Wpływ niewielkich zbiorników na temperaturę wody rzek nizinnych na przykładzie Jeziorki i Rządzy

• Autorzy: Łaszewski M.

Warianty tytułu

EN

The influence of small reservoirs on lowland stream water temperature on the example of Jeziorka and Rządza rivers

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy dokonano analizy wpływu niestratyfikowanych zbiorników wodnych na transformację ustroju termicznego niewielkich rzek nizinnych w letnim półroczu hydrologicznym 2014 roku. Pomiary terenowe przeprowadzono na przykładzie zbiornika w Głuchowie na rzece Jeziorce i zbiornika w Rządzy na rzece Rządzy za pomocą cyfrowych rejestratorów temperatury. Poniżej zbiorników stwierdzono wyraźne podwyższenie średnich, maksymalnych i minimalnych miesięcznych wartości temperatury wody. Wykazano także znaczne skrócenie czasu trwania optymalnej temperatury wody dla pstrąga potokowego oraz wydłużenie czasu trwania górnej początkowej temperatury letalnej dla narybku pstrąga. Wnioski wydają się szczególnie cenne z punktu widzenia optymalizacji gospodarki rybacko-wędkarskiej.

EN

The paper presents an analysis of the impact of unstratified water reservoirs on stream thermal regime transformation in the summer period of the hydrological year 2014. Field measurements were carried out using digital temperature data loggers on the example of the Głuchów reservoir (Jeziorka river) and Rządza reservoir (Rządza river). Results showed a clear increase in the average, maximum and minimum monthly values of water temperature below the reservoirs. It was also found that below the reservoirs duration of the brown trout thermal optimum was sig- nificantly decreased and the duration of the upper incipient lethal temperature for brown trout fries was slightly increased. Conclusions appear to be particularly valuable in the context of optimizing fisheries management.

Słowa kluczowe

PL

temperatura wody; zbiorniki wodne; Jeziorka; Rządza; pstrąg potokowy

EN

water temperature; reservoirs; Jeziorka river; Rządza river; brown trout

• Wydawca: Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
• Czasopismo: Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska
• Rocznik: 2015
• Tom: Vol. 24, No. 1
• Strony: 13--25
• Opis fizyczny: Bibliogr. 18 poz., rys., tab., wykr., zdj.

Twórcy

autor

Łaszewski M.

• Zakład Hydrologii, Instytut Geografi i Fizycznej, Wydział Geografi i i Studiów Regionalnych, Uniwersytet Warszawski, ul. Krakowskie Przedmieście 30, 00-927 Warszawa, Poland

Bibliografia

• Bartnik, A. i Moniewski, P. (2012). Basic physicochemical water parameters of a small river and their changes caused by the presence of water reservoirs on the example of the Dzierzazna River. W A. Grześkowiak, B. Nowak i B. Grzonka (red.), Anthropogenic and natural transformations of lakes Vol. 6. (strony 7-17). Poznań: IMGW-PIB.
• Bellucci, C.J., Becker, M. i Beauchene, M. (2011). Effects of small dams on aquatic biota in two Connecticut streams. Hartford: Connecticut Department of Energy and Environmental Protection.
• Cios, S. (2003). Uwagi nad występowaniem pstrągów, troci, łososi i lipieni w wodach Polski w dawnych czasach. Roczniki Naukowe PZW, 16, 17-32.
• Crisp, D.T. (1993). The environmental requirements of salmon and trout in fresh water. Freshwater Forum, 3, 176-202.
• Cyberska, B. (1975). Wpływ zbiornika retencyjnego na transformację naturalnego reżimu termicznego rzeki. Prace Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej, 4, 45-105.
• Elliott, J.M. (1981). Some aspects of thermal stress on freshwater teleosts. New York: Academic Press.
• Elliott, J.M. i Elliott, J.A. (2010). Temperature requirments of Atlantic Salmon Salmo salar, brown trout Salmo trutta and Arctic charr Salvelinus alpinus: predicting the effects of climate change. Journal of Fish Biology, 77, 1793-1817. doi: 10.1111/j.1095-8649.2010.02762.x.
• Horne, B.D., Rutherford, E.S. i Wehrly, K.E. (2004). Simulating effects of hydro-dam alteration on thermal regime and wild steelhead recruitment in a stable-flow lake Michigan tributary. River Research and Applications, 20, 185-203. doi: 10.1002/rra.746.
• Lessard, J.L. i Hayes, D.B. (2003). Effects of elevated water temperature on fish and macroinvertebrate communities below small dams. River Research and Applications, 19, 721-732. doi: 10.1002/rra.713.
• Moore, J.N., Arrigoni, A.S. i Wilcox, A.C. (2012). Impacts of Dams on Flow Regimes in Three Headwater Subbasins of the Columbia River Basin, United States. Journal of the American Water Resources Association, 48 (5), 925-938. doi: 10.1111/j.1752-1688.2012.00660.x.
• Olden, J.D. i Naiman, R.J. (2010). Incorporating thermal regimes into environmental flows assessments: modifying dam operations to restore freshwater ecosystem integrity. Freshwater Biology, 55, 86-107. doi: 10.1111/j.1365-2427.2009.02179.x.
• Penczak, T., Głowacki, Ł., Galicka, W. i Koszaliński, H. (1998). A long-term study (1985–1995) of fish populations in the impounded Warta River, Poland. Hydrobiologia, 368, 157-173. doi: 10.1023/A:1003246115666.
• Santucci, V.J., Gephard, S.R. i Pescitelli, S.M. (2005). Effects of Multiple Low-Head Dams on Fish, Macroinvertebrates, Habitat, and Water Quality in the Fox River, Illinois. North American Journal of Fisheries Management, 25, 975-992. doi: 10.1577/M03-216.1.
• Webb, B.W. i Walling, D.E. (1996). Long-term variability in the thermal impact of river impoundment and regulation. Applied Geography, 16, 211-223. doi: 10.1016/0143-6228(96)00007-0.
• Wiatkowski, M. (2008). Wyniki badań jakości wody dopływającej i odpływającej z małego zbiornika wodnego Młyny na rzece Julianpolka. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, 9, 297-318.
• Wiejaczka, Ł. (2011). Wpływ zbiornika retencyjnego na relacje między temperaturą wody w rzece a temperaturą powietrza. Przegląd Naukowy – Inżynieria i Kształtowanie Środowiska, 20 (3), 183-195.
• Wiejaczka, Ł., Kijowska-Strugała, M., Pierwoła, P. i Nowak, M. (2014). Termiczna charakterystyka zespołu zbiorników CzorsztynSromowce Wyżne. Gospodarka Wodna, 1, 28-36.
• Włodarczyk, A. (2006). Wpływ jazu w Konstancinie-Jeziornej na kształtowanie się jakości i ilości zasobów wodnych oraz roślinności wodnej rzeki Jeziorki. Przegląd Naukowy – Inżynieria i Kształtowanie Środowiska, 15, 121-129.