Gahnite from Siedlimowice, Strzegom-Sobótka granitic massif, SW Poland

• Autorzy: Szuszkiewicz Adam , Łobos Krzysztof

Warianty tytułu

PL

Gahnit z Siedlimowic (masyw granitowy Strzegom-Sobótka, SW Polska)

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Green spinel was found in a vein pegmatite in Siedlimowice (Strzegom-Sobótka massif, SW Poland). X-ray diffraction and electron microprobe analyses allowed defining the mineral as gahnite with the formula (Zn6.1Fe1.8Mn0.1)(Al15.8Fe0.2)O32 and unit cell parameters a = 8.1018 ± 0.008 Å, V = 531.787 ± 0.156 Å3. Its chemical composition is typical of gahnites of igneous association. Formation of the zincian spinel was most probably controlled by local variations of crystallization conditions, e.g. the variations of a Zn/Fe ratio in a pegmatitic fluid or of oxygen fugacity.

PL

W czynnym łomie granitu dwułyszczykowego w Siedlimowicach, położonym około 10 km na północny-wschód od Świdnicy, natrafiono na fragmenty pegmatytu żyłowego zawierającego kryształy ciemnozielonego spinelu. Wykształcony w postaci oktaedrów spinel tkwił w środkowej części pegmatytu złożonego ze skalenia potasowego, plagioklazu, kwarcu i muskowitu z podrzędnymi ilościami chlorytu i biotytu oraz akcesorycznym granatem, berylem, kolumbitem i cyrkonem. Badania składu chemicznego oraz analizy rentgenowskie pozwoliły określić minerał jako gahnit o składzie (Zn6.1Fe1.8Mn0.1)(Al15.8Fe0.2)O32 oraz następujących parametrach komórki elementarnej: a = 8.1018 + 0.008 Å, V = 531.787 + 0.156 Å3. Skład chemiczny badanego spinelu jest typowy dla gahnitu z granitoidowych pegmatytów ziem rzadkich. Powstanie gahnitu najprawdopodobniej związane było z lokalnymi zmianami warunków krystalizacji pegmatytu, takimi jak zmiany lotności tlenu lub zawartości Zn/Fe w stopie pegmatytowym.

Słowa kluczowe

EN

gahnite; zincian spinel; Siedlimowice; Strzegom pegmatite

PL

gahnit; Siedlimowice; Strzegom-Sobótka

• Wydawca: Mineralogical Society of Poland
• Czasopismo: Mineralogia
• Rocznik: 2004
• Tom: Vol. 35, iss. 2
• Strony: 15--21
• Opis fizyczny: Bibliogr. [10] poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Szuszkiewicz Adam

• University of Wrocław, Institute of Geological Sciences, pl. M. Borna 9, 50-204 Wrocław, Poland

autor

Łobos Krzysztof

• University of Wrocław, Institute of Geological Sciences, pl. M. Borna 9, 50-204 Wrocław, Poland

Bibliografia

• BATCHELOR C.E., KINNAIRD J.A., 1984: Gahnite compositions compared. Mineral. Mag. 48, 425–429.
• HILL R.J., CRAIG J.R., GIBBS G.V., 1979: Systematics of the spinel structure type. Phys. Chem. Minerals 4, 317–339.
• JANECZEK J., 1985: Typomorficzne minerały pegmatytów masywu granitoidowego Strzegom–Sobótka. Geol. Sudetica 20, 2, 1–81.
• JANECZEK J., SACHANBIŃSKI M., 1989: Pegmatyty berylowe w granicie dwułyszczykowym wschodniej części masywu Strzegom–Sobótka. Arch. Miner. 54, 1, 57–79.
• LIS J., SYLWESTRZAK H., 1986: Minerały Dolnego Śląska. Wyd. Geolog., Warszawa, 791 pp.
• MAJEROWICZ A., 1972: Masyw granitoidowy Strzegom-Sobótka. Geol. Sudetica 6, 7–96.
• MORRIS T.F., BREAKS F.W., AVERILL S.A., CRABTREE D.C., MCDONALD A., 1997: Gahnite composition: implication for base metal and rare-element exploration. Explor. Mining Geol. 6, 3, 253–260.
• PIN C., PUZIEWICZ J., DUTHOU J.-L., 1989: Ages and origins of a composite granitic massif in the Variscan belt: A Rb-Sr study of the Strzegom-Sobótka Massif, W Sudetes (Poland)., N. Jb. Miner. Abh. 160, 71–82.
• PUZIEWICZ J., 1990: Masyw granitoidowy Strzegom-Sobótka. Aktualny stan badań. Arch. Miner. 45, 1–2, 135–151.
• TINDLE G.A., BREAKS F., 1998: Oxide minerals of the Separation Rapids rare-element granitic pegmatite group, northwestern Ontario. Can. Mineral. 36, 609–635.