Wybrane mniejszości narodowe w Polsce i ich wpływ na społeczeństwo - studium przypadku

Olejniczak, Jan

Artykuł - szczegóły

Tytuł artykułu

Wybrane mniejszości narodowe w Polsce i ich wpływ na społeczeństwo - studium przypadku

Autorzy

Olejniczak Jan

Treść / Zawartość

Pełne teksty:

Pobierz

Identyfikatory

Warianty tytułu

Selected national minorities in Poland and their impact on society - case study

Języki publikacji

Abstrakty

Mniejszości narodowe praktycznie od zawsze były częścią polskiego społeczeństwa. Burzliwy okres XX w. był niezwykle istotny w kwestiach dotyczących mniejszości narodowych w Polsce. Wydarzenia, które miały miejsce w czasie II wojny światowej i w okresie powojennym, na zawsze zmieniły strukturę narodowościową polskiego społeczeństwa i postrzeganie mniejszości przez Polaków. Sytuacja unormowała się w latach 90. po wprowadzeniu licznych zmian w przepisach prawnych na korzyść mniejszości narodowych, które umożliwiały działaczom swobodną działalność; zarówno polityczną jak i edukacyjną. Celem artykułu jest scharakteryzowanie wybranych mniejszości narodowych występujących w Polsce oraz identyfikacja problemów integracyjnych mniejszości narodowych, zarówno w kontekście współczesnym, jak i historycznym. Jako przedmiot badań przyjęto wpływ mniejszości ukraińskiej, białoruskiej i litewskiej na strukturę etniczną Polski oraz jaki wpływ na te mniejszości miały decyzje polskich władz i postrzeganie mniejszości przez Polaków. Po gruntownej analizie danych wtórnych, jako przedmiot badań przyjęto wpływ mniejszości ukraińskiej, białoruskiej i litewskiej na polskie społeczeństwo.

National minorities have practically always been part of Polish society. The turbulent period of the 20th century was extremely important in matters concerning national minorities in Poland. The events that took place during World War II and in the post-war period forever changed the ethnic structure of Polish society and the perception of minorities by Poles. The situation normalized in the 90s after introducing numerous changes in legal regulations in favor of national minorities, which allowed activists to freely act both politically and in education. The aim of the article is to characterize selected national minorities in Poland and to identify their integration problems, both in the contemporary and historical context. After a thorough analysis of secondary data, the subject of research assumed by the author was the influence of the Ukrainian, Belarusian and Lithuanian minorities on Polish society.

Słowa kluczowe

Polska mniejszości narodowe akcja "Wisła" demografia

Poland national minorities "Vistula" operation demography

Wydawca

Wydawnictwo Akademii Wojsk Lądowych imienia generała Tadeusza Kościuszki

Czasopismo

Roczniki Studenckie Akademii Wojsk Lądowych

Rocznik

2022

Tom

R. 6

Strony

63--78

Opis fizyczny

Bibliogr. 36 poz., fot., rys., tab.

Twórcy

autor

Olejniczak Jan

Wydział Nauk o Bezpieczeństwie Akademii Wojsk Lądowych imienia generała Tadeusza Kościuszki (student)

Bibliografia

Akty prawne
1. Dekret z dnia 27 lipca 1949 r. o przejęciu na własność Państwa nie pozostających w faktycznym władaniu właścicieli nieruchomości ziemskich, położonych w niektórych powiatach województwa białostockiego, lubelskiego, rzeszowskiego i krakowskiego (Dz.U.1949.46.339).
2. Ustawa z dnia 4 marca 2010 o narodowym spisie powszechnym ludności i mieszkań w 2011 r. (Dz.U. 2010 nr 47 poz. 277).
3. Ustawa Konstytucyjna z dnia 23 kwietnia 1935 r. (Dz.U. 1935 Nr 30, poz. 227).
4. Ustawa z dnia 6 stycznia 2005 r. o mniejszościach narodowych i etnicznych, oraz o języku regionalnym (Dz.U. 2005 Nr 17, poz. 141).
5. Ustawa z dnia 17 marca 1921 roku Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej (Dz.U. 1921 Nr 44, poz. 267).
Pozycje zwarte
6. Budyta-Budzyńska M., Mniejszości narodowe - bogactwo czy problem? Instytucjonalizacja mniejszości narodowych w Polsce w latach 1989-2002, Warszawa 2003.
7. Jagiełło M., Partnerstwo dla przyszłości - szkice o polityce wschodniej i mniejszościach narodowych, Warszawa 1995.
8. Łodziński S., Równość i różnica. Mniejszości narodowe w porządku demokratycznym w Polsce po 1989 roku, Warszawa 2005.
9. Łodziński S., Warmińska K., Gudaszewski G. (red.), Mniejszości narodowe i etniczne w Polsce w świetle Narodowego Spisu Powszechnego Ludności z 2011 roku, Warszawa 2015.
10. Kwilecki A., Mniejszości narodowe w Polsce Ludowej, „Kultura i Społeczeństwo”, 1963 nr 4, s. 98.
11. Mironowicz E., Polityka narodowościowa w PRL, Białystok 2000.
12. Osęka P., Marzec '68, Kraków 2008.
13. Pisuliński J., Akcja specjalna „Wisła”, Rzeszów 2020.
14. Pogorzała E., Szkolnictwo mniejszości narodowych i etnicznych w Polsce w okresie transformacji, [w:] Michalik E., Chałupczak H. (red.), Mniejszości narodowe i etniczne w procesach transformacji oraz integracji, Lublin 2006.
15. Tomaszewski J., Mniejszości narodowe w Polsce w XX wieku, Warszawa 1991.
Artykuły z czasopism
16. Barwiński M., Leśniewska K., Sytuacja mniejszości narodowych w Polsce i na Litwie - studium porównawcze, „Przegląd Geograficzny”, 2014, 86.
17. Barwiński M., Mniejszości narodowe i etniczne w polskiej przestrzeni publicznej, „Studia z Geografii Politycznej i Historycznej”, 2016, tom 5.
18. Barwiński M., Struktura narodowościowa Polski w świetle wyników spisu powszechnego z 2011 roku, „Przegląd Geograficzny”, 2014, 86.
19. Chodubski A., 70 lat do różnorodności. Mniejszości narodowe i etniczne w Polsce, „Studia Gdańskie. Wizje i rzeczywistość”, 2016, tom XIII.
20. Czerwonna S.M., Mniejszości narodowe i etniczne w strategii kulturowo-politycznej państwa polskiego: czy jest to model idealny?, „Nowa Polityka Wschodnia”, 2011, nr 1.
21. Koral J., Mniejszości narodowe w Polsce po 1989 r., „Resovia Sacra. Studia Teologiczno-Filozoficzne Diecezji Rzeszowskiej”, 2004, R. 11.
22. Rykała A., Mniejszości narodowe i etniczne w Polsce z perspektywy geografii politycznej, „ACTA UNIVERSITATIS LODZIENSIS. FOLIA GEOGRAPHICA SOCIO-OECONOMICA”, 2014, 17.
Źródła internetowe
23. Drugi Powszechny Spis Ludności Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 9 grudnia 1931 roku, Warszawa 1932. http://mbc.cyfrowemazowsze.pl/dlibra/publication?id=17009&from=&dirids=1&tab=1&lp=1&QI=5B1A2BE10BF93C4357CEE7476C63AC92-18.
24. Encyklopedia Polskiego Wydawnictwa Naukowego. https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/mniejszosci;3942384.html.
25. Encyklopedia Polskiego Wydawnictwa Naukowego. https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Wisla;3996729.html.
26. Gazeta dla Ukraińców w Polsce. https://pl.naszwybir.pl.
27. Infografika PAP. https://dzieje.pl/artykuly-historyczne/akcja-wisla.
28. Informacje na temat stanu edukacji mniejszości białoruskiej w województwie podlaskim. https://kuratorium.bialystok.pl.
29. Partacz C., Akcja „Wisła” - banderowcy mordowali, Polacy wysiedlali, „Tygodnik Przegląd”, 23.04.2017. https://www.tygodnikprzeglad.pl/akcja-wisla-banderowcy-mordowali-polacy-wysiedlali/.
30. Pierwszy powszechny spis Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 30 września 1921 roku, Warszawa 1928. http://mbc.cyfrowemazowsze.pl/dlibra/publication?id=17021.
31. Samorządowy portal internetowy gminy Puńsk. https://www.ugpunsk.pl/asp/szkoly,57,,1.
32. Wyniki Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań 2002 w zakresie deklarowanej narodowości oraz języka używanego w domu, Główny Urząd Statystyczny. https://stat.gov.pl/spisy-powszechne/narodowe-spisy-powszechne/narodowy-spis-powszechny-2002/wyniki-narodowego-spisu-powszechnego-2002-narodowosci-oraz-jezyka/.
33. Wyniki Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań 2011 Podstawowe informacje o sytuacji demograficzno-społecznej ludności Polski oraz zasobach mieszkaniowych, Główny Urząd Statystyczny. https://stat.gov.pl/spisy-powszechne/nsp-2011/nsp-2011-wyniki-wstepne/wyniki-narodowego-spisu-powszechnego-ludnosci-i-mieszkan-2011,3,1.html.
Pozostałe
34. Informacje sygnalne - Informacja o rozmiarach i kierunkach czasowej emigracji z Polski w latach 2004-2018, Warszawa 2019.
35. Powszechny Sumaryczny Spis Ludności z dnia 14 lutego 1946 roku, Warszawa 1947.
36. Struktura narodowo-etniczna, językowa i wyznaniowa ludności Polski, Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2011, Warszawa 2015.

Uwagi

1. Pod merytoryczną opieką płk. dr. hab. Marka Bodzianego, prof. Uczelni

2. Opracowanie rekordu ze środków MEiN, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2022-2023).

Typ dokumentu

Bibliografia

Identyfikator YADDA

bwmeta1.element.baztech-0f2165d9-1232-4c38-a5bf-16f2d99e286d