effects. An. Emerg. Med. 23, 1383-1387.
• 15. Milliken J.A., Waugh D., Kadish M.E. (1963) Acute interstitial pulmonary fibrosis caused by a smoke bomb. Can. Med. Assoc. J. 88, 36-39.
• 16. RTECS (1999) Registry of toxic effects of chemical substances. NIOSH, Cincinnati.
• 17. Schenker M.B., Speitzer F.E., Taylor J. O. (1981) Acute upper respiratory symptoms resulting from exposure to zinc chloride aerosols. Environ. Res. 25, 3 17-324.
• 18. Substancje chemiczne stwarzające zagrożenie dla zdrowia lub życia. Załączniki nr 1 i 2 do rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 21 sierpnia 1997 r. Dziennik Ustaw R.P. Załącznik do nru 105, poz. 671 z dnia 10 września 1997.