Zastosowanie naziemnego skaningu laserowego w badaniu górniczych obiektów inżynierskich

• Autorzy: Gawronek P. , Kumosiński W. , Kwinta A. , Patykowski G. , Zygmunt M.

Warianty tytułu

EN

Use of ground surface laser scanning in researching mining engineering structures

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono zastosowania technologii naziemnego skanowania laserowego w badaniu górniczych obiektów inżynierskich. Wpływ podziemnej eksploatacji górniczej na obiekty inżynierskie, zagłębione w warstwie gruntu przejawia się w stałym oddziaływaniu zmiennych sił naprężeń, powodujących deformacje elementów podziemnej infrastruktury górniczej. Są one przyczyną ograniczenia, pogorszenia lub całkowitej utraty właściwości użytkowych obiektów podziemnych. W celu prowadzenia nieprzerwanej eksploatacji górniczej, niezbędnym jest kompleksowe badanie ich geometrii. Naziemny skaning laserowy (TLS) w sposób bezdotykowy dokonuje pomiaru obiektu i zapisuje go w postaci uporządkowanej w przestrzeni chmury punktów. Autorzy artykułu, zainspirowani możliwościami zdalnego i szybkiego pozyskiwania informacji przestrzennych badanych obiektów, zaproponowali zastosowanie TLS, jako urządzenia wspomagającego badanie górniczych obiektów inżynierskich.

EN

The article presents the application of terrestrial laser scanning technology in the study of mining engineering objects. The influence of constant interaction on mining engineering objects, variable stress forces that cause horizontal displacement, lower, change the slope and the deformation elements of underground mining infrastructure. These deformations are the cause of limitation, deterioration or total abandonment of work underground facilities. In order to conduct continuous mining, it is essential to a comprehensive study of their geometry. Terrestrial laser scanning (TLS) is a non-contact metrology device which measures object and stores it as point cloud. The authors of the article, inspired by the possibilities of remote and the rapid acquisition of spatial information of objects under study, proposed the use of TLS, as devices supporting the study of mining engineering objects.

Słowa kluczowe

PL

kontrola geometrii obiektów; model TIN; inżynieria odwrotna; skaning laserowy

EN

objects geometry control; TIN model; reverse engineering; laser scanning

• Wydawca: Wyższy Urząd Górniczy
• Czasopismo: Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie
• Rocznik: 2016
• Tom: nr 2
• Strony: 14--22
• Opis fizyczny: Bibliogr. 21 poz.

Twórcy

autor

Gawronek P.

• Uniwersytet Rolniczy w Krakowie

autor

Kumosiński W.

• KGHM Polska Miedź S.A. O/ZG Lubin

autor

Kwinta A.

• Uniwersytet Rolniczy w Krakowie

autor

Patykowski G.

• KGHM Polska Miedź S.A. O/ZG Lubin

autor

Zygmunt M.

• Uniwersytet Rolniczy w Krakowie

Bibliografia

• 1. Antoniak J.: Urządzenia i systemy transportu podziemnego w kopalniach. Wyd. Śląsk, Katowice 1976.
• 2. Barbarella M., Fiani M., Lugli A.: Landslide monitoring using multitemporal terrestrial laser scanning for ground displacement analysis. Geomatics, Natural Hazards and Risk 2013, no. 4, s. 1–21.
• 3. BN-84 0414-03:1984: Szyby górnicze. Oszybia. Wymagania.
• 4. 3D RiskMapping.: 3D Theory and practice on Terrestrial Laser Scanning. Programme: Leonardo da Vinci (EU) - Community Vocational Training Action Programme, 2008.
• 5. Jaboyedoff M., Oppikofer T., Abellán A., Derron M., Loye A., Metzger R., Pedrazzini A.: Use of LIDAR in landslide investigations: a review. Nat Hazards 2012, No. 61, s. 5–28.
• 6. Jurczyk T.: Generowanie niestrukturalnych siatek trójkątnych z wykorzystaniem triangulacji Delaunay’a. Praca magisterska. Wyd. WEAIE – AGH, Kraków 2000.
• 7. Juzwa K., Mercik S.: Wytyczne wykonania pomiarów suwnic i jezdni podsuwnicowych. Wydawn. Przemysłu Maszynowego „WEMA”. Warszawa 1982.
• 8. Kachel S., Kozakiewicz A., Łącki T., Olejnik A.: Zastosowanie inżynierii odwrotnej do procesu odtwarzania geometrii układu wlotowego silnika RD-33 w samolocie MIG-29. Prace Instytutu Lotnictwa, nr 213, Warszawa 2011.
• 9. Kašpar M., Pospišil J., Štroner M., Kŕemen T., Tejkal M.: Laser scanning in civil engineering and land surveying. Wyd. Vega s.r.o., Hradec Králové 2004.
• 10. Kowanič L.: Możliwości wykorzystania naziemnego skaningu laserowego w monitorowaniu deformacji w zakładach górniczych. Journ. of the Polish Mineral Engineering Society 2013, nr 1, s. 29–41.
• 11. Lipecki T.: Skaning laserowy w pomiarach geometrii i deformacji obiektów oraz urządzeń górniczych. Przegląd Górniczy 2010, nr 7–8, s. 25–31.
• 12. Lipecki T.: Kompleksowa ocena stanu geometrycznego obiektów i urządzeń szybowych z zastosowaniem skaningu laserowego. Rozprawy i Monografie 2013, nr 277.
• 13. Maciaszek J., Ćwiąkała P.: Badania możliwości zastosowania skanowania laserowego do monitoringu osuwisk zboczy wyrobisk odkrywkowych na przykładzie KWB „Bełchatów”. Przegląd Górniczy 2010, nr 6, s. 52–57.
• 14. Markiewicz L., Młynarczyk J., Olszewski S., Patykowski G.: Wykorzystanie technologii TLS do budowy trójwymiarowego modelu wyrobisk górniczych KGHM PM S.A. Mat. konf. Szkoła Eksploatacji Podziemnej 2013, Wyd. IGSMiE PAN, Kraków 2013.
• 15. Milroy M.J., Weir D.J., Bradley C., Vickers G.W.: Reverse engineering employing a 3D laser scanner: A case study. The Intern. Journ. of Advanced Manufacturing Technology1996, no 2, s. 111–121.
• 16. Patykowski G., Kumosiński W.: Skanowanie wyrobisk górniczych w warunkach KGHM Polska Miedź S.A. Oddział Zakłady Górnicze „Lubin”. Konf. Szkoła Eksploatacji Podziemnej XXIII, Kraków 2014 [materiał video].
• 17. Pilecka E., Manterys T.: Badania przemieszczeń osuwiska w Mogilanach naziemnym skanerem laserowym. Zeszyty Nauk. IGSMiE PAN 2013, nr 84, s. 117–130.
• 18. PN-91/N-45457:1991: Tory jezdne suwnic pomostowych – wymagania.
• 19. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 28 czerwca 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy, prowadzenia ruchu oraz specjalistycznego zabezpieczenia przeciwpożarowego w podziemnych zakładach górniczych (Dz. U. Nr 139, poz. 1169, z późn. zm.).
• 20. Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. – Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. z 2015 r. poz. 196, z późn. zm.).
• 21. www.inzynieriaodwrotna.pl. (dostęp: 18.08. 2014 r.).

Uwagi

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę.