Why is navigation difficult on the lower Vistula River?

• Autorzy: Magnuszewski Artur

Identyfikatory

DOI

10.15199/22.2024.6.6

Warianty tytułu

PL

Dlaczego żegluga wzdłuż dolnej Wisły jest trudna?

• Konferencja: World Canals Conferece (24-26.06.2024; Bydgoszcz, Polska)
• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The lower Vistula River natural conditions limit the possibilities of river regulation. River regulation works performed at the end of the 19th c. did not take into account the massive transport of bed load that, in a wet year, can reach 1.5x10⁶ tons of material. During low river stage periods, sandbars appear, forcing the river to strongly meander. The movement of sandbars was analysed based on the Sentinel-2 satellite images. The comparison of sandbars distribution on 04/09/2016 and 30/07/2017 indicated an average shift of 443 m. Sonar measurements performed in that period show that, during one year, the thalweg changes its position moving from one bank to another. In places where the thalweg alternates between the banks, the river depth over sandbars falls below 1 m.

PL

Naturalne warunki dolnej Wisły stanowią ograniczenie dla regulacji rzeki. Wykonane w końcu XIX w. prace regulacyjne nie uwzględniały ogromnych mas rumowiska wleczonego, którego transport w warunkach roku mokrego może sięgać 1.5x10⁶ t. Przy niskich stanach wody na powierzchni pojawiają się piaszczyste ławice, które wymuszają kręty układ nurtu. Do badania ruchu ławic wykorzystano analizę obrazów satelitarnych Sentinel-2. Porównanie położenia ławic na obrazach z 2016-09-04 i 2017-07-30 wykazało ich przesunięcie o średnio 433 m. Wykonane w tych latach pomiary echosondą pokazują, że w ciągu jednego roku nurt zmienia położenie, przemieszczając się spod jednego brzegu na przeciwległy brzeg. W miejscach, gdzie nurt przerzuca się między brzegami, głębokości nad ławicami spadają poniżej 1 m.

Słowa kluczowe

EN

lower Vistula river; river channel regulation; sediments; sandbars; navigation

PL

dolna Wisła; regulacja kanału rzecznego; osady; piaszczyste łachy; żegluga

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Gospodarka Wodna
• Rocznik: 2024
• Tom: Nr 6
• Strony: 26--32
• Opis fizyczny: Bibliogr. 16 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Magnuszewski Artur

• Zakład Hydrologii, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych, Uniwersytet Warszawski, ul. Krakowskie Przedmieście 30, 00-927 Warszawa, Poland

• https://orcid.org/0000-0001-8697-3492

Bibliografia

• [1] Allen P. A. 2000. Procesy kształtujące powierzchnię Ziemi. Warszawa: PWN.
• [2] Atlas posterunków wodowskazowych dla potrzeb państwowego monitoringu środowiska. 1996. Warszawa: Biblioteka Monitoringu Środowiska.
• [3] Babiński Z. 1992. "Hydromorphological consequences of regulating the lower Vistula". Poland. Regulated Rivers: Research 8. Management 7(4): 337-348.
• [4] Babiński Z., Habel M. 2016. "Value of bedload movement in alluvial rivers using analysis of sandbar migration”. MARID 2016, Proceedings of the Fifth International Conference on Marine and River Dune Dynamics, Caernarfon, UK, 4-6 April 2016. Van Landeghem K. J. J., Garlan T., Baas J. H. (Eds.). Bangor, UK: Bangor University and SHOM.
• [5] Brański J., Kondzielski A. 1986. „Uziarnienie rumowiska unoszonego wzdłuż biegu Wisły”. Gospodarka Wodna (6): 140-143.
• [6] Drozdowski E. 1974. „Geneza Basenu Grudziądzkiego w świetle osadów i form glacjalnych”. Prace Geograficzne IG PAN 104.
• [7]. Dz. U. Nr 77, Poz. 695. Ustawa z dnia 21 grudnia 2000 r. o żegludze śródlądowej.
• [8] Galon R. 1972. „Główne etapy tworzenia się rzeźby Niżu Polskiego”. In Galon R. (Ed.) Geomorfologia Polski. Vol. 2: Niż Polski. Warszawa: PWN.
• [9] Habel M. 2013. Dynamics of the Vistula River channel deformations downstream of the Włocławek Reservoir. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.
• [10] Habel M. 2018. "Effects of flow regulation and river channelization on sandbar bird nesting availability at the Lower Vistula River”. Ecological Questions 29(4): 43-53. DOI: 1012775/EQ.2018.028.
• [11] Ingarden R. 1921. Rzeki i kanały żeglowne w byłych trzech zaborach i znaczenie ich gospodarcze dla Polski. Warszawa: Ministerstwo Robót Publicznych.
• [12] Kozarski S. 1965. „Zagadnienie drogi odpływu wód pradolinnych z zachodniej części pradoliny Noteci-Warty”. Prace Komis. Geogr.-Geol. 5(1).
• [13] Kryniecka K., Magnuszewski A. 2021. "Application of Satellite Sentinel-2 Images to Study Alternate Sandbars Movement at lower Vistula River (Poland)”. Remote Sens. 13(8): 1505. DOI: 10.3390/rs13081505.
• [14] Monografia dróg wodnych śródlądowych w Polsce. 1985. Warszawa: WKiŁ.
• [15] Starkel L. 2001. Historia doliny Wisły od końca zlodowacenia do dziś. Monografie 2. Warszawa: IGiPZ PAN.
• [16] Szydłowski M., Gąsiorowski D., Hakiel J., Zima P., Szymkiewicz R. 2014. „Analiza hydraulicznych skutków kaskadyzacji dolnej Wisły”. Inżynieria Morska i Geotechnika 5: 420-432.