Izocyjanian metylu. Dokumentacja proponowanych wartości dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego

• Autorzy: Ligocka D. , Jakubowski M.

Warianty tytułu

EN

Methyl isocyanate

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Izocyjanian metylu (MIC) jest lotną, bezbarwną cieczą o ostrym, nieprzyjemnym zapachu stosowaną głównie do syntezy insektycydów i herbicydów z grupy metylokarbaminianów (np.: Carbaryl i Aldicarb), pianek poliuretanowych, tworzyw sztucznych (w formie częściowo spolimeryzowanej) oraz niektórych leków. Z uwagi na dużą reaktywność oraz lotność izocyjanian metylu nie jest transportowany do innych zakładów, lecz jest wykorzystywany w miejscu jego produkcji. Izocyjanian metylu może powodować silne podrażnienia skóry, błon śluzowych oczu, nosa i gardła oraz układu oddechowego. Efektem krytycznym po narażeniu na izocyjanian metylu jest działanie drażniące na drogi oddechowe, skórę i oczy. U ludzi narażonych na działanie tego związku mogą występować objawy podrażnienia oczu, nosa i gardła. Stężenie 49,7 mg/m3 MIC zostało uznane przez NIOSH za wartość IDLH. Na podstawie wyników z doświadczenia na myszach wyznaczono wartość RD50 równą 3,1 mg/m3 oraz wartość RD5oTC równą 4,5 mg/m3. Do wyliczenia wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia izocyjanianu metylu (NDS) proponuje się zastosowanie wartości NOAEL równej 1,4 mg/m3, którą wyznaczono na podstawie wyników otrzymanych po 10-dniowym narażeniu inhalacyjnym szczurów. Uwzględniając w obliczeniach wartość RD50 = 3,1 mg/m3, uzyskano również taką samą wartość NDS. Proponujemy przyjęcie wartości NDS izocyjanianu metylu wynoszącej 0,03 mg/m3. Obliczona wartość NDS jest zbliżona do przyjętej przez ACGIH oraz przez inne państwa europejskie. Zaproponowana wartość normatywu higienicznego powinna zabezpieczyć pracowników przed działaniem drażniącym na drogi oddechowe, oczy i skórę. Ze względu na to, że związek wywołuje efekt letalny u królika po naniesieniu na skórę, proponujemy oznakowanie tej substancji symbolem „Sk” – substancja wchłania się przez skórę, a ze względu na działanie drażniące izocyjanianu metylu proponujemy oznaczenie związku symbolem „I” – substancja o działaniu drażniącym. Nie ma podstaw do ustalenia wartości dopuszczalnego stężenia biologicznego (DSB) izocyjanianu metylu.

EN

Methyl isocyanate is a clear, flammable liquid with a strong odor. Methyl isocyanate is used in the preparation of carbamate insectides, polyurethanes, polymers and some pharmaceuticals. Methyl isocyanate is a skin, ocular, and respiratory tract irritant. The RD50 (respiratory dose 50) value in mice is 3.1 mg/m3. In a 10-day inhalation study on rats the concentration 1.4 mg/m3 was identified as the no-observed-adverseeffect level (NOAEL). Based on this data the Expert Group for Chemical Agents has established an 8-hour MAC (TWA) value of 11 mg/m3. This value is intended to minimize the potential for reported eye, upper respiratory tract and skin irritation.

Słowa kluczowe

PL

izocyjanian metylu; działanie toksyczne; wartość najwyższego dopuszczalnego stężenia; NDS

EN

methyl isocyonate; isocyonate; toxicity; establishing; occupational exposure limit; MAC (TWA) value

• Wydawca: Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
• Rocznik: 2005
• Tom: Nr 3 (45)
• Strony: 75--88
• Opis fizyczny: Bibliogr. 16 poz., tab.

Twórcy

autor

Ligocka D.

• Instytut Medycyny Pracy im. prof. dr. med. Jerzego Nofera 90-950 Łódź ul. św. Teresy 8

autor

Jakubowski M.

• Instytut Medycyny Pracy im. prof. dr. med. Jerzego Nofera 90-950 Łódź ul. św. Teresy 8

Bibliografia

• 1. ACGIH (2003) Documentation of the threshold limit values for chemical substances and biological exposure indices: methyl isocyanate. Cincinnati.
• 2. Bhattacharya B.K. i in. (1988) In vivo binding of [1- 14C]-methylisocyanate to various tissue proteins. Biochem Pharmacol. 37, 2489-2493.
• 3. Dodd E.D., Fowler E.H. (1986) Methyl isocyanate subchronic vapor inhalation studies with Fisher 344 rats. Fundam. Appl. Toxicol. 7, 502-522.
• 4. Ferguson J.S. i in. (1986) Sensory and pulmonary irritation with exposure to methyl isocyanate. Toxicol. Appl. Pharmacol. 82, 329-335.
• 5. Ferguson J.S. i in. (1988) Uptake and distribution 14C during and after exposure to [14C]methyl isocyanate. Toxicol. Apel. Pharmacol. 94, 104-117.
• 6. HSDB (2003), (komputerowa baza danych).
• 7. IUCLID (2001), (komputerowa baza danych).
• 8. Kimmerle I., Eben A. (1964) Zur Toxicitat von Methyisocyanat und dessen qualitativer Bestimmung in der Luft. Archiv. Toxikol. 20, 235-241.
• 9. Lepkowski W. (1994) Ten years later – Bhopal. Chemical and Engineering News. 19 December.
• 10. Mehta P.S. i in. (1990) Bhopal Tragedy’s health effects. A review of methyl isocyanate toxicity. JAMA 264,(1), 2781-2787.
• 11. Misra N.P. i in. (1990) Clinical profile of gas leak victims in acute phase after Bhopal episode. Indian J. Med. Res. 86(suppl), 11-19, 1987 (cyt. za Mehta i in. 1990).
• 12. Mitsumori K. i in. (1987) Four-day reapeated inhalation and recovery study of methyl isocyanate in F344 rats and B6C3F1 mice. Fundam. Appl. Toxicol. 9(3), 480-95.
• 13. Pearson P.G. i in. (1990) Biochem. Biophys. Res. Commun. 166(1), 245-250.
• 14. Pearson P.G. i in. (1991) Chem. Res. Toxicol. 4(4), 436-444.
• 15. Ramachandran P.K. i in. (1988) J. Chromatogr. Biomed. Appl. 426(2), 239-247 (za ACGIH 2003).
• 16. Varma D.R., Guest I. (1993) He bhopal accident and methyl isocyanate toxicity. J. Toxicol. Environ Health. 40, 513-529.