Ocena parametrów wpływających na zwiększenie poziomu zanieczyszczeń emitowanych przez pojazdy na przykładzie niektórych obszarów

• Autorzy: Ambroziak T. , Gołębiowski P. , Jacyna-Gołda I. , Kłodawski M. , Pyza D.

Warianty tytułu

EN

Evaluation of parameters affecting the increase of the level of pollutants emitted by the vehicles on the example of some areas

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Transport, w szczególności transport drogowy, odpowiedzialny jest za dość duże zanieczyszczenie powietrza. Wynika ono m.in. ze składu paliwa wykorzystywanego do napędzania pojazdu, rodzaju i podstawowych cech pojazdu, rozmieszczenia przestrzennego infrastruktury, prędkości pojazdów, istnienia zatorów komunikacyjnych itd. Do szkodliwych związków spalin produkowanych przez samochody podczas jazdy można zaliczyć: tlenki azotu (NOx), tlenek węgla – CO, dwutlenek węgla – CO₂, węglowodory – HC i cząstki stałe –PM10 i PM2,5. Jedne ze składników w większym stopniu oddziałują negatywnie na środowisko naturalne (są bardziej istotne) inne w mniejszym stopniu. W artykule przeprowadzono ocenę istotności związków szkodliwych emitowanych przez środki transportu podczas jazdy. Dokonano tego na podstawie trzech kryteriów cząstkowych. Uwzględniając powyższe wyniki przeprowadzono analizę obszarów Polski ze względu na stężenia poszczególnych szkodliwych związków spalin. Wskazano miejsca, w których nastąpiło przekroczenie dopuszczalnych wartości oraz zarekomendowano działania, które mają przyczynić się do ograniczenia negatywnego wpływu transportu na środowisko.

EN

Transport, especially road transport, is responsible for the large air pollution. It results, among others, from the composition of the fuel used to propel the vehicle, type and the basic characteristics of the vehicle, the spatial distribution of infrastructure, vehicle speed, the existence of congestion etc. To the harmful compounds produced by cars while driving we can include: nitrogen oxides (NOx), carbon monoxide – CO, carbon dioxide – CO₂, hydrocarbons – HC and particulates – PM10 and PM2,5. Some of the components in greater level have negative effects on the environment (more important) and the other in less extent. In this paper assessed the significance of harmful substances emitted by means of transport while driving. This was done on the basis of three subcriteria . Considering the above results the analysis of Polish areas due to the concentration of the various harmful compounds emissions were performed. Pointed out places where has been exceeded limit values and recommended the actions to help to reduce the negative impact of transport on the environment.

Słowa kluczowe

PL

zanieczyszczenie powietrza; spaliny; transport

EN

air pollution; exhaust; transport

• Wydawca: Sieć Badawcza Łukasiewicz - Poznański Instytut Technologiczny
• Czasopismo: Logistyka
• Rocznik: 2014
• Tom: nr 6
• Strony: 1400--1409
• Opis fizyczny: Bibliogr. 19 poz., rys., tab., pełen tekst na CD

Twórcy

autor

Ambroziak T.

• Politechnika Warszawska; Wydział Transportu

autor

Gołębiowski P.

• Politechnika Warszawska; Wydział Transportu

autor

Jacyna-Gołda I.

• Politechnika Warszawska; Wydział Inżynierii Produkcji

autor

Kłodawski M.

• Politechnika Warszawska; Wydział Transportu

autor

Pyza D.

• Politechnika Warszawska; Wydział Transportu

Bibliografia

• 1. Ambroziak, T., Gołębiowski, P., Pyza, D., Jacyna-Gołda, I., Merkisz-Guranowska, A.: Identification and Analysis of Parameters for the Areas of the Highest Harmful Exhaust Emissions in the Model EMITRANSYS. Journal of KONES Powertrain and Transport, 2013, cz. 20, nr 3, str. 9-20.
• 2. Brzozowska, L., Brzozowski, K., Drąg, Ł.: Transport drogowy a jakość powietrza atmosferycznego. Modelowanie komputerowe w mezoskali. Warszawa 2009.
• 3. Chiqueto, S., Mackett, R.: Modelling the effects of transport policies on air pollution. The Science of The Total Environment, cz. 169, str. 265–271, Elsevier 1995.
• 4. Colovile, R.N., et. al.: The transport sector as a source of air pollution. Atmospheric Environment, cz. 35, nr 9, str. 1537–1565, Elsevier 2001.
• 5. Czerczak S.: Spaliny silnika Diesla - Dokumentacja proponowanych wartości dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego. Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy 2005, nr 3(45), str. 89-133
• 6. Danklefsen, N., (red): Obliczanie kosztów zewnętrznych w sektorze transportu. Bruksela 2009.
• 7. European Environment Agency: Air quality in Europe – 2012 report. Copenhagen 2012.
• 8. Gronowicz, J.: Ochrona środowiska w transporcie lądowym. Poznań – Radom 2004.
• 9. Inspekcja Ochrony Środowiska: Ocena jakości powietrza w strefach w Polsce za rok 2012 [online], [dostęp 27 października 2014 r.], dostępny w Internecie: http://www.gios.gov.pl.
• 10. Inspekcja Ochrony Środowiska: Zanieczyszczenie powietrza w Polsce w 2009 roku na tle wielolecia [online], [dostęp 27 października 2014 r.], dostępny w Internecie: http://www.powietrze.gios.gov.pl.
• 11. Jacyna, M.: Kształtowanie systemu transportowego w aspekcie zrównoważonego rozwoju. Badania operacyjne i systemowe 2006. Analiza systemowa w globalnej gospodarce opartej na wiedzy pod redakcją Urbańskiego E., Staszaka A. i Owsińskiego J.W. Akademicka Oficyna Wydawnicza EXIT, Warszawa 2006.
• 12. Joumard, R.: Transport and air pollution 1994 – some conclusions. The Science of the Total Environment, cz. 169, str. 1–5, Elsevier 1995.
• 13. Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami: Krajowy bilans emisji SO2, NOx , CO, NH3, NMLZO, pyłów, metali ciężkich i TZO za lata 2010 – 2011 w układzie klasyfikacji SNAP raport syntetyczny [online], [dostęp 27 października 2014 r.], dostępny w Internecie: http://www.kobize.pl.
• 14. Lewczuk, K., Żak, J., Pyza, D., Jacyna-Gołda, I.: Vehicle routing in an urban area: environmental and technological determinants. Urban Transport XIX, cz. 130, str. 373-384, WIT Press 2013.
• 15. Merkisz J.: Zanieczyszczenie środowiska przez transport samochodowy. Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej, Poznań 2000.
• 16. Merkisz, J., Pielecha, J., Radzimirski, S.: Emisja zanieczyszczeń motoryzacyjnych w świetle nowych przepisów Unii Europejskiej: Warszawa 2012.
• 17. Ministerstwo Infrastruktury: Polityka Transportowa Państwa na lata 2006 – 2025 [online], [dostęp 27 października 2014 r.], dostępny w Internecie: http://cms.transport.gov.pl.
• 18. Regulation (EC) No 715/2007 of the European Parliament and of the Council of 20 June 2007 on type approval of motor vehicles with respect to emissions from light passenger and commercial vehicles (Euro 5 and Euro 6) and on access to vehicle repair and maintenance information.
• 19. World Health Organization: Air quality guidelines for Europe, 2nd ed.. Copenhagen 2000.