Zrównoważony rozwój – kultura – technika

Banse, G.

Artykuł - szczegóły

Tytuł artykułu

Zrównoważony rozwój – kultura – technika

Autorzy

Banse G.

Treść / Zawartość

Pełne teksty:

Pobierz

Identyfikatory

Warianty tytułu

Sustainable development – culture – technology

Języki publikacji

Abstrakty

W ciągu ostatnich dziesięciu lat badania w obszarze zrównoważonego rozwoju były poświęcone interdependencjom występującym z jednej strony między zrównoważonym rozwojem a aspektami kulturowymi (w odniesieniu do wymagań, wzajemnych zależności, kompatybilności, treści zawartych w zachowaniach oraz treści edukacyjnych), z drugiej między zrównoważonym rozwojem a techniką. Stwarza to możliwości (1) różnicowania zrównoważoności kulturowej w różnych perspektywach (np. regionalnej), (2) wyeksplikowania znaczenia techniki dla zrównoważonego rozwoju oraz (3) sprowadzenia wzajemnych związków między zrównoważonym rozwojem, kulturą i techniką do jednego, multidyscyplinarnego, całościowego spojrzenia. Należy przy tym pamiętać jednak o tym, że „kultura”, podobnie jak „technika” to pojęcia używane uniwersalnie i wieloznacznie. W interesujących tutaj związkach „kultura” oznacza „wzorce” i „praktyki” (poznania, zachowania, komunikacji, konsumpcji, produkcji, …), a „technika” – systemy socjo-techniczne, w kontekstach związanych z wytwarzaniem i użytkowaniem. Zatem, należy omówić triadę: zrównoważony rozwój – kultura – technika.

During the past decade research in the field of Sustainable Development (SD) has taken more and more attention to the interdependences between SD and culture (in terms of requirements, linkages, connectivity, behavioural and educational content) at the one hand and between SD and technology at the other hand. This offers the chances (i) to differ “cultural sustainability” from related perspectives (i.e. a regional one!), (ii) to clear the importance of technology for SD, and (iii) to look closer to these interdependencies of SD, technology and culture in a multidisciplinary “overall view”. But: “Culture” and “technology” are fuzzy terms. In the discussed relationships culture means “patterns of” and “practices of” (perception, behaviour, communication, consumption, production, …), technology means sociotechnical systems in contexts of designing/production and using. So we must discuss a “triple”: SD – culture – technology.

Słowa kluczowe

kultura rozwój zrównoważony technika

culture sustainable development technology

Wydawca

Wydawnictwo Politechniki Śląskiej

Czasopismo

Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska

Rocznik

2015

Tom

z. 85

Strony

9--38

Opis fizyczny

Bibliogr. 59 poz.

Twórcy

autor

Banse G.

gerhard.banse@kit.edu

Berliner Zentrum Technik & Kultur

Bibliografia

1. Banse G.: Technik – Nachhaltigkeit – Folgenabschätzung. Kognitive und normative Aspekte [Technika-zrównoważony rozwój-szacowanie skutków], [in:] Mittelstraß J. (Hg.): Die Zukunft des Wissens. XVIII. Deutscher Kongreß für Philosophie [Przyszłość wiedzy. XVIII Niemiecki Kongres Filozofii]. Workshop-Beiträge, Konstanz 1999. S. 255-262.
2. Banse G.: Johann Beckmann und die Folgen. Allgemeine Technologie in Vergangenheit und Gegenwart [Johann Beckmann i kontynuatorzy. Ogólna technologia dawna i współczesna], [in:] Banse G.; Reher E.O. (Hg.): Allgemeine Technologie. Vergangenheit, Gegenwart, Zukunft [Ogólna technologia. Przeszłość, współczesność, przyszłość]. Berlin 2002, S. 17-46.
3. Banse G.: Technik – Nachhaltigkeit – Langzeitverantwortung [Technika – Zrównoważony rozwój – odpowiedzialność długookresowa], [in:] Lorek E. (red.): Zrównoważony rozwój regionów uprzemysłowionych, t. 2. Katowice 2009, S. 318-328.
4. Banse G.: Technisches und Kulturelles. Anmerkungen zu Interdependenzen [Techniczne i kulturowe. Uwagi na temat interdependencji], [in:] LIFIS ONLINE, 08.03.2010, www.leibniz-institut.de/archiv/banse_08_03_10.pdf, S. 1-11.
5. Banse G.: Nachhaltige Entwicklung und Kultur – Anregungen zur Diskussion [Zrównoważony rozwój i kultura – Impulsy do dyskusji], [in:] Humanities and Social Sciences (Rzeszów), Jg. XIX/21, Nr 3 (Juli-September), 2014, S. 9-24.
6. Banse G.: Von der sozialen zur kulturellen Technikbewertung [Od społecznego do kulturowego wartościowania techniki], [in:] Vĕda, kultura, veřejnost. Mimořádnečíslo k 90. narozeninám prof. Ladislava Tondla, [in:] Teorie vĕdy. Časopis pro mezioborová zkoumání vĕdy/Theory of science. „Journal for interdisciplinary studies of science”, Jg. 36, 2014, S. 133-154.
7. Banse G., Grunwald A. (Hg.): Technik und Kultur. Bedingungs- und Beeinflussungs-verhältnisse [Technika i kultura. Wzajemne uwarunkowania i wpływy]. Karlsruhe 2010, S. 17-40.
8. Banse G., Hauser R.: Technik und Kultur – ein Überblick [Technika i kultura – przegląd], [in:] Banse G., Grunwald A. (Hg.): Technik und Kultur. Bedingungs- und Beeinflussungs-verhältnisse [Technika i kultura. Wzajemne uwarunkowania i wpływy]. Karlsruhe 2010, S. 17-40.
9. Banse G., Janikowski R., Kiepas A. (red.): Zrównoważony rozwój – ponadnarodowo. Spojrzenia i doświadczenia z Europy Środkowej. Berlin 2010.
10. Banse G., Kiepas A. (red.): Zrównoważony rozwój: Od naukowego badania do politycznej strategii. Berlin 2005.
11. Banse G., Kiepas A. (Hg.): Visionen der Informationsgesellschaft 2016 [Wizje społeczeństwa informacyjnego]. Berlin 2008.
12. Banse G., Kiepas A. (red.): Zrównoważony rozwój w Polsce i Niemczech. Rolnictwo – turystyka – edukacja. Berlin 2009.
13. Banse G., Nelson G., Parodi O. (eds.): Sustainable Development – The Cultural Perspective. Concepts – Aspects – Examples. Berlin 2011.
14. Banse G., Parodi O.: Kulturowe uwarunkowania rozwoju zrównoważonej gospodarki opartej na wiedzy, [w:] Poskrobko B. (red.): Uwarunkowania rozwoju zrównoważonej gospodarki opartej na wiedzy. Białystok 2011, s. 31-46.
15. Banse G., Parodi O.: Sustainability and Culture – an Expanded View, [in:] Periodica Oeconomica. Special Issue on the Regional Aspects of Sustainability, 2012, p. 17-27, www.gti.ektf.hu/PO2012.html.
16. Banse G., Striebing L.: Technik [Technika], [in:] Hörz H., Liebscher H., Löther R., Schmutzer E., Wollgast S. (Hg.): Philosophie und Naturwissenschaften. Wörterbuch zu den philosophischen Fragen der Naturwissenschaften [Filozofia i nauki przyrodnicze. Słownik filozoficznych zagadnień w naukach przyrodniczych]. Neuaufl. Bd. 2., Berlin 1991, S. 871-876.
17. Birnbacher D., Schicha C.: Vorsorge statt Nachhaltigkeit. Ethische Grundlagen der Zukunftsverantwortung [Prewencja zamiast zrównoważoności. Etyczne podstawy odpowiedzialności za przyszłość], [in:] Kastenholz H.G., Erdmann K.H., Wolff M. (Hg.): Nachhaltige Entwicklung. Zukunftschancen für Mensch und Umwelt [Zrównoważony rozwój. Przyszłe szanse dla człowieka i środowiska]. Berlin 1996 u.a.O., S. 141-154.
18. Böhme H.: Kulturgeschichte der Technik [Kulturowa historia techniki], [in:] Böhme H., Matussek P., Müller L.: Orientierung Kulturwissenschaft: was sie kann, was sie will [Orientacja kulturoznawstwo: co może, czego chce]. Hamburg 2000, S. 164-178.
19. Clark W.C., Dickson N.M.: Sustainability Science: The Emerging Research Program, [in:] PNAS – Proceedingsofthe National Academy of Sciences of the United States of America, Vol. 100, No. 14, 2003, p. 8059-8061 (doi: 10.1073/pnas.1231333100), www.pnas.org/content/100/14/8059.full.
20. Demorgon J., Molz M.: Bedingungen und Auswirkungen der Analyse von Kultur(en) und interkulturelle Interaktion [Uwarunkowania i konsekwencje analizy kultur(y) i interakcje miedzykulturowe], [in:] Thomas A. (Hg.): Psychologie interkulturellen Handelns [Psychologia działania międzykulturowego]. Göttingen/Bern 1996, S. 43-80.
21. Detzer K.A.: Unsere Verantwortung für eine umweltverträgliche Technikgestaltung. Von abstrakten Leitsätzen zu konkreten Leitbildern [Nasza odpowiedzialność za kształtowanie techniki znośne dla środowiska. Od abstrakcyjnych sloganów do konkretnych wizji]. Düsseldorf 1993.
22. Detzer K.A.: Wie verantworten wir den weiteren industriellen Fortschritt? Ingenieure im Fadenkreuz von Technik, Wirtschaft, Politik und Ethik [Jak weźmiemy odpowiedzialność za dalszy postęp przemysłowy], [in:] Fricke W., Oetzel V. (Hg.): Zukunft der Industriegesellschaft [przyszłośc społeczeństwa industrialnego]. Bonn 1996, S. 210-220.
23. Duxbury N., Gillette E.: Culture as a Key Dimension of Sustainability. Exploring Concepts, Themes and Models. 2007, www.cultureandcommunities.ca/downloads/WP1-Culture-Sustainability.pdf.
24. Gerhards J.: Die Vermessung kultureller Unterschiede. Deutschland und USA im Vergleich [Pomiar różnic kulturowych. Niemcy i USA – porównanie]. Opladen 2000.
25. Grabe L.: Das „Projekt Nachhaltigkeit”. Zu den Grenzen des Nachhaltigkeitskonzepts aus kultureller Perspektive [Projekt zrównoważony rozwój. O granicach koncepcji zrównoważonego rozwoju z perspektywy kulturowej]. Cultura21 eBooks Series on Culture and Sustainability, 2010, http://magazin.cultura21.de/_data/magazincultura21-de_addwp/ 2010/12/MA-Lisa-Grabe-c21-ebooks.pdf.
26. Grunwald A. (Hg.): Technikgestaltung für eine nachhaltige Entwicklung. Von der Konzeption zur Umsetzung [Kształtowanie techniki dla zrównoważonego rozwoju. Od koncepcji do realizacji]. Berlin 2002.
27. Hahn J.: Creative Cities an (Un)Sustainability – Cultural Perspectives.Cultura21 eBooks Series on Culture and Sustainability, 2010, http://magazin.cultura21.de/_data/magazin-cultura21-de_addwp/2011/02/Julia-Hahn-c21-ebook-vol3.pdf.
28. Hansen K.P.: Kultur und Kulturwissenschaft [Kultura i kulturoznawstwo]. Tübingen/Basel 2003.
29. Hauff V. (Hg.): Unsere gemeinsame Zukunft. Bericht der Weltkommission für Umwelt und Entwicklung [Nasza wspólna przyszłość. Raport Komisji OZN ds. Środowiska i Rozwoju]. Greven 1987.
30. Hauser R., Banse G.: Culture and Culturality. Approaching a Multi-faceted Concept, [in:] Parodi O., Ayestaran I., Banse G. (eds.): Sustainable Development – Relationships to Culture, Knowledge and Ethics. Karlsruhe 2011, p. 33-51.
31. Hawkes J.: The Fourth Pillar of Sustainability. Culture’s Essential Role in Public Planning. Melbourne, Australia 2001.
32. Hegmann H.: Implizites Wissen und die Grenzen mikroökonomischer Institutionenanalyse [Wiedza implicite i granice mikroekonomicznej analizy instytucji], [in:] Blümle G., Goldschmidt N., Klump R., Schauenberg B., Senger H. von (Hg.): Perspektiven einer kulturellen Ökonomik [Perspektywy ekonomiki kulturowej]. Münster 2004, S. 11-28.
33. Hörning K.H.: Technik und Symbol. Ein Beitrag zur Soziologie alltäglichen Technikumgangs [Technika i symbol. Przyczynek do socjologii codziennego obcowania z techniką], [in:] Soziale Welt [Świat Społeczny], Jg. 36, 1985, S. 185-207.
34. Hörning K.H.: Kultur und Nachhaltigkeit im Netz alltäglicher Lebenspraktiken [Kultura i zrównoważony rozwój w sieci praktyk życia codziennego], [in:] Parodi O., Banse G., Schaffer A. (Hg.): Wechselspiele: Kultur und Nachhaltigkeit. Annäherungen an ein Spannungsfeld [Gry naprzemienne: kultura i zrównoważony rozwój. Zbliżenia do pola napięć]. Berlin 2010, S. 333-345.
35. Hubig C.: Kulturbegriff – Abgrenzungen, Leitdifferenzen, Perspektiven [Pojęcie kultury – rozgraniczenia, główne różnice, perspektywy], [in:] Banse G., Grunwald A. (Hg.): Technik und Kultur. Bedingungs- und Beeinflussungsverhältnisse [technika i kultura. Zajemne uwarunkowania i wpływy]. Karlsruhe 2010, S. 55-71.
36. Hughes Th.P.: Technological Momentum in History: Hydrogenation in Germany 1898-1933. “Past and Present”, No. 44 (Aug.), 1969, p. 106-132.
37. Janikowski R., Krzysztofek K. (red.): Kultura a zrównoważony rozwój. Środowisko ład przestrzenny dziedzictwo. Warszawa 2009.
38. Kates R., Clark W., Corell R., Hall J., Jaeger C., Lowe I., McCarthy J., Schellnhuber H.J., Bolin B., Dickson N., Faucheux S., Gallopin G., Grubler A., Huntley B., Jager J., Jodha N.; Kasperson R., Mabogunje A., Matson P., Mooney H.: Sustainability Science. “Science”, Vol. 292, No. 5517, 27 April 2001, p. 641-642.
39. Kopfmüller J.: Von der kulturellen Dimension nachhaltiger Entwicklung zur Kultur nachhaltiger Entwicklung [Od kulturowego wymiaru zrównoważonego rozwoju do kultury zrównoważonego rozwoju], [in:] Parodi O., Banse G., Schaffer A. (Hg.): Wechselspiele: Kultur und Nachhaltigkeit. Annäherungen an ein Spannungsfeld [Gry naprzemienne: kultura i zrównoważony rozwój. Zbliżenia do pola napięć]. Berlin 2010, S. 43-57.
40. Kopfmüller J., Brandl V., Jörissen J., Paetau M., Banse G., Coenen R., Grunwald A.: Nachhaltige Entwicklung integrativ betrachtet. Konstitutive Elemente, Regeln, Indikatoren [Zrównoważony rozwój potraktowany integralnie. Konstytutywne elementy, reguły, wskaźniki]. Berlin 2001.
41. Krainer L., Trattnigg R. (Hg.): Kulturelle Nachhaltigkeit. Konzepte, Perspektiven, Positionen [Kulturowa zrównoważoność. Koncepcje, perspektywy, stanowiska]. München 2007.
42. Krummeck G., König R.: Chipkarten im Gesundheitswesen. Abschlußbericht [Karty czipowe w systemie ochrony zdrowia. Raport końcowy. Bonn (BSI) 1994.
43. Kurt H., Wagner B. (Hg.): Kultur – Kunst – Nachhaltigkeit. Die Bedeutung von Kultur für das Leitbild Nachhaltige Entwicklung [Kultura – sztuka – zrównoważony rozwój. Znaczenie kultury dla idei zrównoważonego rozwoju]. Essen 2002.
44. Joerges B. (Hg.): Technik im Alltag [Technika na codzień]. Frankfurt am Main 1988.
45. Moosmüller A.: Interkulturelle Kompetenz und interkulturelle Kenntnisse. Überlegungen zu Ziel und Inhalt im auslandsvorbereitenden Training [Kompetencje międzykulturowe i znajomości międzykulturowe], [in:] Roth K. (Hg.): Mit der Differenz leben: Europäische Ethnologie und Interkulturelle Kommunikation [Żyć z odmiennościami: europejska etnologia i komunikacja miedzykulturowa]. Münster u.a.O., 1996, S. 8-20.
46. Parodi O.: Drei Schritte in Richtung einer Kultur der Nachhaltigkeit [Trzy kroki w kierunku kultury zrównoważonego rozwoju], [in:] Parodi O., Banse G., Schaffer A. (Hg.): Wechselspiele: Kultur und Nachhaltigkeit. Annäherungen an ein Spannungsfeld [Gry naprzemienne: kultura i zrównoważony rozwój. Zbliżenia do pola napięć]. Berlin 2010, S. 97-115.
47. Parodi O.: The Missing Aspect of Culture in Sustainability Concepts, [in:] Enders J.C., Reming M. (eds.): Theories of Sustainable Development. London 2015, p. 169-187.
48. Parodi O., Ayestaran I., Banse G. (eds.): Sustainable Development – Relationships to Culture, Knowledge and Ethics. Karlsruhe 2011.
49. Parodi O., Banse G., Schaffer A. (Hg.): Wechselspiele: Kultur und Nachhaltigkeit. Annäherungen an ein Spannungsfeld [Gry naprzemienne: kultura i zrównoważony rozwój. Zbliżenia do pola napięć]. Berlin 2010.
50. Polanyi K.: The Great Transformation. Politische und ökonomische Ursprünge von Gesellschaften und Wirtschaftssystemen [The Great transformation. Polityczne i ekonomiczne początki społeczeństw i systemów ekonomicznych]. 8. Aufl. Frankfurt am Main 1944/1973.
51. Rawls J.: Eine Theorie der Gerechtigkeit [Teoria sprawiedliwości]. Frankfurt am Main 1971/1979.
52. Robertson-von Trotha C.Y., Parodi O., Hauser R.: Perspectives of Cultural Interplays in Sustainability Research, [in:] Banse G., Nelson G., Parodi O. (eds.): Sustainable Development – The Cultural Perspective. Concepts – Aspects – Examples. Berlin 2011, p. 377-381.
53. Ropohl G.: Eine Systemtheorie der Technik. Zur Grundlegung der Allgemeinen Technologie [Systemowa teoria techniki. O ufundowaniu Ogólnej Technologii]. München/Wien 1979.
54. RSU – Der Rat von Sachverständigen für Umweltfragen [Rada Biegłych ds. Środowiska]: Zur Umsetzung einer dauerhaft-umweltgerechten Entwicklung. Umweltgutachten [O wdrażaniu rozwoju trwale zgodnego z wymaganiami środowiskowymi]. Stuttgart 1996.
55. Rousseau J.J.: Vom Gesellschaftsvertrag oder Prinzipien des politischen Rechtes [O umowie społecznej lub zasady prawa politycznego]. Leipzig 1762/1981.
56. Stoltenberg U.: Kultur als Dimension eines Bildungskonzepts für eine nachhaltige Entwicklung [Kultura jako wymiar koncepcji edukacji dla zrównoważonego rozwoju], [in:] Parodi O., Banse G., Schaffer A. (eds.): Wechselspiele: Kultur und Nachhaltigkeit. Annäherungen an ein Spannungsfeld [Gry naprzemienne: kultura i zrównoważony rozwój. Zbliżenia do pola napięć]. Berlin 2010, S. 293-311.
57. To K.: Cultural Sustainability and Sustainable Communities. Initiative in Developing Countries. Evidencefrom Vietnam and Indonesia, [in:] Banse G., Nelson G.L., Parodi O. (eds.): Sustainable Development – The Cultural Perspective. Concepts – Aspects – Examples. Berlin 2011, p. 349-375.
58. WBGU – Wissenschaftlichen Beirat der Bundesregierung Globale Umweltveränderungen [Naukowy Komitet Doradczy Rządu Federalnego ds. Globalnych Zmian Klimatu]: Welt im Wandel. Gesellschaftsvertrag für eine Große Transformation. Hauptgutachten [Świat w dobie transformacji. Umowa społeczne dla Wielkiej Transformacji. Główna ekspertyza]. Berlin 2011, www.wbgu.de/fileadmin/templates/dateien/veroeffentlichungen/hauptgut achten/jg2011/wbgu_jg2011.pdf.
59. WCCD – World Commission on Culture and Development: World Report of Culture and Development. Paris 1991.

Typ dokumentu

Bibliografia

Identyfikator YADDA

bwmeta1.element.baztech-0e7d1db2-c49b-4e69-bc58-5388b898b74a