Możliwości zagospodarowania zasobów wód termalnych udokumentowanych na Niżu Polskim

• Autorzy: Noga B. , Kosma Z. , Motyl P.

Warianty tytułu

EN

The possibility of obtaining and management of thermal water resources documented in the Polish Lowlands

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przeanalizowano możliwości zagospodarowania zasobów geotermalnych głównie pary wodnej i wody termalnej. Skupiono sie głównie nad wykorzystaniem geotermii do produkcji energii elektrycznej i ciepła. Dokonano również analizy możliwych wariantów zagospodarowania wody termalnej rozpoznanej na Niżu Polskim z pomocą wykonanych po 2008 roku otworów geotermalnych. Do oceny przydatności możliwej do pozyskania nowych zasobów geotermalnych na Niżu Polskim dokonano porównania ich temperatury i wydajności z parametrami zasobów już eksploatowanych. W wyniku przeprowadzonej analizy stwierdzono, że na Niżu Polskim odkryte nowe zasoby wód termalnych mogą być wykorzystywane w ciepłownictwie oraz w balneoterapii i rekreacji.

EN

The paper presents the analyses of possibilities of managing the geothermal resources, mainly water vapour and thermal water. The analyses are focused on the possibilities of using geothermal energy to produce electricity and heat. The geothermal wells made after 2008 was used to help to diagnose the utilization of thermal water located on Polish Lowlands. To assess the suitability of new geothermal resources that could be possible to access on Polish Lowlands, the comparison of temperature and efficiency of the new and already used geothermal resources was conducted. Based on the results it was stated that new geothermal resources located on Polish Lowlands can be used for heating, balneotherapy and recreation.

Słowa kluczowe

PL

geotermia; woda termalna; para wodna; otwór geotermalny; Niż Polski

EN

Polish Lowlands; water vapour; thermal water; geothermal energy

• Wydawca: Sieć Badawcza Łukasiewicz - Poznański Instytut Technologiczny
• Czasopismo: Logistyka
• Rocznik: 2014
• Tom: nr 6
• Strony: 7852--7861
• Opis fizyczny: Bibliogr. 44 poz., tab., wykr., pełny tekst na CD3

Twórcy

autor

Noga B.

• Uniwersytet Technologiczno-Humanistyczny im. Kazimierza Pułaskiego w Radomiu, Wydział Mechaniczny; 26-600 Radom; ul. Krasickiego 54

autor

Kosma Z.

• Uniwersytet Technologiczno-Humanistyczny im. Kazimierza Pułaskiego w Radomiu, Wydział Mechaniczny; 26-600 Radom; ul. Krasickiego 54

autor

Motyl P.

• Uniwersytet Technologiczno-Humanistyczny im. Kazimierza Pułaskiego w Radomiu, Wydział Mechaniczny; 26-600 Radom; ul. Krasickiego 54

Bibliografia

• 1. Abe H., Duchane D., Parker R. H., Kuriyagawa M., Present status and remaining problems of HDR/HDR system design. Geothermics 28, 1999. Elsevier.
• 2. Armstead H.C.H., Geothermal Energy. E. & F. N. Spon, London 1983.
• 3. AxelssonG., Gunnlaugsson E., Background: Geothermal utilization, management and monitoring. In: Long-term monitoring of high- and low enthalpy fields under exploitation, WGC 2000 Short Courses, Japan, s. 3-10.
• 4. Balcer M., Zakład Geotermalny w Mszczonowie - wybrane aspekty pracy, doświadczenia, perspektywy. Technika Poszukiwań Geologicznych Geotermia Zrównoważony Rozwój nr 2/2007, s. 113 - 116.
• 5. Biernat H., Noga B., Kosma Z., Eksploatacja wody termalnej przed i po zamianie roli otworu chłonnego na otwór eksploatacyjny na przykładzie Geotermii Stargard Szczeciński. Modelowanie Inżynierskie. Tom 13, Nr 44, Gliwice 2012, s. 15 - 20.
• 6. Biernat H., Bentkowski A., Posyniak A., Dokumentacja hydrogeologiczna zasobów eksploatacyjnych ujęcia wód termalnych z utworów jury dolnej w Stargardzie Szczecińskim. Archiwum PG POLGEOL S.A., Warszawa 2004.
• 7. Biernat H., Bentkowski A., Posyniak A., Dokumentacja hydrogeologiczna ujęcia wód termalnych z utworów jury dolnej w otworze Gostynin GT-1. Archiwum PG POLGEOL S.A., Warszawa 2008.
• 8. Biernat H., Bujakowska K., Nowak K., Dokumentacja otworowa Tarnowo Podgórne GT-1. Archiwum PG POLGEOL S.A., Warszawa 2011.
• 9. Biernat H., Gryszkiewicz I., Martyka P., Dokumentacja otworowa otworu geotermalnego Toruń TG-2. Tom I - część geologiczna. Archiwum PG POLGEOL S.A., Warszawa 2009.
• 10. Biernat H., Kapuściński J., Niewiarowicz J., Martyka P., Dokumentacja hydrogeologiczna ustalająca zasoby eksploatacyjne ujęcia wód termalnych w Kleszczowie wraz z określeniem warunków wtłaczania wód wykorzystanych do górotworu. Archiwum PG POLGEOL S.A., Warszawa 2011.
• 11. Biernat H., Kapuściński J., Pijewski G., Martyka P., Barszczewska M., Nowak K., Dokumentacja hydrogeologiczna ustalająca zasoby eksploatacyjne ujęcia wód termalnych z utworów jury dolnej w otworze Trzęsacz GT-1. Archiwum PG POLGEOL S.A., Warszawa 2012.
• 12. Biernat H., Kapuściński J., Szymańska E., Wiśniewska M., Dokumentacja hydrogeologiczna ustalająca zasoby eksploatacyjne ujęcia wód termalnych z utworów jury dolnej w otworze Lidzbark Warmiński GT-1. Archiwum PG POLGEOL S.A., Warszawa 2011.
• 13. Biernat H., Noga B., Kosma Z., Przegląd konstrukcji archiwalnych i nowych otworów wiertniczych wykonanych na Niżu Polskim w celu pozyskiwania energii geotermalnej. Modelowanie Inżynierskie Tom 13, Nr 44, Gliwice 2012, s. 21 - 28.
• 14. Benderitter Y., Cormy G., Possible approach to geothermal research and relative costs. In: Dickson, M.H., Fanelli, M., (red.), Small Geothermal Resources: A Guide to Development and Utilization, UNITAR, New York 1990, s. 59-69.
• 15. Bertani R., Geothermal power generation in the world 2005 - 2010 update report. Proceedings, World Geothermal Congres, Bali (Indonesia), 2010. Paper No. 0008 (CD).
• 16. Bujakowska K., Biernat H., Bentkowski A., Kapuściński J., Dokumentacja hydroheologiczna zasobów eksploatacyjnych ujęcia wód termalnych z utworów jury dolnej dla potrzeb miasta Pyrzyce. Archiwum PG POLGEOL S.A., Warszawa 1995.
• 17. Ciężkowski W., Projekt głębokiego wiercenia w krystaliniku sudeckim dla potrzeb elektrowni wykorzystującej ciepło metodą HDR. Technika Poszukiwań Geologicznych, Geotermia, Zrównoważony Rozwój nr 1 - 2/2011, s. 81 - 91.
• 18. Garnish J.D. (red.), Proceedings of the First EEC/US Workshop on Geothermal Hot-Dry Rock Technology, Geothermics 16, 1987 s. 323 - 461.
• 19. Górecki W. (red.), Atlas zasobów geotermalnych formacji mezozoicznej na Niżu Polskim. AGH, Kraków 2006.
• 20. Hochstein M.P., Classification and assessment of geothermal resources. In: Dickson, M.H., Fanelli, M., (red.), Small Geothermal Resources: A Guide to Development and Utilization, UNITAR, New York 1990, s. 31-57.
• 21. Jasnos K., Kołba P., Biernat H., Noga B., - Wyniki badań hydrogeologicznych prowadzących do rozpoznania i udostępnienia zasobów wód termalnych na terenie Gminy Kleszczów. Modelowanie Inżynierskie. Tom 14, Nr 45, 2012, s. 65 - 69.
• 22. Kapuściński J., Nagy S., Długosz P., Biernat H., Bentkowski A., Zawisza L., Macuda J., Bujakowska K., Zasady i metodyka dokumentowania zasobów wód termalnych i energii geotermalnej oraz sposoby odprowadzania wód złożowych - poradnik metodyczny. Praca wykonana na zamówienie Departamentu Geologii Ministerstwa Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnych. Warszawa 1997.
• 23. Kaczmarczyk M., Przegląd instalacji binarnych na świecie wykorzystujących wody geotermalne o temperaturze poniżej 150oC. Technika Poszukiwań Geologicznych, Geosynoptyka i Geotermia, nr 2/2009, p. 49-61.
• 24. Kaczmarczyk M., Wykorzystanie energii geotermalnej do produkcji prądu elektrycznego z zastosowaniem obiegu organicznego Rankine'a lub cyklu Kaliny - przegląd instalacji działających na świecie. Technika Poszukiwań Geologicznych, Geosynoptyka i Geotermia, nr 1 - 2/2011, p. 131-144.
• 25. Kochański J. W., Balneologia i hydroterapia. Wydawnictwo AWF, Wrocław 2002.
• 26. Kołba P., Jasnos K., Noga B., Biernat H., Koncepcja zagospodarowania ciepła pozyskiwanego za pomocą dubletu geotermalnego w Kleszczowie. Modelowanie Inżynierskie. Tom 14, Nr 45, Gliwice 2012, s. 75 - 81.
• 27. Kotowski W.: Geotermia: Ogrom energii. Energetyka Gigawat, nr 3/2008.
• 28. Kurpik J.: Wykorzystanie wód geotermalnych na przykładzie geotermii Uniejów. Technika Poszukiwań Geologicznych, Geosynoptyka i Geotermia, nr 2/2007, s. 119 - 120.
• 29. Lubimova E.A., Thermal history of the Earth. In: The Earth's Crust and Upper Mantle, Amer. Geophys. Un., Geophys. Mon. Ser., 13, 1968, s.63 - 77.
• 30. Lund J.W., Bezpośrednie zastosowanie ciepła geotermalnego. Technika Poszukiwań Geologicznych Geosynoptyka i Geotermia, nr 1/2000.
• 31. Mufler P., Cataldi R., Methods for regional assessment of geothermal resources. Geothermics, 7, 1978, s. 53 - 89.
• 32. Myślko A., Perspektywy rozwoju energii geotermalnej w świecie z uwzględnieniem ekonomicznych aspektów jej wykorzystania. Technika Poszukiwań Geologicznych, Geosynoptyka i Geotermia, nr 5/89, s. 25 - 28.
• 33. Nichelson K., Geothermal Fluids. Springer Verlag, Berlin 1993.
• 34. Noga B., Kosma Z., Obecny stan wykorzystania wód termalnych i energii geotermalnej w Polsce. Logistyka - nauka, nr 6/2011, s. 3069 - 3078.
• 35. Noga B., Kosma Z., Biernat H., Przegląd obecnie realizowanych projektów wykorzystania wód termalnych i energii geotermalnej na Niżu Polskim. Logistyka - nauka, nr 6/2011, s. 3079 - 3088.
• 36. Nowak W., Borsukiewicz-Gozdór A., Siłownie ORC sposobem na wykorzystanie energii ze źródeł niskotemperaturowych. Czysta Energia, nr 2/2011.
• 37. Oniszk-Popławska A., Zowski M., Rogulska M., Ciepło z wnętrza ziemi. Podstawowe informacje na temat wykorzystania energii geotermalnej. EC BREC/IBMER, Gdańsk-Warszawa 2003.
• 38. Paczyński B., Płochniewski Z., Wody mineralne i lecznicze Polski. Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa 1996.
• 39. Ponikowska I., Ferson D., Nowoczesna medycyna uzdrowiskowa. Wydawnictwo Medi, Warszawa 2008.
• 40. Posyniak A., Dokumentacja otworowa otworu geotermalnego Toruń GT-1. Archiwum PG POLGEOL S.A., Warszawa 2009.
• 41. Skrzypczak R.: Propozycje lokalizacji badań dla potrzeb geotermalnej technologii gorących skał w rejonie Sudetów. Technika Poszukiwań Geologicznych, Geotermia, Zrównoważony Rozwój nr 1 - 2/2011, s. 93 - 108.
• 42. Smętkiewicz K., Geotermia w Poddębicach - już coraz bliżej gorących wód. GLOBEnergia nr 5/2010, s. 36 - 37.
• 43. Stacey F.D., Loper D.E., Thermal history of the Earth: a corollary concerning non-linear mantle rheology. Phys. Earth. Planet. Inter. 53, 1988, s. 167 - 174.
• 44. White D. E., Characteristics of geothermal resources. In: Kruger P., Otte C., (red.): Geothermal Energy, Stanford University Press, Stanford 1973, s. 69-94.