Kształtowanie przestrzeni krajobrazowej Poznania w projektach H.F. Wiepkinga-Jürgensmanna

• Autorzy: Grzeszczuk-Brendel Hanna

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0053.8678

Warianty tytułu

EN

Shaping the landscape space of Poznań in projects H.F. Wieping-Jürgensmann

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Kompozycje zieleni od końca XIX wieku odgrywały coraz większą rolę w projektowaniu urbanistycznym jako istotny czynnik o różnorodnych funkcjach. W koncepcjach nazistowskich nadawano im także znaczenie ideologiczne, czego przykładem są działania Friedricha Wiepkinga-Jürgensmanna w Poznaniu w czasie II wojny światowej. Były one elementem nazyfikacji krajobrazu w okupowanych krajach. Historyczno-logiczna analiza tego problemu jest szkicem słabo opracowanego w Polsce tematu oraz zaczynkiem refleksji nad związkami między zobiektywizowaną wartością prezentowanej wiedzy a jej ideologicznym wykorzystaniem.

EN

Greenery compositions have played an increasingly important role in urban design since the end of the 19th century as an important factor with a variety of functions. They were also given ideological meaning in Nazi concepts, as illustrated by Friedrich Wiepking-Jürgensmann's activities in Poznan during the Second World War. They were part of the nazification of the landscape in occupied countries. The historical and logical analysis of this issue is a sketch of a topic poorly studied in Poland, and is the beginning of a reflection on the relationship between the objectified value of presented knowledge and its ideological use.

Słowa kluczowe

PL

krajobraz kulturowy; przekształcanie krajobrazu; teren zielony; nazyfikacja; Poznań; Wiepking-Jürgensmann Heinrich Friedrich

EN

cultural landscape; landscape transformation; green area; nazification; Poznań; Wiepking-Jürgensmann Heinrich Friedrich

• Wydawca: BUILDER CORP Sp. z o.o.
• Czasopismo: Builder
• Rocznik: 2023
• Tom: R.27, nr 10
• Strony: 42--46
• Opis fizyczny: Bibliogr. 13 poz., il.

Twórcy

autor

Grzeszczuk-Brendel Hanna

• Politechnika Poznańska, Wydział Architektury

• https://orcid.org/0000-0003-4467-8975

Bibliografia

• [1] Gröning G., Schneider U., Nationale und regionale Tendenzen in der Gartenarchitektur in Deutschland nach 1900. Das Beispiel des Heidenmotivs, w: Gartenkunst und nationale Identität, Wernersche Verlagsgesellschaft, Worms 2001, s. 135-145; Joachim Wolschke-Bulmahn J., Schomann R., Schormann M.H., Unter der GrasNarbe. Freiraumgestaltungen während der NS-Diktatur, Arbeitshefte zur Denklmalpflegein Niedersachsen, Bd. 45, Niedersächsisches Landesamt für Denkmalpflege, Hannover 2015.
• [2] Janicki T., 2012, Zalesienie jako element germanizacji krajobrazu Kraju Warty (1939-1945), „Studia i Materiały Ośrodka Kultury Leśnej”, nr 11, s. 89-108, s. 98.
• [3] Himmler H., Richtlinien für die Planung und Gestaltung der Städte in der eingegliederten deutschen Ostgebieten, 30.01.1941, Rhst 3204, Archiwum Państwowe w Poznaniu.
• [4] Schwarz M.L., 1943, Gewässer in der Städtebaulichen Planung, „Zentrallblatt der Bauverwaltung”, nr 5/6, s. 57-62.
• [5] List Wiepinga-Jürgensmanna do H. Dörra z dnia 21.10.1939, Archiwum Państwowe w Poznaniu.
• [6] Kodym-Kozaczko G., Miasto według Władysława Czarneckiego, w: Wspomnienia architekta, red. Grzeszczuk-Brendel H., Kodym-Kozaczko G., Wydawnictwo Miejskie Posnania, Poznań 2015.
• [7] Mikuła K., 1996, Historia budowy zbiornika Malta a problemy bieżące, w: Zbiornik Malta w Poznaniu - funkcja sportowo-rekreacyjna a rybactwo, red. Jerzy Mastyński, Poznań-Malta 25.10.1996 .
• [8] Grzeszczuk-Brendel H., Mieszkanie w mieście: Poznań w kontekście europejskich reform mieszkaniowo-urbanistycznych, Wydawnictwo Miejskie Posnania, Poznań 2018.
• [9] Nachlaß Wieping, Dep. 78b, Niedersächsisches Landesarchiv w Osnabrück.
• [10] Anna Ziółkowska, 2002, Lager „Elektro-Mühle”, „Kronika Miasta Poznania”, nr 2, s. 317-322.
• [11] Wiepking-Jürgensmann H.F., Die Landschaftsfibel, Deutsche Landbuchhandlung, Berlin 1942, s. 320-328.
• [12] Grzeszczuk-Brendel H., „Wzorcowy krajobraz” - architektura i zieleń w Poznaniu w czasie II wojny światowej. Problemy interpretacyjne, w: Paragone: pasaże sztuki: studia ofiarowane Lechosławowi Lameńskiemu, red. Błotnicka-Mazur E., Dzierżyc-Horniak A., Howorus-Czajka M., Wydawnictwo KUL, Lublin 2020, s. 197-213.
• [13] Schmitz R., Sölingen J., Das Ur Landschaften, w: Kunst-Garten-Kultur, red. Hennecke S., Gröning G., Dietrich Reimer, Berlin 2010, s. 265-298 (279).

Uwagi

Artykuł umieszczony w części "Builder Science"

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2024).